مجموعه اسناد و گزارش‌هایی از کهگیلویه و بویراحمد

این مجموعه مشتمل بر 2445 جلد کتاب چاپی و 528 جلد نسخه منفرد یا جنگ خطی است که با احتساب رسالات مندرج در مجموعه‌ها تعداد مجلدات خطی به 1250 جلد می‌رسد.

نسخه‌های خطی آن در سال 1377 ذیل مجلد اول فهرست نسخه‌های خطی مرکز دائرة المعارف توسط استاد احمد منزوی چاپ شد. پس از آن خاندان شیخ الاسلامی اسناد زیادی که در دست داشتند، باز به مرکز دائرة المعارف واگذار کردند. این اسناد از اهمیت زیادی برخوردار بود زیرا به جنوب کشورمان تا خلیج فارس مربوط می‌شد.

مقالات و پژوهش‌های شادروان سلطانعلی سلطانی درباره خوزستان، خلیج فارس، بنادر و جزایر شمالی و جنوبی آن توسط جناب سید علی آل داود در سال 91 منتشر شد و اکنون اسناد موجود در خاندان شیخ الاسلامی که مربوط به کهگیلویه و بویراحمد است منتشر شده می‌شود.

در میان این مجموعه اسناد، بخش معتنابهی سند و گزارش به توصیف و ثبت رخدادهای ایلی و عشایری اطراف بهبهان و چه بسا فراتر از آن اختصاص دارد. جایگاه اجتماعی و سیاسی خاندان شیخ الاسلام های بهبهان و به ویژه علائق ملکی آن ها در حوزه های پیرامونی آن منطقه مجموعه ای از ارتباط های گسترده با ایلات و عشایر همسایه را اقتضا می کرد که بازتاب مکتوب بخش هایی از آن پیوندها در اسناد گفته شده بدنه اصلی این کتاب را تشکیل می دهد.

آنچه در این مجموعه ارائه می شود، گزیده ای از این اسناد است که به دوره حضور پررنگ و فعالیت های گسترده سلطانعلی سلطانی در یک دوره از تحولات مهم این حوزه مربوط می شود، یعنی سال های دو دهه 1320و 1330 که با حوادث و رخدادهای مختلفی در این عرصه مقارن بود. موقعیت ثابت و جا افتاده سلطانعلی سلطانی در مقام نماینده بهبهان و کهگیلویه در مجلس شورای ملی از دوره نهم تا بیستم به استثنای دوره هفدهم و دوره نوزدهم، از اسفند 1311 تا اردیبهشت 1340 زمینه اصلی این حضور را فراهم آورده بود.

حضوری که بویژه از سال‌های نخست 1320 به بعد که با خاتمه یافتن استبداد رضاشاهی و اعاده اعتبار مجلس شورای ملی به عنوان یک نهاد سیاسی مستقل ابعاد شاخص و چشمگیری می‌یابد.

در کنار خاندان شیخ الاسلام های بهبهان و چهره شاخص آن سلطانعلی سلطانی، در درجه اول باید از آقایان سادات طباطبایی بهبهان یاد کرد. بعد از این حوزه شهری نوبت به مناطق پیرامون بهبهان، یعنی ایلات و طوایف کهگیلویه و بویراحمد می‌رسد که هر یک تا اندازه‌ای در این اسناد موضوع مکاتبه و مذاکره هستند. دو بخش ثابت دیگر در عرصه مضامین و مباحث مطرح در این اسناد و گزارش‌ها، حوزه‌های باشت و ممسنی هستند.

همچنین در این اسناد از چند مجموعه ایلی که هیچ یک در آن دوره در حوزه تعاملات مستقیم بهبهان قرار نداشتند؛ یاد می‌شود یکی ایل قشقایی و دیگری عشایر عرب خوزستان.

فهرست مطالب کتاب به ترتیب زیر است:

پیشگفتار

مقدمه

فهرست موضوعی اسناد (1320 ـ 1340)

تاریخ و جغرافیای مختصر کهگیلویه و بویراحمد (بخش اول)

بخش دوم

اسناد سال 1320

اسناد سال 1321

اسناد سال 1322

اسناد سال 1323

اسناد سال 1324

اسناد سال 1325

جلد دوم

اسناد سال 1326

اسناد سال 1327

اسناد سال 1328

اسناد سال 1329

اسناد سال 1330

اسناد سال 1331

اسناد سال 1332

اسناد سال 1333

اسناد سال 1334

اسناد سال 1335

اسناد سال 1336

اسناد سال 1137

اسناد سال 1338

اسناد سال 1339

اسناد سال 1340

اسناد پراکنده

«کهگیلویه و بویراحمد» به کوشش کاوه بیات از سوی مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی در سال 92 و در 2 جلد و 1418 صفحه منتشر شده است.

این کتاب از مجموعه مقاله‌ها و اسناد شیخ‌الاسلامی بهبهانی است که کتاب اول سال‌های 1320 تا 1325 و کتاب دوم سال‌های 1326 تا 1340 را در بر می‌گیرد.

شماره ثبت این کتاب در کتابخانه شماره یک مجلس شورای اسلامی 518428 می‌باشد.