22 خرداد 1396

اسناد شلیک توپ در ماه مبارک رمضان


در گذشته نه چندان دور و در زمان قاجار و حکومت پهلوی با حلول ماه رمضان، جهت اعلام وقت افطار، سحر و نیز عید فطر از روش­ها و ابزارهای مختلف استفاده می­شد. یکی از متداول‌ترین روش­ها، شلیک توپ در میدان­ها و دروازه ­های شهرها بود تا از این طریق با صدای توپ، مردم را از رسیدن این دو زمان با خبر سازند. در این راستا، زمان شلیک توپ هم طبق جدول زمان‌بندی تعریف شده صورت می­گرفت که یکی از این جداول مربوط به رمضان سال 1353ق.  در این نمایشگاه آمده است.

قبل از شروع ماه رمضان، دولت‌مردان و حاکمان وقت هر ایالت، می‌بایست اقدامات لازم همچون، برآورد هزینه هر شلیک توپ، تعداد توپ و نیز تعمیر آن‌ها انجام می دادند. به نظر می‌رسد، در زمان قاجار، هزینه پرداخت شلیک توپ بر عهده وزارت مالیه بود که می‌بایست به اداره حکومتی ایلات و ولایات بپردازد. این هزینه، در دوره پهلوی اول نیز از محل بودجه بلدیه به اداره قشونی پرداخت می‌شده است.

شایان گفتن است، علاوه بر ایران ، شلیک توپ در ماه رمضان در بسیاری از کشورهای مسلمان دیگر از جمله لیبی، سوریه، لینان، عراق ، پاکستان، و... نیز مرسوم بوده است.

اداره‌کل خدمات آرشیوی(گروه ارتباطات آرشیوی) در رابطه با ماه مبارک رمضان، اسنادی را با موضوع «شلیک توپ در ماه رمضان» شامل 11 عنوان با معرفی 13 برگ سند آماده کرده است که در وبگاه سازمان تقدیم علاقه‌مندان می­نماید.

 


سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران