18 تیر 1393
نورالدین امامی خوئی
نورالدین امامی خوئی فرزند حاج میرزا یحیی امام جمعه (مجتهد آذربایجان و از مشروطه خواهان و نماینده مجلس)، در سال 1287 خورشیدی در آذربایجان به دنیا آمد. علوم قدیمه را نزد معلمین اختصاصی فرا گرفت و بعد وارد مدرسه ثروت شد و ضمنا دوره مدرسه عالی سپهسالار را هم طی کرد و در مدرسه مروی از محضر مرحوم آشتیانی و مرحوم تنکابنی کسب معلومات نمود. پس از خاتمه دوره دبیرستان مدتی در دانشکده حقوق به تحصیل پرداخت و در عین حال از محضر مرحوم آیت‌الله حاج شیخ عبدالکریم حائری استفاده می‌نمود تا از طرف ایشان به درجه اجتهاد نائل شد.
در سال 1304 به عنوان مترجم زبان عربی در وزارت عدلیه آن زمان استخدام شد و پس از انحلال دادگستری و تشکیل مجدد آن توسط داور در سال 1306، به سمت بازپرس دادسرای تهران به خدمت در دادگستری دعوت شد. سپس به اداره کل ثبت منتقل گردید و پس از طی مشاغل مختلف به کفالت ثبت کل رسید.1 در سالهای 1310 تا 1314 چند سال رئیس اداره اجرای ثبت اسناد و املاک بود. او چند سال هم معاون اداره کل ثبت اسناد و املاک بود.
نورالدین امامی در دوره پانزدهم (1326) از شهرستان خوی به وکالت مجلس به جای برادرش جمال امامی برگزیده شد و عضو فراکسیون اتحاد ملی بود. نیز در ادوار شانزدهم، هجدهم و نوزدهم قانونگذاری (1339-1332، 1330) نماینده حوزه انتخابیه مرند، ماکو و سلماس در مجلس شورای ملی بوده است. وی در دوره پانزدهم با کسب 2619 رای، دوره شانزده با کسب 26515 رای، دوره هجده با کسب 32089 رای و در دوره نوزدهم با کسب 33938 رای حائز اکثریت آراء شد. امامی در دوره شانزدهم در اجلاسیه دوم، نایب رئیس مجلس بود.2
او مردی شوخ طبع و فاضل و مردمدار بود. از لحاظ سیاست خارجی و گرایشهای بیرونی از برادرش جمال امامی تبعیت می‌کرد. در واقع پس از شهریور 1320 وارد کار سیاسی شده است. او در ابتدا عضو حزب عدالت (1325) و سپس حزب مردم شد و در وقایع آذربایجان فعالیت زیادی داشته است. وی از مالکین بزرگ آذربایجان بوده است که در زمان حکومت پیشه‌وری املاکش ضبط گردیده است. در اسناد ساواک ذکر شده که وی برخی اوقات علیرغم آن‌که روضه‌خوان است، روحانیون و مذهب را مسخره می‌کند و به "دلقک شاه "مشهور است. 3
|
|
|
|
|
[484- 11ع] |
هنگامی که انگلیس و شوروی یارکشی می‌کردند و عباس اسکندری برای نزدیک کردن قوام به سفارت روسیه می‌کوشید برادران امامی نیز درصدد بودند تا نطفه مخالفتهای آینده و دسیسه‌های بعدی را ببندند. مثلا وقتی محمدرضا شاه برای تصرف مجدد املاک غصبی رضا شاه لایحه‌ای را به مجلس برد نورالدین امامی به عنوان معدود موافقین این طرح در مجلس نطق کرد. 4
او مدتی نیز عضو حزب ملیون به رهبری دکتر اقبال که برای نمایندگی در دوره بیستم مجلس شورای ملی کاندید شده بود ولی در لیست نهایی کاندیداهای نمایندگی حزب ملیون نام وی حذف شده بود.
در دهه 1350 وی مذهب وهابیگری را تبلیغ می‌کرده و در جمعیت آزادی به دبیرکلی دکتر ارسنجانی عضویت داشته است. در مرداد 1335 طی نامه‌ای به تیمسار فرماندار نظامی تهران ضمن محکوم کردن مصدق و حزب توده، وفاداری خود را به شاه تایید کرده است. 5
او در دی ماه 1370 در سن 84 سالگی در تهران درگذشت. 6
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1.کیهان سال ، ج 1، 1341، ص 916.
2. عطاء‌الله فرهنگ قهرمانی، اسامی نمایندگان مجلس شورای ملی از آغاز مشروطیت تا دوره ۲۴قانونگذاری و نمایندگان مجلس سنا در هفت دوره تقنینیه از ۲۵۰۸تا ۲۵۳۶شاهنشاهی، (تهران: بی‌نا، ۱۳)، صص 199، 213، 235.
3. نظامیان عصر پهلوی به روایت اسناد ساواک: ارتشبد بهرام آریانا، (تهران: وزارت اطلاعات، مرکز بررسی اسناد تاریخی، ۱۳۸۱)، ص 67.
4. گذشته چراغ راه آینده است، (تهران: جامی، [۱۳۶؟])، ص 521.
5. نظامیان عصر پهلوی به روایت اسناد ساواک: ارتشبد بهرام آریانا، (تهران: وزارت اطلاعات، مرکز بررسی اسناد تاریخی، 1381)، ص 67.
6. ابراهیم صفائی، چهل خاطره از چهل سال، (تهران: انتشارات علمی، ۱۳۷۳)، ص 325.
موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران