13 تیر 1393
آیت الله گلپایگانى : دولت ایران از تمام دولتها بدتر است، حتى دولتهاى کافر
موضوع : اظهارات گلپایگانى
از : 21 تاریخ 25/6/48
به : 316 شماره : 2938/21
روز شنبه 22/6/48 ساعت 10 صبح گلپایگانى ضمن گفتگو با طلبه ناشناسى به عنوان درد دل کردن اظهار داشت ما شیخ علىاکبرى داریم مىگفت من رفتم به آباده شیراز پلیس گفت اینجا چه کار مىکنى شیخ علىاکبر[ى ]در جواب پلیس مىگوید مگر آمدن به این شهر ممنوع است پلیس گفته نه براى طلاب ممنوع مىباشد. گلپایگانى افزود دولت تا این حد روحانیت را در فشار قرار داده است طلبه ناشناس اظهار کرد دستگاه دو مرتبه شیخ نصرت را خواسته که تا سه روز دیگر خود و یا وکیلش را معرفى کند و شیخ نصرت زیاد ترسیده طلبه ناشناس از گلپایگانى خواست که اقدامى براى شیخ نصرت بکند.
گلپایگانى در پاسخ اظهار داشت الآن وضع ما با دولت درست نیست چون بعد از آنکه حاج آقا روحاله را تبعید کردند من براى حفظ حوزه در قم ماندم و تهران نرفتم بعد دولتیها طمع کردند و خیال کردند من با آنها موافق هستم و اهل سازش مىباشم و به خیال بودند از ما انتفاعى ببرند و بعد دیدند از ما آبى گرم نمىشود. گلپایگانى افزود این دولت ایران از تمام دولتها بدتر است حتى دولتهاى کافر زیرا تمام ممالک لااقل رعایت شهرهاى مذهبى خود را مىکنند مثلاً دولت عراق با اینکه سنى است در اماکن مقدسه سینما نساخته و سینما در بغداد و سایر شهرستانها است ولى دولت ایران در شهر مذهبى قم مىخواهد سینما باز کند وى اضافه کرد کارهایى که در اینجا مىکنند در هیچ یک از ممالک دنیا نکردهاند حتى کفار. گلپایگانى اضافه کرد این دولت اصلاً تصمیم گرفته دین را عوض کند ولى با این حرفها نمىشود دین را عوض نمود زیرا آتاترک1 تصمیم گرفت در ترکیه دین را بردارد ولى نتوانست بعد به محض اینکه مردم آزاد شدند ترکیه از تمام ممالک اسلامى بیشتر حجاج داشت و معلوم مىشود که مسلمان زیاد دارد. نامبرده اضافه کرد یک نفر طلبه به ترکیه رفته و مىگفت مردم تا یک اهل علم را مىبینند گریه مىکنند.
گلپایگانى افزود دولتیها از ما ناامید شدند و به بعضیها امیدوار شدند (مقصود آیتاله شریعتمدارى است) و در جریانات گذشته مرتب به اصناف گفته از تهران براى من تلگراف مىکردند که من حکم به جهاد بدهم ولى من اصلاً جواب ندادم زیرا یک رودخانه اهمیت ندارد که مسلمانها کشته شوند زیرا هر دو طرف مسلمان هستند و اگر این رودخانه را عراق بگیرد طورى نمىشود و چنین اهمیتى ندارد که ما حکم جهاد بدهیم و یک عده کشته شوند. گلپایگانى اظهار نمود ما که مشهد رفتیم دولت دستور داد که هیچ کس به دیدن ما نیاید ولى این باعث شد که مردم بیشتر اخلاص پیدا کنند و به عکس دولت دستور داد از شریعتمدارى استقبال و احترام کنند و تمام دولتیها دیدن او رفته و موقعى که حرم مىآمد احترام مىکردند مانند مهمانهاى شاه، گلپایگانى افزود اینها در مقامى هستند که صدمهاى بما بزنند و ما را ناراحت کنند و ما هم فعلاً با آنها قهر هستیم و کمال ضدیت را با ما دارند.
گلپایگانى در دنباله اظهارات خود گفت این رئیس سازمان قم در چندى قبل آمد اینجا در همین اطاق نشست و گفت شما نگذارید در مدرسه فیضیه این کارها را بکنند و من از حرف رئیس سازمان خیلى ناراحت شدم و گفتم شما مىخواهید دین را عوض کنید و با یک نفر کشتن دین عوض نمىشود شما این قوانین مخالف قرآن را به اسم دین اجرا مىکنید بعد رئیس سازمان گفت شما یقین دارید که ما مىخواهیم دین را عوض کنیم من گفتم به چشم خودم دارم مىبینم خلاصه من ناراحت شدم و بلند شدم رفتم و رئیس سازمان هم رفت و تا به حال با او حرف نزدم و رابطه ما قطع است. گلپایگانى به طلبه ناشناس گفت شیخ نصرت ترک است بگو برود نزد شریعتمدارى و دولتیها با شریعتمدارى خوب هستند و با او اخلاص دارند و شریعتمدارى حاضر است با آنها سازش کند و دولتیها مىخواهند او را بزرگ و ما را به زمین بزنند.
گلپایگانى افزود این رئیس سازمان آدم بدى است مىخواهد ناز شصت نشان دهد لذا اگر من در مورد کسى تلفن کنم آنها بدتر مىکنند ولى به حرف شریعتمدارى گوش مىکنند نامبرده اضافه کرد که این تولیت آستانه آمد به دیدن من ولى من نرفتم به دیدن او و حتى حاضر شدند که حاج آقا مهدى برود من قبول نکردم و آنها خیلى ناراحت شدند و گفتند تولیت نماینده شاه است و ادامه داد که من اصلاً با آمدن تولیت به منزلم موافق نبودم منتها مردم گفتند عیبى ندارد و بیاید من هم موافقت کردم.
نظریه منبع : نظرى ندارد.
نظریه رهبر عملیات : مفاد گزارش صحت دارد آیتاله گلپایگانى در همه حال و نزد همه فقط مسائلى از این قبیل مطرح مىنماید و منظورش از گفتن این مطالب که من با دستگاه مخالفم فقط بزرگ جلوه دادن خود در انظار و بهرهبردارى کردن از آن است. مدرس
نظریه امنیت داخلى : مفاد گزارش صحیح است ـ گلپایگانى حساسیت عجیبى روى سینما در قم دارد زیرا به خوبى واقف است که سینما در تنویر افکار قاطبه اهالى قم و دانشآموزان و فرهنگیان و دیگر طبقات چقدر مؤثر است و به همین نسبت در اضمحلال موقعیت آنان و عوامفریبى روحانیون در منطقه تأثیر به سزائى دارد. گلپایگانى با دستگاه قهر باشد فعلاً مانعى ندارد ولى به طریقى بایستى تا افتتاح سینما ذهن وى را مشغول به مسائلى از قبیل اینکه قرار است نمایندهاى از دربار با او ملاقات کند نمود. و در واقع بایستى باجى به او داده شود. روحانى
نظر رئیس ساواک : چون اهمیت موضوع کاملاً روشن شده نظرى نیست. مهران
آقاى اوانى
گزارش عرضى تهیه شود2 31/6
1ـ در ترکیه پس از آنکه در سال 1922 میلادى (1301 ش) مصطفى کمال پاشا که بعدا به آتاترک (یعنى پدر ترک) لقب یافت توانست سلطان ششم پادشاه عثمانى را شکست داده و رهبرى ترکها را در جنگ استقلال به دست گرفته و بالاخره در سال مذکور جمهورى ترکیه را تأسیس کند، شروع به اسلام زدایى کرد. اول امر خلافت را منسوخ ساخت سپس دادگاههاى شرع را منحل و قوانین غربى را جایگزین نظام شریعت کرد، پس از آن مدرسههاى دینى را تعطیل و موضوعهاى اسلامى را نیز از برنامه درسى دانشگاهها و دبیرستانها حذف نمود و قانون اساسى کشور را زیر و رو کرد و کشور را لامذهب معرفى کرد سپس دستور داد زنها کشف حجاب و مردان تغییر لباس و کلاه به سبک اروپایى دهند. تعطیلى روز جمعه را لغو و یکشنبه را جایگزین آن نمود، خط ترکى را که با حروف عربى و فارسى نوشته مىشد به خط لاتین تغییر داد، حتى تاریخ هجرى را به میلادى تبدیل کرد (کشف حجاب و تغییر لباس به روایت اسناد، مرکز بررسى اسناد تاریخى وزارت اطلاعات، صفحه 79)
علاوه بر همه اینها روحانیت را سرکوب و مرعوب نموده آنها را وادار به کنارهگیرى از سیاست کرد و لباس رسمى روحانیت ترکیه را بالاجبار تغییر داده و آنها را هم متحدالشکل ساخت. این سیاست اسلام زدایى ابتدا توسط رضاخان در ایران در حال اجرا بود محمدرضا نیز آن را دنبال مىکرد که به خاطر پایدارى روحانیت مجاهد همچو امام و عالمان بیدار و مبارز و امت مسلمان ایران هیچ گاه موفق به اجراى کامل برنامههاى استعمارى خود نشدند.
2ـ نصیرى رئیس ساواک، در ذیل گزارش مذکور در تاریخ 10/7/48 دستور داده است ساواک اعلامیهیى به این مضمون تهیه نماید: «از گفتههاى یکى از پیشوایان مذهبى ما حضرت آقاى گلپایگانى در قم در جلسه مورخه... مردم میهن پرست ایران پیشوایان مذهبى خود را بشناسند که تا چه حد بیگانهپرست هستند» سپس دستور داده است «بررسى کنید اگر ایرادى نیست روى برگ آگهى چاپ در قم، تهران، مشهد. چاپ و منتشر شود.»
از : 21 تاریخ 25/6/48
به : 316 شماره : 2938/21
روز شنبه 22/6/48 ساعت 10 صبح گلپایگانى ضمن گفتگو با طلبه ناشناسى به عنوان درد دل کردن اظهار داشت ما شیخ علىاکبرى داریم مىگفت من رفتم به آباده شیراز پلیس گفت اینجا چه کار مىکنى شیخ علىاکبر[ى ]در جواب پلیس مىگوید مگر آمدن به این شهر ممنوع است پلیس گفته نه براى طلاب ممنوع مىباشد. گلپایگانى افزود دولت تا این حد روحانیت را در فشار قرار داده است طلبه ناشناس اظهار کرد دستگاه دو مرتبه شیخ نصرت را خواسته که تا سه روز دیگر خود و یا وکیلش را معرفى کند و شیخ نصرت زیاد ترسیده طلبه ناشناس از گلپایگانى خواست که اقدامى براى شیخ نصرت بکند.
گلپایگانى در پاسخ اظهار داشت الآن وضع ما با دولت درست نیست چون بعد از آنکه حاج آقا روحاله را تبعید کردند من براى حفظ حوزه در قم ماندم و تهران نرفتم بعد دولتیها طمع کردند و خیال کردند من با آنها موافق هستم و اهل سازش مىباشم و به خیال بودند از ما انتفاعى ببرند و بعد دیدند از ما آبى گرم نمىشود. گلپایگانى افزود این دولت ایران از تمام دولتها بدتر است حتى دولتهاى کافر زیرا تمام ممالک لااقل رعایت شهرهاى مذهبى خود را مىکنند مثلاً دولت عراق با اینکه سنى است در اماکن مقدسه سینما نساخته و سینما در بغداد و سایر شهرستانها است ولى دولت ایران در شهر مذهبى قم مىخواهد سینما باز کند وى اضافه کرد کارهایى که در اینجا مىکنند در هیچ یک از ممالک دنیا نکردهاند حتى کفار. گلپایگانى اضافه کرد این دولت اصلاً تصمیم گرفته دین را عوض کند ولى با این حرفها نمىشود دین را عوض نمود زیرا آتاترک1 تصمیم گرفت در ترکیه دین را بردارد ولى نتوانست بعد به محض اینکه مردم آزاد شدند ترکیه از تمام ممالک اسلامى بیشتر حجاج داشت و معلوم مىشود که مسلمان زیاد دارد. نامبرده اضافه کرد یک نفر طلبه به ترکیه رفته و مىگفت مردم تا یک اهل علم را مىبینند گریه مىکنند.
