غلامرضا نیک‌‏پى به روایت اسناد لانه جاسوسی آمریکا

سند شماره 1

خیلى محرمانه

غلامرضا نیک ‌پى وزیر مشاور و معاون اجرایى نخست‌ وزیر

غلامرضا نیک‌پى در ژوئیه 1966 به ‌عنوان وزیر مشاور و معاون اجرایى نخست ‌وزیر منصوب گردید و این مشاغل را در کابینه 1967 حفظ نمود. او قبلاً از آوریل 1964 معاون نخست ‌وزیر در امور اقتصادى بود. او یکى از لایق ‌ترین اقتصاددانان ایرانى است، او آگاهى وسیعى از صنایع نفتى و علاقه‌ مندى به تجارت و مسائل توسع ه‌اى دارد. او یکى از نه نفر بینانگذار کانون ترقى و یکى از اعضاى حزب ایران نوین است و در سال 1967 در کمیته اجرایى حزب انتخاب گردید. او دوست نزدیک نخست‌ وزیر مقتول حسنعلى منصور، و از کسانى است که مورد حمایت نخست‌ وزیر، امیرعباس هویدا، مى‌باشد که زیر نظر وى در شرکت ملى نفت ایران، خدمت نموده است. مردى باهوش و وفادار مى‌باشد که در صدد پیشرفت کشورش با روشى منظم است. نیک‌ پى همین طور مورد احترام لیبرال‌هایى است که بسیارى از آنها از دولت انتقاد مى ‌نمایند. به او به ‌عنوان روشنفکرى صادق و لایق اشاره مى‌شود که وجودش در هر کابینه‌اى مفید خواهد بود. نیک‌پى نسبتا سنت‌گرا (محافظه‌کار) و با غرب صمیمى است. هر چند فطرتا یک رهبر نیست، او در رهبران موجود نفوذ دارد. وى متقاعد شده است که کارآیى، بهترین مأخذ را براى تصمیمات اقتصادى تشکیل مى‌دهد و طرفدار رقابت و سرمایه‌گذارى بخش خصوصى در صنایع است. به هر حال، او گاهى فعالیت‌هاى سرمایه‌گذارى بخش خصوصى در صنایع نفتى را مورد انتقاد قرار داده است. در اجلاس‌هاى سنتو، نیک‌پى ناظرین را تحت تأثیر قابلیت و روش اداره امور توسط خود که مشابه آمریکائیان است، قرار داد. او منصف و واقع‌بین بوده و سعى کرده است مؤثرترین راه‌حل‌ها را به جاى قابل قبول‌ترین آنها براى کشور، انتخاب نماید. نیک‌پى در سال 1929 در یک خانواده مشهور اصفهان متولد شد. او پسر اعزاز نیک‌پى، وزیر سابق کابینه، است. او از دانشگاه تهران، لیسانس حقوق دریافت نمود و سپس به انگلستان رفت و در آنجا از مدرسه اقتصاد لندن دکترا گرفت. او مطالعات گسترده‌اى در مورد اختلافات نفتى ایران و انگلیس، قبل از بازگشت به ایران، انجام داد. در بازگشت، او مشاور شرکت ملى نفت ایران شد، و از سال 1960 تا 1964 رئیس بخش آمارها و اقتصاد بود. نیک‌پى یک ناظر غیررسمى در کنفرانس نفتى اتحادیه عرب در بیروت در سالهاى 1959، 1960، 1961 و 1963 بود. او در اجلاس‌هاى کمیسیون اقتصادى سازمان ملل براى آسیا و خاوردور از سال 1963 شرکت نمود و از زمان ورود به دولت همچنین در اجلاس‌هاى همکارى عمران منطقه‌اى شرکت مى‌نماید. در سال 1963 براى ریاست شوراى مؤسسه توسعه اقتصادى آسیا و مجددا در سال 1966، انتخاب گردید. نیک‌پى مردى جدى و ادیبى مجرد است که کتابهاى زیادى در مورد نفت و مقالات بسیارى در زمینه اقتصاد نوشته است. علاوه بر فارسى او انگلیسى را خوب و کمى فرانسه صحبت مى‌کند.

27 مارس 1968 (7 فروردین 1347)

سند شماره 2

خیلى محرمانه

غلامرضا نیک ‌پى، شهردار تهران

 نیک‌پى در سال 1929 متولد شده و از یک خانواده مشهور اصفهانى است. او از دانشکده حقوق تهران لیسانس و از مدرسه اقتصاد لندن دکترا دریافت نموده است. در بازگشت به ایران، به ‌عنوان مشاور اقتصادى به شرکت ملى نفت پیوست. او همچنین به عنوان معاون نخست‌وزیر در امور اقتصادى، معاون اجرایى نخست‌وزیر و وزیر آبادانى و مسکن، قبل از اینکه در سال 1969 شهردار تهران شود، خدمت نمود. نیک‌پى از افراد مورد حمایت هویدا محسوب مى‌شود و تنها شهردار تهران است که براى بار دوم انتخاب شده است. او مردى باهوش و بى‌نهایت فعال است و در صدد پیشرفت و ترقى کشورش با شیوه‌اى منظم مى‌باشد. گفته مى‌شود که وى مورد احترام لیبرال‌هاى منتقد دولت است، هر چند روش تند وى بعضى اشخاص را کنار گذاشته است. او به خوبى از مرتبه و امتیاز ویژه خود به‌عنوان شهردار بزرگترین شهر ایران و مرکز دولت و تجارت، آگاه است. او همچنین روح گرداننده پشت پرده جریان خانه جوانان است. یک برنامه هدایت شده توسط دولت که تسهیلات لازم براى تفریحات و سایر فعالیت‌هاى فوق برنامه دانش‌آموزان بین 16 تا 25 سال را تأمین مى‌نماید. شهردار نیک ‌پى، طرفدار غرب است، او از ایالات متحده به‌طور خصوصى در پاییز 1971 بازدید کرده (نیویورک، واشنگتن و لوس‌آنجلس) و به‌طور وسیعى به اروپاى غربى مسافرت نموده است. شهردار نیک‌پى با یک دختر جوان و محجوب اصفهانى ازدواج نموده است. آنها داراى یک پسر کوچک هستند. شهردار انگلیسى را به خوبى و همسرش به‌طور متوسط صحبت مى‌کند.

مى 1972 (اردیبهشت 1351)

منبع: اسناد لانه جاسوسی آمریکا؛ مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی؛ کتاب هشتم