30 دی 1400

وفات عبدالعظیم قریب


وفات عبدالعظیم قریب

روز سوم فروردین 1344 عبدالعظیم قریب استاد برجسته فرهنگ و ادب ایران در سن 86 سالگی درگذشت.
عبدالعظیم قریب فرزند میرزاعلی در سال 1296ق در گرکان تفرش از توابع اراک دیده به جهان گشود. مقدمات زبان فارسی و عربی را در زادگاه خود و نزد برادر بزرگش، میرزاغلامرضا، فراگرفت. در نوجوانی به تهران آمد و نزد اساتیدی چون شیخ باقر تهرانی، سیدمحمدجواد قاهانی، سیدمحمد جمارانی و میرزاطاهر تنکابنی به تحصیل و فراگیری زبان و ادبیات عرب، اصول و منطق و حکمت پرداخت. زبان فرانسه را در دارالفنون آموخت. در سال 1317 به استخدام وزارت معارف درآمد و در مدرسه علمیه که تنها آموزشگاه به شیوة جدید بود به تعلیم دانش آموزان مشغول گردید. در سال 1324 تدریس در مدرسة نظام را آغاز کرد. برخی از برجستگان علم و ادب و سیاست سالهای بعد ایران، همچون کلنل محمدتقی خان پسیان، سلطان غلامرضاخان و علیقلی خان از شاگردان او بودند. چندی نیز در مدرسه دارالفنون، دارالمعلمین، دانشسرای عالی، مدرسه سیاسی، مدرسه ایران و آلمان و بنگاه وعظ و خطابه به تدریس اشتغال داشت. پس از تأسیس دانشگاه تهران به استادی دانشکده ادبیات برگزیده شد و تا زمان مرگ به تدریس زبان و ادبیات فارسی اشتغال داشت. او در کنار تدریس از اعضای برجسته فرهنگستان زبان فارسی به شمار می رفت و نخستین کسی بود که دستور زبان فارسی را در قالبی ساده و روشن تدوین کرد و تدریس آن را به صورت درسی مستقل در مدارس رواج داد. هنگامی که قریب تدریس را آغاز کرد، در مدارس به زبان فارسی اهمیتی داده نمی شد و متون مناسب برای تدریس این زبان به دانش آموزان در دسترس نبود. وی به رفع این عیب همت گماشت و ابتدا قواعد زبان فارسی را به سبک دستورهای فارسی زبان اروپایی تدوین و پس از آن دستور زبان فارسی را در چهار جلد تألیف کرد. همچنین منتخباتی از نظم و نثر اساتید زبان فارسی را به نام فوائدالادب تهیه کرد که سالها در مدارس تدریس می شد.
  استاد قریب فردی فروتن، وظیفه شناس و فرهیخته بود که 58 سال از عمر پربرکت خود را صرف تدریس، تألیف و خدمات فرهنگی کرد و سرانجام در 3 فروردین ماه 1344 دیده از جهان فروبست و در مقبره آیت الله کاشانی در آستانه مقدس حضرت عبدالعظیم(ع) به خاک سپرده شد.
  تعدادی از تألیفات دکتر قریب عبارتند از: تصحیح کلیله و دمنه، گلستان سعدی و تاریخ برامکه، بدایه الادب، بدیع، دستور زبان فارسی (4 دوره)، قواعد فارسی در صرف و نحو، فوائدالادب در نظم و نثر منتخب (6 جلد)، قرائت فارسی، کتاب املاء، سخنان شیوا، فن دبیری و دیوان شعر. 


وب سایت سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران