اسرائیل، مطرود انقلاب اسلامی

روز ۳۰ بهمن ۱۳۵۷ به فاصله یک هفته پس از پیروزی انقلاب اسلامی در مراسمی با حضور یاسرعرفات رهبر سازمان آزادیبخش فلسطین ، سفارت فلسطین در تهران در محل سابق سفارت اسراییل گشایش یافت.
تردیدی نیست که یکی از شعارهای اصلی و اولیة نهضت امام خمینی(ره) دفاع از مظلومان بود که موضوع فلسطین و حمایت از فلسطینیان و دشمنی با رژیم صهیونیستی و تجاوزات آن، درصدر این هدف قرار داشته است، زیرا انقلاب اسلامی ایران حرکتی بود اصیل، که بر باورهای اسلامی مردم استوار بود. این مسأله چیزی نبود که از ابتدا بر کسی پوشیده باشد و صهیونیست‌ها، حتی قبل از سال 1342 نیز به خوبی از این مسأله آگاه بوده و نسبت به جایگاه اسرائیل نزد مردم ایران واقف بودند. ژنرال مایرامیت که در سال 1340 به جای هرزوگ به ریاست اداره اطلاعات ارتش اسرائیل منصوب شده بود، در اردیبهشت 1341 به تهران‌آمد و با مقامات ارتش و نخست وزیر و کفیل وزارت خارجه و وزیر کشاورزی دیدار کرد. وی در بازگشت به اسرائیل، طی گزارشی، به بن گورین و گلدامایر توصیه کرد که سعی شود تماسهایی با خارج از محدودة هیأت حاکمة ایران برقرار شود. او متذکر شد که اسرائیل در میان مردم ایران منفور است و باید به آینده بیندیشند. 1
همچنین در برخی روزنامه‌های اسرائیلی نیز نسبت به نتایج وخیم روابط ایران و اسرائیل و جایگاه این روابط در افکار عمومی ایرانیان مطالبی چاپ می‌گردید. در گزارشی که نمایندگی ایران در تل‌آویو در سال 1352 برای وزارت خارجه، به نقل از روزنامه معاریو نوشته است:
«خبرنگار فیگارو چاپ پاریس در تهران گزارش می‌دهد که در شقوق مختلف افکار عمومی ایران عصبانیت از همکاری بین اسرائیل و ایران در زمینه‌های مختلف افزایش می‌یابد و این موضوع ممکن است نتایج وخیمی در آینده نزدیک ببار آورد. خبرنگار مزبور از تظاهرات و ابراز مخالفت‌هایی که به نزدیکی بین ایران و اسرائیل می‌شود و نیز شعارهای «شاه یهودی است» یا جعل نام خانوادگی پهلوی به «پاپالوی»2گزارشهایی می‌دهد...»3
با اوج‌گیری نهضت مردمی، مبارزه با صهیونیسم و محکوم کردن روابط شاه با اسرائیل یکی از وجوه مبارزة مردمی را تشکیل می‌داد. انقلابیون همواره روابط شاه و صهیونیست‌های غاصب را مذمت کرده و مردم را به کمک‌رسانی به مردم فلسطین دعوت می‌کردند. فعالیت‌ها و سخنرانی‌های آیت‌الله شهید مرتضی مطهری، آیت‌الله سعیدی و سایرین در این زمینه قابل توجه است. حجت‌الاسلام والمسلمین هاشمی رفسنجانی نیز یکبار به دلیل ترجمة کتابی دربارة فلسطین به زندان افتاد.
سازمانهایی که راه مبارزه مسلحانه با رژیم را برگزیده بودند دفتر نمایندگی اسرائیل و سایر منافع اسرائیل در ایران را هدف حملات خود قرار می‌دادند4 و در واقع مبارزه با صهیونیسم و اسرائیل، فصل مشترک تمام مبارزین به شمار می‌رفت. هر چند حضرت امام در صحبتهای خود در ارتباط با قضیة فلسطین ملتهای مسلمان را خطاب قرار می‌دادند و آنها را به حمایت و پشتیبانی از مردم فلسطین و احقاق حقوق خود فرا می‌خواندند، اما از سازمان آزادیبخش فلسطین نیز، تا زمانی که در راه مبارزه با اسرائیل ایستادگی می‌کردند، حمایت می‌کردند و یاسر عرفات نیز سعی داشت رابطة خود را با انقلابیون عمیق‌تر سازد. در پی شهادت حاج‌آقا مصطفی خمینی(ره)، یاسر عرفات رئیس ساف، پیام تسلیتی برای حضرت امام ارسال داشت و حضرت امام (ره) نیز طی تلگرامی به پیام وی پاسخ دادند. 5
شدت یافتن انقلاب اسلامی، معادلات موجود در منطقه و محاسبات آمریکایی‌ها را مورد تهدید قرار می‌داد و آمریکائیها که با به قدرت رسیدن سادات در مصر، بستر جدیدی را جهت ایجاد سازش مهیا می‌دیدند، تلاش خود را برای رسیدن به آن به کار بستند و هرچه انقلاب اسلامی به پیروزی نزدیکتر و سقوط شاه محتمل‌تر می‌شد،‌کوششهای آمریکا نیز مضاعف می‌گشت. روزنامه معاریو در 19 شهریور 1357 طی مقاله‌ای نوشت: «بین کوششهایی که به وسیله آمریکا برای حل بحران خاورمیانه اعمال می‌شود و تلاش‌هایی که عوامل اسلامی افراطی ایران برای سقوط رژیم شاهنشاه به کار می‌برند، ارتباطی وجود دارد. اگر واقعاً شاهنشاه ایران از سلطنت برکنار شود و به جای آن رژیمی اسلامی جایگزین شود، در مورد میزان مصیبت سیاسی و استراتژیکی که به تمامی جهان آزاد و به خصوص آمریکا وارد می‌آید هر چه گفته شود اغراق نیست. اگر خدای ناکرده چنین واقعه‌ای روی دهد، ‌به منافع حیاتی کشور اسرائیل نیز در آیندة دور و نزدیک لطمه وارد خواهد آمد... ایران یکی از پایه‌های نفوذ آمریکا در خاورمیانه و از مدارهای اصلی محور قاهره ـ ریاض ـ تهران محسوب می‌‌شود و از این رو نگرانی‌های پرزیدنت سادات توجیه‌پذیر خواهد بود.»6
به دلیل همین نگرانی‌‌ها بود که اسرائیلی‌ها حساسیت فوق‌العاده‌ای نسبت به وقایع ایران داشتند و حوادث را با دقت زیاد پیگیری می‌کردند. ژنرال گازیت که در اواخر مهر ماه 1357 به آمریکا سفر کرده بود، در اجتماع 25 نفری اعضای کنگره آمریکا گفت که بر وی مسلم شده است که سازمان‌های اطلاعاتی اسرائیل از نظر درک و شناسایی کنه وقایع ایران چند هفته از سازمانهای اطلاعاتی آمریکا جلوتر بوده‌اند. 7 همچنین اسرائیلی‌ها، آمریکائیها را مورد نکوهش قرار می‌دادند زیرا گاهی اوقات به شاه توصیه می‌کردند که حقوق بشر را رعایت کند و با مخالفان مصالحه نماید.8
یک روزنامة اسرائیلی با اشاره به سرسختی و آشتی‌ناپذیری حضرت امام(ره) نوشت که: «به عقیدة رهبران غیر مذهبی مخالف رژیم ایران، آیت‌الله خمینی از واقعیت تحولات ایران بی‌خبر است، حال آنکه رهبران نهضت‌های معتدل ایران، چون خلاء ناشی از دگرگونی رژیم سلطنت را واجد آثار وخیمی می‌دانند، لذا به یک دورة‌ تدریجی انتقال حکومت می‌اندیشند.» 9
روند انقلاب اسلامی تأثیر مستقیمی بر رفتار سیاست خارجی امریکا در خاورمیانه داشت و در واقع امریکا در موضعی منفعلانه قرار گرفته بود و ترس از اینکه پس از ایران نوبت عربستان سعودی باشد، آیندة تاریکی برای جایگاه امریکا در منطقه و آیندة نفت به وجود آورده بود. این موضوع باعث شده بود که امریکائیها بر فشار خود بر اسرائیلی‌ها بیفزایند که راه‌حلی برای مسأله فلسطینی‌ها جستجو کند که کارگران فلسطینی در عربستان سعودی و دیگر کشورهای خلیج فارس، که عامل عمدة آشوب‌ها و چپ‌گرائی‌ها بودند، به موطن خود برگردند تا یکی از عوامل عدم ثبات در منطقه از میان برداشته شود. امریکایی‌ها همچنین اصرار داشتند که مذاکرات واشنگتن با موفقیت پایان پذیرد تا کانون قدرت جدیدی در خاورمیانه توسط مصر و اسرائیل ایجاد گردد که حافظ منافع امریکا باشد. هیأت نمایندگی اسرائیل در مذاکرات واشنگتن نیز به علت وقایع ایران و ترس از قطع صدور نفت، به سرعت عمل خود افزود و اصرار داشت که مصر مکلف شود که نفت سینا را به اسرائیل بفروشد. 10 با امضای معاهدة کمپ‌دیوید و ضیافت سادات در تهران تظاهرات وسیع دانشجویی بر علیه سازش سادات با اسرائیل شکل گرفت. 11
اسرائیلی‌ها سعی داشتند که با ایجاد فضایی ساختگی، وضعیت یهودیان ایران پس از حکومت شاه را وحشتناک توصیف کنند و علی‌رغم اینکه رهبران انقلاب اعلام می‌کردند که به اقلیتها صدمه‌ای وارد نخواهد شد، در پی ایجاد جو التهاب و عدم اعتماد در بین یهودیان ایران بودند. 12 روزنامه «عل همیشمار» مورخ 29 آبان 1357 نوشت:« وضع یهودیان ایران با به حکومت رسیدن مسلمانان افراطی بستگی دارد،‌ رفتار آنها با اقلیتها رضایتبخش نیست... یهودیان که به خاطر رفتار همیشه انسانی شاهنشاهان خاندان پهلوی با اقلیت یهود، از جانبداران و طرفداران پر التهاب این خاندان هستند، از آیندة وحشت دارند.» 13 علاوه بر یهودیان ایرانی، در آغاز سال 1357 بیش از 1500 خانوادة اسرائیلی در ایران اقامت داشتند که از 15 آبان ماه همان سال هواپیماهای اسرائیلی شروع به تخلیه آنها نمودند. 14 به رغم دوبار حمله به دفتر شرکت هواپیمایی العال، هواپیماهای اسرائیلی همچنان به پروازهای عادی خود به ایران ادامه می‌دادند. تا هر چه بیشتر از اتباع اسرائیل را تخلیه کنند. همچنین کارمندان سفارت اسرائیل به رغم خطراتی که آنها را تهدید می‌کرد، به کارشان ادامه دادند. اسرائیل به دو دلیل حاضر نبود پایگاهش را در ایران تعطیل کند. یکی اینکه معلوم نبود که اگر یوسف هارملین سفیر اسرائیل و کارمندانش را به کشورشان احضار می‌کردند، دوباره اجازه بازگشت به ایران به آنان داده می‌شود و دیگر اینکه به رغم مهاجرت تعدادی از یهودیان ایرانی، هنوز 50 هزار یهودی در ایران باقی مانده بودند. 15
آذر ماه سال 1357 مصادف با ماه محرم بود. مقامات حکومت شاه و همچنین آمریکائی‌ها و اسرائیلی‌ها به شدت از ماه محرم و تهدیداتی که در این ماه علیه حکومت شا ه وجود داشت در هراس بودند و می‌ترسیدند که در این ماه، کار حکومت شاه یکسره شود. نمایندگی ایران در تل‌آویو در گزارشی در آستانه ماه محرم نوشت: «به نظر منابع آمریکایی اگر شاهنشاه ماه محرم را به سلامت بگذراند، امید موفقیت معظم له بیش از پنجاه درصد خواهد بود.» 16 ولی سازمان سیا (CIA) در ارزیابی که از اوضاع ایران به عمل آورده بود، تأکید کرده بود که هیچگونه خطری رژیم شاه را تهدید نمی‌کند. کارتر رئیس جمهور آمریکا پس از آنکه به اشتباه بودن تحلیلهای سازمان سیا پی برد، طی یادداشت شدیداللحنی آن سازمان را به خاطر قصوری که در باب ارزیابی درست وقایع ایران مرتکب شده بود ملامت نمود. 17 دستگاههای اطلاعاتی اسرائیل نیز ابراز داشتند که سیا در برداشت‌های خود از اوضاع ایران مرتکب اشتباه گردیده است. 18
در جایی دیگر صهیونیست‌ها از نفوذ و کنترل فوق‌العادة رهبران انقلاب بر مردم اظهار تعجب می‌نمایند؛ چنانچه روزنامه معاریو در مورخ 20/9/1357 در سرمقالة خود راجع به اوضاع ایران و راهپمایی روز تاسوعا در ایران می‌نویسد: «تظاهرات مسالمت‌آمیز دیروز تهران نشان می‌دهد که سران مخالفان، سلطة عجیبی بر تظاهر کنندگان دارند که می‌توانند آنان را وادار کنند تا فقط به دادن شعارهای ضد سلطنت اکتفا کنند و از مبادرت به عملیات خشونت آمیز احتراز ورزند ... یقیناً از نظر شاه و حامیان ایشان، این واقعیت مکتوم نیست که کسی که دیروز دستور حفظ نظم را داد، می‌تواند فردا دستورات مغایری بدهد...» 19
به هر حال هراس امریکا و شخص کارتر از وخامت اوضاع در ایران باعث شد که مجدداً «ونس» را به خاورمیانه اعزام داد تا اسرائیل را تحت فشار قرار دهد و مجبور کند که امتیازات بیشتری بدهد. روزنامه هاآرتض در همین زمینه نوشت: «آمریکائیها در قبال مسائل جاری ایران دچار سردرگمی و استیصال شده‌اند نه شاهنشاه را قادر به کنترل اوضاع می‌بینند و نه مخالفان معظم له می‌توانند آلترناتیو قابل قبولی ارائه بدهد.» 20
تحولات داخلی ایران بسیاری از ایده‌های اسرائیلی‌ها را متزلزل ساخت. مطبوعات اسرائیل نوشتند که: «تحولات چند ماه اخیر ایران به خوابهای طلایی بعضی از مردم اسرائیل در بوجود آوردن محوری با شرکت ایران، مصر، عربستان سعودی و اسرائیل برای جلوگیری از سلطة کمونیسم پایان بخشیده است.» 21 و چنانچه اشاره شد تحکیم روز افزون موضع مخالفان رژیم شاهنشاهی، سبب شد که مصر و اسرائیل به فکر تسریع در حل و فصل بقیه اختلافات خود بر سر موضوع پیمان صلح بیفتند و عربستان سعودی نیز به خلاف رویه قبلی خود این حرکت را تشویق کند، چون با وخامت اوضاع در ایران، یک زاویه از مثلث قاهره ـ ریاض ـ تهران در حال فرو ریختن بود. طبعاً دو زاویه دیگر یعنی قاهره و ریاض به حیاتی بودن اورشلیم برای جایگزینی تهران پی برده بودند و این امر کار مذاکرات را تسهیل می‌‌کرد. 22 لازم به ذکر است که وقایع ایران باعث شده بود که در عربستان دو طرز تفکر راجع به انقلاب ایران به وجود آید. ملک خالد معتقد بود که چون اوضاع ناآرام ایران نتیجة اقدامات شوروی بود که به تدریج در منطقه توسعه می‌یافت، بنابراین باید هر چه زودتر با مصر قرارداد دوستی منعقد می‌گردید و از سوی دیگر شاهزاده فهد اعتقاد داشت که ابرقدرتها در ایران نقشی نداشتند بلکه اوضاع ایران صرفاً یک مسأله داخلی است و لذا می‌بایستی با کشورهای رادیکال و تندرو عرب مناسبات نزدیک برقرار نمود زیرا ممکن بود در عربستان سعودی دست به اقدامات براندازی بزنند، که البته این موضوع نیز در سیاست خارجی عربستان سعودی در قبال مصر به نوعی مشکل ساز بود زیرا، از سویی مصر قرار داشت که در حال مذاکرات صلح با اسرائیل بود و از طرف دیگر کشورهای تندرو عرب. 23 از سوی دیگر بحران ایران، اهمیت و اعتبار عربستان سعودی را از نظر امریکا افزایش می‌داد بی‌آنکه این وضع لزوماً به ضرر اسرائیل باشد. در توضیح این نظریه باید گفت که قطع تولید نفت ایران برای عربستان سعودی واجد دو امتیاز جدید بود. نخست آنکه کشورهای غربی را بیش از پیش به نفت عربستان سعودی وابسته می‌ساخت و دیگر آنکه بنیه اقتصادی این کشور به خاطر افزایش درآمد نفت بیش از پیش تقویت می‌گردید و از سوی دیگر امریکا سعی داشت عربستان سعودی و اردن را برای ورود به مراحل بعدی مذاکرات متقاعد سازد. 24 ولی علی‌رغم وقایع ایران، آمریکا هنوز امید به تشکیل محوری از کشورهای طرفدار غرب در خاورمیانه با شرکت اسرائیل را از دست نداده بود و این بار به محوری می‌اندیشید که از مراکش و سودان آغاز و بعد از مصر، اردن و عربستان سعودی به امارات خلیج فارس منتهی شود. 25
از سوی دیگر باید گفت که ماهیت و نوع تحولات ایران آنچنان رفتار بازیگران منطقه‌ای و جهانی را متأثر ساخته بود که امید چندانی به برنامه‌های خود نداشتند. مثلاً اسرائیلی‌ها هر چند مذاکرات خود را با سادات پیش می‌بردند، اما با توجه به تجربه ایران نمی‌دانستند تا چند سال آینده،‌ اوضاع قاهره به چه منوال خواهد بود. موشه آرنز رئیس وقت کمیته دفاع و امور خارجی مجلس اسرائیل در روز اول بهمن 1357 ضمن سخنرانی اظهار داشت که جریانات اخیر ایران مشخص کنندة این واقعیت است که گروههای مذهبی اسلامی تا چه حد می‌توانند در روند وقایع کشورهای اسلامی مؤثر باشند و کسی نمی‌داند که ظرف چند سال آینده، وضع در ریاض و یا قاهره به چه منوال خواهد بود. بنابراین نرمش اسرائیل در قبال مصر و قبول تعهدات سادات، در چارچوب مذاکرات صلح، در حقیقت نوعی دل به دریا زدن و خطر خریدن است؛ چرا که بسیار محتمل است سادات طی سالهای آتی به تغییر رویه و شکستن تعهدات خود وادار گردد و یا آنکه از اریکة قدرت بزیر آید. 26 همچنین روزنامه یدیعوت اخرونوت مورخ 22 دی ماه 57 به مصاحبه شاهزاده فهد با یک خبرنگار امریکایی اشاره کرده بود و به نقل از فهد نوشت که: «اگر ایران از دست برود، تنها خدا باید به ما کمک کند.» 27
با روی کار آمدن شاپور بختیار در ایران، در مطبوعات اسرائیلی نوعی امیدواری نسبت به بقای حکومت شاه به چشم می‌خورد، آنها ابراز می‌داشتند که چنانچه بختیار تمام تلاش خود را صرف جلب وفاداری ارتش به حکومت نوبنیاد و همچنین متقاعد ساختن جبهه ملی به جدا شدن از آیت‌الله خمینی بکند، آرامش را به کشور بازخواهد گرداند. 28 بختیار جهت رسیدن به اهداف خود، اقدامات مزورانه‌ای بعمل آورد، مثلاً قطع صدور نفت ایران به اسرائیل و آفریقای جنوبی را مطرح ساخت ولی حتی اسرائیلی‌ها امیدی نداشتند که این اظهارات اثری بخشد. 29 بعضی از مطبوعات اسرائیلی حتی نوشتند که این احتمال وجود دارد که دولت جدید ایران برای آنکه نشان دهد که دست نشانده شاهنشاه نیست، چند تن از یهودیان نزدیک و وفادار به خاندان سلطنت و نیز چند تن از افسران یهودی عضو گارد سلطنتی را به اتهامات مختلف از قبیل خیانت به کشور، فساد و کلاهبرداری محاکمه نماید. 30 همزمان تعدادی از بزرگان یهودیان ایران با آیت‌الله طالقانی دیدار کردند و گروههای یهودی، همراهی خود را با انقلاب اسلامی اعلام داشتند و رهبران انقلاب نیز اعلام داشتند که یهودیان و سایر اقلیتهای مذهبی نیز حق اظهار نظر درباره تعیین آینده کشور را دارند. 31 به هر حال اقدامات بختیار نیز کاری از پیش نبرد.
در دی ماه 1357 که شاه به کلی در رفع بحران ناتوان شده بود، سپهبد ربیعی و طوفانیان به ژنرال سگف پیشنهاد کردند که با موشه دایان و یا عزروایزمن به تهران بیایند تا روحیه شاه راتقویت و او را وادار به اخذ تصمیماتی بنمایند. دولت اسرائیل به جای آنها یوری لوبرانی سفیر سابق خود را که دوستان و آشنایان زیادی در میان اطرافیان شاه داشت به تهران فرستاد. او در 25 دی وارد تهران شد و با طوفانیان و سران ارتش به مذاکره پرداخت. اما گزارشی که در بازگشت به اسرائیل تسلیم کرد به هیچ وجه خوشبینانه نبود. او معتقد بود که کار رژیم شاه تمام شده است و انقلابیون با اسرائیل رابطه خوبی نخواهند داشت و اسرائیل دیگر نباید انتظار دریافت نفت از ایران را داشته باشد. 32 لوبرانی از یک سال قبل، که رئیس نمایندگی اسرائیل در ایران بود نیز گزارشهایی مبنی بر وخامت اوضاع ایران داده بود. هاآرتض مورخ 18 دی 57 نوشت که: «از جمله گزا رشهایی که مدتها قبل تیرگی و وخامت اوضاع در ایران را افشاء نموده بود، گزارش اوری لوبرانی نماینده اسرائیل در تهران بود که قبلاً مورد تأیید امریکا قرار نگرفته بود، اما امروز مورد تحسین و تمجید مقامات آن کشور است...» 33 اسرائیلی‌ها در این زمینه ابراز می‌داشتندکه از یکسال قبل، از طرف مقامات اطلاعاتی اسرائیل به سازمانهای اطلاعاتی امریکا هشدارداده شده بود که رژیم شاهنشاهی ایران قریباً با بحران روبرو خواهد شد ولی سازمانهای مذکور که پس از غفلت سازمان اطلاعات و امنیت اسرائیل در پیش‌بینی تجهیز مصر و سوریه در اکتبر 1973 بر علیه اسرائیل، نسبت به برداشتهای آن سازمان (اطلاعات و امنیت اسرائیل) مشکوک بودند، هشدار را جدی نگرفتند و خود مقامات اسرائیلی نیز همانند همتایان آمریکایی خود، گزارش نمایندگی اسرائیل در تهران، درباره قریب‌الوقوع بودن بحران ایران را اغراق آمیز دانستندو عقیده داشتند که شاهنشاه قادر به کنترل آن خواهند بود. 34 موشه آرنز نیز در جمع اعضای کمیته نظامی مجلس نمایندگان آمریکا، در بیت‌المقدس از وخامت اوضاع ایران اظهار نگرانی کرد و گفت که امیدوار است دستگاههای اطلاعاتی آمریکا از حوادث ایران درس عبرت بگیرند. وی ضمن اظهار تأسف از اینکه آمریکائیها نتوانستند پیش‌بینی درستی از حوادث ایران بکنند افزود که دستگاههای اطلاعاتی اسرائیل نیز در این مورد دست کمی از آمریکائیها نداشتند. 35
مطبوعات اسرائیلی در مقالات و تحلیلهای خود، پیروزی انقلاب را به معنای تسلط شوروی بر خلیج فارس و تنگة هرمز و همچنین به معنای دستیابی به دستگاههای مدرن موجود در ارتش ایران می‌دانستند و حتی احتمال توسل به زور توسط آمریکائیها در رابطه با ایران را مطرح می‌ساختند و بی‌ اعتنایی شوروی به اخطارهای آمریکا را دلیل ضرورت اتخاذ رویه تندتری از سوی امریکا در قبال شوروی می‌دانستند. 36 این نشانگر آن است که اسرائیلی‌ها از درک عمق و محتوای تحولات داخلی ایران بی‌خبر بودند و تنها این تحولات را در چارچوب نظام دو قطبی و کشاکش دو ابرقدرت مورد مطالعه قرار می‌دادند و خارج از این چارچوب به چیز دیگری نمی‌اندیشیدند.
فرار شاه از ایران، اسرائیلی‌ها را به کلی نا امید ساخت و موشه‌دایان فرار شاه را عاملی جهت دشوارتر شدن روند گفتگوهای صلح مصر و اسرائیل دانست. 37
ژنرال رافائل ایتان رئیس ستاد ارتش اسرائیل ضمن یک مصاحبه مطبوعاتی با خبرنگار روزنامه یدیعوت اخرونوت اظهار داشت: « درس عبرتی که ما اسرائیلی‌ها از وقایع اخیر ایران می‌آموزیم آنست که هر تکیه‌گاه خارجی، هنگام احتیاج ممکن است به عصایی شکسته تبدیل گردد و ناچار بایستی تنها به خود و نیروی خود متکی باشیم.» 38
با بازگشت پیروزمندانه حضرت امام خمینی(ره) به ایران در 12 بهمن 1357 خبرگزاریها خبر از ابراز نگرانی شدید دولت اسرائیل از بازگشت ایشان دادند که می‌تواند گفتگوهای صلح را به خطر اندازد. 39
با پیروزی انقلاب در 22 بهمن، سفارت اسرائیل پاکسازی شده و به سفارت فلسطین تبدیل شد. سخنگوی رژیم صهیونیستی نیز اعتراف کرد که قطع روابط سیاسی و اقتصادی میان ایران و رژیم صهیونیستی زیانهای فراوانی به اقتصاد این کشور وارد ساخته است. 40 دولت جدید ایران نیز از همة اسرائیلی‌هایی که دارای مقام رسمی بودند خواستند که فوراً ایران را ترک کنند. این حکم اخراج شامل اعضای هیأت نمایندگی اسرائیل و ‌آژانس یهود و اعضای هواپیمایی اسرائیل (العال) و نمایندگان شرکتهای مقاطعه‌کار اسرائیلی می‌شد. 41 سفارت فلسطین نیز در محل سفارت اسرائیل گشایش یافت. در این مراسم یاسر عرفات، رهبر ساف، حجت‌الاسلام و المسلمین سید احمد خمینی (ره) و دکتر یزدی حضور داشتند. 42
دولت انقلابی ایران در مورد قرارداد مصر و اسرائیل نظر رسمی خود را طی اعلامیه‌ای اعلام کرد. این اعلامیه در زمان وزارت دکتر کریم سنجابی، اولین وزیر امور خارجه انقلاب صادر گردید. در این اعلامیه آمده است: « علت اصلی بحرانی که 31 سال است منطقه خاورمیانه را به آتش و خون کشیده و چهار جنگ بزرگ منطقه‌ای و یک نبرد خونین دائم به مردم منطقه تحمیل کرده است، عدم توجه به حقوق مردم فلسطین و به حساب نیاوردن موجودیت ‌آنان بوده است. فاجعه فلسطین که وجدان بشریت را جریحه‌دار ساخته، مبدل به کانون بی‌عدالتی در سطح جهانی شده است که بدون رفع ریشه‌ها وعلل آن، هر نوع اقدام دیگر نمی‌تواند صلح و تفاهم مجدد را در منطقه و جهان برقرار کند. امضای قرارداد صلح بین مصر و اسرائیل بدون توجه به خواسته‌های مشروع ملت فلسطین و بدون شرکت فعال نمایندگان فلسطین در ‌آن، به معنای صحه گذاردن به تجاوط طلبی‌های صهیونیسم بین‌المللی و پایمال کردن همیشگی حقوق مردم فلسطین است و مغایر با موازین بین‌المللی و اصول منشور متحد از جمله عدم اشغال سرزمین دیگران با توسل به زور و قطعنامه‌های 242 و 338 شورای امنیت درباره بحران خاورمیانه می‌باشد. این قرارداد که متأسفانه توسط دولت کنونی مصر و دولت غاصب اسرائیل تحت نظر و قیادت ایالات متحدة آمریکا تنظیم شده است، نتیجه‌ای جز استقرار اسرائیل در سرزمینهای اشغالی عرب و تثبیت آن به عنوان یک دژ سیاست‌های استعماری در منطقه و تحکیم سیطرة ایالات متحده آمریکا در آن ندارد. دولت موقت انقلاب اسلامی ایران بار دیگر ضمن ابراز پشتیبانی کامل و همه جانبه خود از ملت فلسطین و ضمن تأیید ملل برادر عرب که تن به ذلت پذیرش این صلح تحمیلی نداده‌اند، امضای این قرارداد را محکوم می‌نمایند و ضمن ابراز این نکته که امضای این قرارداد علاوه بر پایمال کردن حقوق ملت فلسطین، به زیان خود ملت برادر مسلمان مصر و دیگر ملل منطقه می‌باشد، دول امضاء کنندة این قرارداد را متوجه خطرات ناشی از آن برای صلح و آرامش بین‌المللی نموده و اعلام می‌دارد هر نوع حل مسأله خاورمیانه، بدون استیفای حقوق ملت فلسطین و شرکت کامل و همه جانبة نمایندگان ‌آن، از نظر ایران مردود می‌باشد. ملت مسلمان ایران و دولت موقت انقلاب اسلامی ایران، همه امکانات خود را برای استیفای حقوق ملت فلسطین و مبارزه برای حقوق آنان به کار خواهد برد.» 43
با سقوط رژیم شاهنشاهی، اسرائیل بیش از همه متضرر شد زیرا ایران هم پیمانی قوی برای وی به شمار می‌رفت و علاوه بر این، منبع خوبی برای صدور مواد اولیه به اسرائیل بود که می‌توان از جمله به نفت اشاره کرد، همچنین بازار بسیار خوبی برای ورود کالاها و خدمات اسرائیل به شمار می‌رفت و علاوه بر آن سیاست‌های ایران انقلابی که پشتیبانی از ملت فلسطین را شعار خویش قرار داد ضربة دیگری بر پیکرة نامشروع رژیم صهیونیستی بود. به همین دلیل اسرائیل پس از پیروزی انقلاب، نوعاً در تمام توطئه‌هایی که علیه نظام اسلامی انجام شده، شرکت داشته است.
به نقل از : ایران و تحولات فلسطین، علی‌اکبر ولایتی، مرکز اسناد و خدمات پژوهشی وزارت امور خارجه

پی‌نویس‌ها:
1. هوشنگ مهدوی، سیاست خارجی ایران، 1357 ـ 1300، صفحه 293 ـ 292.
2. «لوی» نام خانواده‌ای سرشناس و یهودی است.
3. گزاش شماره 1107 / مورخ 4/4/1352 از ابراهیم تیموری به وزارت امور خارجه، به نقل از روزنامه معاریو، نمایندگی تل‌آویو، سال 55 ـ 1352، کارتن 3، پرونده 1 ـ 122.
4. سرهنگ غلامرضا نجاتی، تاریخ سیاسی بیست و پنج ساله ایران، نشر رسا، تهران 1371، جلد اول، صص 428 ـ 413.
5. تقویم تاریخ انقلاب اسلامی ایران 58ـ 56، نشر سروش، 1369، صفحه 45.
6. تلگراف شماره 619 مورخ 19/6/1357 از مرتضایی به وزارت خارجه، نمایندگی تل‌آویو، سال 57ـ 1356، کارتن 3، پرونده 4ـ 300.
7. تلگراف شماره 969 مورخ 3/8/57 از مرتضایی به وزارت خارجه به نقل از روزنامه معاریو، نمایندگی تل‌آویو،‌ سال 57 ـ 1356، کارتن 3، پرونده 4 ـ 300.
8. تلگراف شماره 919 مورخ 15/8/57 از مرتضایی به وزارت خارجه، نمایندگی تل‌آویو، 57 ـ 1356، کارتن 3، پرونده 4ـ 300.
9. تلگراف شماره 2118 / 4ـ 300 مورخ 16/8/57 از تل‌آویو، 57ـ 1356، کارتن 3، پرونده 4ـ 300.
10. تلگراف شماره 543 مورخ 21/8/57 از مرتضایی به وزارت خارجه به نقل از روزنامه یدیعوت اخرونوت، نمایندگی تل‌آویو، سال 57ـ 1356، کارتن 3، پرونده 4ـ 300.
11. روز شمار تاریخ ایران، باقر عاقلی، نشر گفتار، جلد دوم، صفحه 332.
12. نک به: گزارش شماره 2226 / 4 ـ 300 مورخ 30/8/1357، از مرتضایی به وزارت خارجه، نمایندگی تل‌آویو، سال 57ـ 1356.
13. گزارش شماره 2226 / 4‌ـ 300مورخ 30/8/1357 از مرتضایی به وزارت خارجه، نمایندگی تل‌‌آویو، سال 57ـ 1356، کارتن 3، پرونده 4ـ 300.
14. تقویم تاریخ انقلاب اسلامی 58ـ 1356، نشر سروش، 1369، صفحه 179.
15. سیاست خارجی ایران 1357ـ 1300، پیشین، ص 457.
16. گزارش شماره 2352/ 4 ـ 300 مورخ 19/9/1357، از مرتضایی به وزارت خارجه، نمایندگی تل‌آویو، سال 57ـ 1356، کارتن 3، پرونده 4ـ 300.
17. تلگراف شماره 983 مورخ 6/9/57 از مرتضایی به وزارت خارجه، به نقل از هاآرتض 6/9/57، نمایندگی تل‌آویو، سال 57ـ 1356، کارتن 3، پرونده 4ـ 300،
18. سند پیشین
19. تلگراف شماره 1025 مورخ 20/9/57، از مرتضائی به وزارت خارجه، نمایندگی تل‌آویو، سال 57ـ 1356، کارتن 3، پرونده 4ـ 300.