گلپایگانى افزود دولتیها از ما ناامید شدند و به بعضیها امیدوار شدند (مقصود آیتاله شریعتمدارى است) و در جریانات گذشته مرتب به اصناف گفته از تهران براى من تلگراف مىکردند که من حکم به جهاد بدهم ولى من اصلاً جواب ندادم زیرا یک رودخانه اهمیت ندارد که مسلمانها کشته شوند زیرا هر دو طرف مسلمان هستند و اگر این رودخانه را عراق بگیرد طورى نمىشود و چنین اهمیتى ندارد که ما حکم جهاد بدهیم و یک عده کشته شوند. گلپایگانى اظهار نمود ما که مشهد رفتیم دولت دستور داد که هیچ کس به دیدن ما نیاید ولى این باعث شد که مردم بیشتر اخلاص پیدا کنند و به عکس دولت دستور داد از شریعتمدارى استقبال و احترام کنند و تمام دولتیها دیدن او رفته و موقعى که حرم مىآمد احترام مىکردند مانند مهمانهاى شاه، گلپایگانى افزود اینها در مقامى هستند که صدمهاى بما بزنند و ما را ناراحت کنند و ما هم فعلاً با آنها قهر هستیم و کمال ضدیت را با ما دارند.
گلپایگانى در دنباله اظهارات خود گفت این رئیس سازمان قم در چندى قبل آمد اینجا در همین اطاق نشست و گفت شما نگذارید در مدرسه فیضیه این کارها را بکنند و من از حرف رئیس سازمان خیلى ناراحت شدم و گفتم شما مىخواهید دین را عوض کنید و با یک نفر کشتن دین عوض نمىشود شما این قوانین مخالف قرآن را به اسم دین اجرا مىکنید بعد رئیس سازمان گفت شما یقین دارید که ما مىخواهیم دین را عوض کنیم من گفتم به چشم خودم دارم مىبینم خلاصه من ناراحت شدم و بلند شدم رفتم و رئیس سازمان هم رفت و تا به حال با او حرف نزدم و رابطه ما قطع است. گلپایگانى به طلبه ناشناس گفت شیخ نصرت ترک است بگو برود نزد شریعتمدارى و دولتیها با شریعتمدارى خوب هستند و با او اخلاص دارند و شریعتمدارى حاضر است با آنها سازش کند و دولتیها مىخواهند او را بزرگ و ما را به زمین بزنند.
گلپایگانى افزود این رئیس سازمان آدم بدى است مىخواهد ناز شصت نشان دهد لذا اگر من در مورد کسى تلفن کنم آنها بدتر مىکنند ولى به حرف شریعتمدارى گوش مىکنند نامبرده اضافه کرد که این تولیت آستانه آمد به دیدن من ولى من نرفتم به دیدن او و حتى حاضر شدند که حاج آقا مهدى برود من قبول نکردم و آنها خیلى ناراحت شدند و گفتند تولیت نماینده شاه است و ادامه داد که من اصلاً با آمدن تولیت به منزلم موافق نبودم منتها مردم گفتند عیبى ندارد و بیاید من هم موافقت کردم.
نظریه منبع : نظرى ندارد.
