نگاهی به 19 خرداد، روز جهانی آرشیوها

پیشینه:

در کنگره بین المللی شورای جهانی آرشیو (ICA) که در سال 2004 در شهر وین برگزار شد،‌ 2000 نفر از شرکت کنندگان قطع نامه­ای را به تصویب رساندند که از سازمان ملل درخواست می­کرد به منظور افزایش آگاهی و شناخت عموم مردم و تصمیم گیران درباره اهمیت آرشیوها، روزی را به عنوان روز جهانی آرشیوها معین کند.

در سی و سومین نشست کنفرانس عمومی یونسکو در سال 2005 در پاریس، 27 اکتبر (5 آبان ماه) به عنوان روز جهانی میراث شنیداری دیداری اعلام شد که فرصتی برای افزایش آگاهی عمومی درباره اهمیت آرشیوهای شنیداری دیداری و حمایت از حفظ و نگهداری منابع در این آرشیوهاست. این نامگذاری رویداد خجسته ای بود اما، آرشیوهای شنیداری دیداری تنها آرشیوهای در معرض خطر و نیازمند توجه در جهان نیستند.

از همین رو شورای جهان آرشیو برآن شد تا در نشست عمومی سالیانه خود در نوامبر 2007  نهم ژوئن (19 خرداد) را که مصادف با روز پایه گذاری این شورا تحت نظارت یونسکو در سال 1948 می­باشد، به عنوان روز جهانی آرشیوها اعلام کند. این تصمیم توسط هیات اجرایی شورای جهانی آرشیو اتخاذ شد و به تصویب جامعه آرشیویست­ها در سراسر جهان رسید.

چرا روز جهانی آرشیوها؟

تصویر ذهنی عموم مردم از آرشیوها چندان روشن نیست. در بسیاری از موارد آرشیوها و کتابخانه­ها یکی در نظر گرفته می­شوند و آرشیو مکانی برای حفظ و نگهداری اسناد برای استفاده داخلی سازمان ها و نهادها شناخته می­شود که دسترسی به آنها دشوار بوده و یا تنها مورد علاقه تاریخ نگاران هستند. این تصویر مبهم از آرشیوها و پیشینه ها، در ذهن مردم و نهادهای بانی تاسیس آرشیوها، تاثیری منفی بر تامین منابع مالی و انسانی مورد نیاز برای آرشیوها و خدمات آرشیوی دارد.

پیشینه­‌ها، اسنادی هستند که به عنوان مدرک و اطلاعات توسط اشخاص و سازمان­ها و به موجب تعهدات قانونی یا فرآیندهای کاری ایجاد، دریافت و نگهداری می­شوند. پیشینه­های آرشیوی اسنادی هستند که توسط خالقین آنها و یا یک موسسه آرشیوی به دلیل ارزش قانونی و یا اهمیت تاریخی پایدار نگهداری می­شوند. یک آرشیو در برگیرنده میراث فرهنگی و منابع اطلاعاتی برجسته است. میراث آرشیوی شواهدی ارزشمند برای بررسی چگونگی پیشرفت اقتصادی،‌ سیاسی و اجتماعی جامعه انسانی است. تنوع منابع آرشیوی و قالب­های آنها قابل توجه است. برای اطمینان از حفظ و نگهداری این منابع رویکردی جامع برای پوشش تمامی قالب های آرشیوی ضروری است.

روز جهانی آرشیوها فرصتی است برای:

-        افزایش آگاهی عمومی درباره اهمیت اسناد و آرشیوها از طریق تبیین جایگاه آنها به عنوان پایه و اساس شناخت حقوق و هویت اجتماعی

-        افزایش آگاهی مدیران و تصمیم گیران درباره فواید مدیریت پیشینه­ها برای توسعه و بهبود مدیریت دولتی

-        افزایش آگاهی بخش­های عمومی و خصوصی درباره اهمیت حفظ و نگهداری بلند مدت  آرشیوها و تامین دسترسی به آنها

-        جلب توجه عمومی به اسناد ویژه، کمیاب و فوق العاده موجود در موسسات آرشیوی

-        بهبود تصویر آرشیوها و تلاش برای دیده شدن آنها در سطح جهان