20. گزارش شماره 1862/ 8 مورخ 27/9/57 از وزیر خارجه به ساواک، به نقل از روزنامه هاآرتض، نمایندگی تل‌آویو، سال 57ـ 1356،‌کارتن 6، پرونده 2ـ 510.
21. تلگراف شماره 1061 مورخ 6/10/57 از مرتضایی به وزارت خارجه، به نقل از روزنامه داوار، نمایندگی تل‌آویو، سال 5ـ 1356، کارتن 3، پرونده 4ـ 300.
22. تلگراف شماره 1115 مورخ 18/10/57 از مرتضایی به وزارت خارجه به نقل از داوار مور 18/10/57، نمایندگی تل‌آویو، سال 57ـ 1356، کارتن 3، پرونده 4ـ 300.
23. سند شماره 6040 مورخ 23/10/57 فرستنده داریوش، گیرنده نامشخص، نمایندگی تل‌آویو، سال 57ـ 1356، کارتن 10، پرونده 1.
24. تلگراف شماره 2514/ 4 ـ 300 مورخ 20/10/1357 از مرتضایی به وزارت خارجه، نمایندگی تل‌آویو، سال 57ـ 1356، کارتن 3، پرونده 4ـ 300.
25. گزارش شماره 2580/4 ـ 300مورخ 30/10/1357 از مرتضایی به وزارت خارجه، به نقل از روزنامه یدیعوت اخرونوت مورخ 22/10/1357، نمایندگی تل‌آویو، سال 57ـ 1356، کارتن 3، پرونده 4 ـ 300.
26. گزاش شماره 2614/ 4 ـ 300 مورخ 2/11/1357 از ناصر رسولیان به وزارت خارجه، نمایندگی تل‌آویو، سال 57ـ 1356، کارتن 3، پرونده 4ـ 300.
27. گزاش شماره 2580/ 4ـ 300 مورخه 30/10/1357 از مرتضایی به وزارت خارجه، نمایندگی تل‌آویو، سال 57ـ 1356، کارتن 3، پرونده 4ـ 300.
28. تلگراف شماره 1115 مورخ 18/10/1357 از مرتضایی به وزارت خارجه به نقل از هاآرتص مورخ 18/10/57، نمایندگی تل‌آویو، سال 57ـ 1356، کارتن 3، پرونده 4ـ 300.
29. تلگراف شماره 1083 مورخ 15/10/1357 از مرتضایی به وزارت خارجه به نقل از داوار، نمایندگی تل‌آویو، سال 57ـ 1356، کارتن 3، پرونده 4ـ 300.
30. گزارش شماره 2544 / 1 ـ 162 مورخ 22/10/1357 از مرتضایی به وزارت خارجه به نقل از یدیعوت اخرونوت، نمایندگی تل‌آویو، سال 57ـ 1356، کارتن 3، پرونده 1ـ 162.
31. گزارش شماره 2466 / 4 ـ 300 مورخ 13/10/1357 از مرتضایی به وزارت خارجه، نمایندگی تل‌آویو، سال 57ـ 1356، کارتن 3، پرونده 4ـ 300.
32. سیاست خارجی ایران 1357 ـ 1300، منبع پیشین، ص 457.
33. گزارش شماره 2528/ 4 ـ 300 مورخ 20/10/1357 از مرتضایی به وزارت خارجه، نمایندگی تل‌آویو، سال 57ـ 1356، کارتن 3، پرونده 4ـ 300.
34. تلگراف شماره 1123 مورخ 19/10/1357 از مرتضایی به وزارت خارجه، نمایندگی تل‌آویو، سال 57ـ 1356، کارتن 3، پرونده 4ـ 300.
35. تلگراف شماره 1125 مورخ 19/10/1357 از مرتضایی به وزارت خارجه، نمایندگی تل‌آویو، سال 57ـ 1356، کارتن 3، پرونده 4ـ 300.
36. گزارش شماره 1111 مورخ 17/10/1357 از مرتضایی به وزارت خارجه، نمایندگی تل‌آویو، سال 57ـ 1356، کارتن 3، پرونده 4ـ 300.
37. تقویم تاریخ انقلاب اسلامی، نشر سروش، سال 1369، صفحه 244.
38. گزارش شماره 2602/ 4ـ 300 مورخ 2/11/1357 از ناصر رسولیان به وزارت خارجه، نمایندگی تل‌آویو، سال 57ـ 1356 ، کارتن 3، پرنده 4ـ 300.
39. باقر عاقلی «روز شمار تاریخ ایران» نشر گفتار، جلد دوم، صفحه 406.
40. تقویم تاریخ انقلاب اسلامی «منبع پیشین»، صفحه 282.
41. منبع پیشین، صفحه 274.
42. منبع پیشین، صفحه 280.
43. تاریخ سیاست خارجی ایران از هخامنشی تا امروز، غلامرضا علی‌بابایی، نشر درسا، 1375، صفحه 530ـ 529.