نظریه رهبر عملیات : مفاد گزارش صحت دارد آیتاله گلپایگانى در همه حال و نزد همه فقط مسائلى از این قبیل مطرح مىنماید و منظورش از گفتن این مطالب که من با دستگاه مخالفم فقط بزرگ جلوه دادن خود در انظار و بهرهبردارى کردن از آن است. مدرس
نظریه امنیت داخلى : مفاد گزارش صحیح است ـ گلپایگانى حساسیت عجیبى روى سینما در قم دارد زیرا به خوبى واقف است که سینما در تنویر افکار قاطبه اهالى قم و دانشآموزان و فرهنگیان و دیگر طبقات چقدر مؤثر است و به همین نسبت در اضمحلال موقعیت آنان و عوامفریبى روحانیون در منطقه تأثیر به سزائى دارد. گلپایگانى با دستگاه قهر باشد فعلاً مانعى ندارد ولى به طریقى بایستى تا افتتاح سینما ذهن وى را مشغول به مسائلى از قبیل اینکه قرار است نمایندهاى از دربار با او ملاقات کند نمود. و در واقع بایستى باجى به او داده شود. روحانى
نظر رئیس ساواک : چون اهمیت موضوع کاملاً روشن شده نظرى نیست. مهران
آقاى اوانى
گزارش عرضى تهیه شود2 31/6
1ـ در ترکیه پس از آنکه در سال 1922 میلادى (1301 ش) مصطفى کمال پاشا که بعدا به آتاترک (یعنى پدر ترک) لقب یافت توانست سلطان ششم پادشاه عثمانى را شکست داده و رهبرى ترکها را در جنگ استقلال به دست گرفته و بالاخره در سال مذکور جمهورى ترکیه را تأسیس کند، شروع به اسلام زدایى کرد. اول امر خلافت را منسوخ ساخت سپس دادگاههاى شرع را منحل و قوانین غربى را جایگزین نظام شریعت کرد، پس از آن مدرسههاى دینى را تعطیل و موضوعهاى اسلامى را نیز از برنامه درسى دانشگاهها و دبیرستانها حذف نمود و قانون اساسى کشور را زیر و رو کرد و کشور را لامذهب معرفى کرد سپس دستور داد زنها کشف حجاب و مردان تغییر لباس و کلاه به سبک اروپایى دهند. تعطیلى روز جمعه را لغو و یکشنبه را جایگزین آن نمود، خط ترکى را که با حروف عربى و فارسى نوشته مىشد به خط لاتین تغییر داد، حتى تاریخ هجرى را به میلادى تبدیل کرد (کشف حجاب و تغییر لباس به روایت اسناد، مرکز بررسى اسناد تاریخى وزارت اطلاعات، صفحه 79)
علاوه بر همه اینها روحانیت را سرکوب و مرعوب نموده آنها را وادار به کنارهگیرى از سیاست کرد و لباس رسمى روحانیت ترکیه را بالاجبار تغییر داده و آنها را هم متحدالشکل ساخت. این سیاست اسلام زدایى ابتدا توسط رضاخان در ایران در حال اجرا بود محمدرضا نیز آن را دنبال مىکرد که به خاطر پایدارى روحانیت مجاهد همچو امام و عالمان بیدار و مبارز و امت مسلمان ایران هیچ گاه موفق به اجراى کامل برنامههاى استعمارى خود نشدند.
2ـ نصیرى رئیس ساواک، در ذیل گزارش مذکور در تاریخ 10/7/48 دستور داده است ساواک اعلامیهیى به این مضمون تهیه نماید: «از گفتههاى یکى از پیشوایان مذهبى ما حضرت آقاى گلپایگانى در قم در جلسه مورخه... مردم میهن پرست ایران پیشوایان مذهبى خود را بشناسند که تا چه حد بیگانهپرست هستند» سپس دستور داده است «بررسى کنید اگر ایرادى نیست روى برگ آگهى چاپ در قم، تهران، مشهد. چاپ و منتشر شود.»