18 تیر 1393

علامه شهیر ایرانی که در سامرا به دنیا آمد


علاّمه ‌آیه‌ اللّه‌ مرتضی‌ عسکری، در سال‌ 1293 هجری‌ خورشیدی‌ در شهر سامرا پای‌ به‌ عرصه‌ هستی‌ نهاد. خانواده‌ او، روحانی‌ و ایرانی‌ الاصل‌ و اهل‌ ساوه‌ بودند. گویا، دست‌ تقدیر، والدین‌اش‌ را به‌ این‌ شهر کشانده‌ بود تا در جوار قدسی‌ امام‌ هادی‌ و امام‌ عسکری(علیهماالسلام) سکنا گزیند. ‌چرخ‌ روزگار، در اوان‌ کودکی، گَرد یتیمی‌ بر چهره‌اش‌ نشاند و وی‌ را از گرمای‌ مهر والدین‌ محروم‌ کرد. ‌در دَه‌ سالگی، او را به‌ امید روزی‌ که‌ خوشه‌چین‌ دامن‌ معرفت‌ مکتب‌ امامت‌ گردد و جهان‌ اسلام‌ از کام‌ زلال‌ او بهره‌ور شود، به‌ مدرسه‌ علوم‌ دینی‌ فرستادند.

‌جدّ او آیه‌ اللّه‌ میرزا محمّد شریف‌ عسکری‌ تهرانی‌ (معروف‌ به‌ خاتمه‌ی‌ محدثین) بود. وی، سیره‌ این‌ صالح‌ را سرمشق‌ خود کرد تا روزی‌ شیوه‌ سلف‌ را احیا کند و تداوم‌ بخشد و این‌ گونه‌ بود که‌ شد آن‌ چه‌ که‌ شد: علامه‌ای‌ شهیر در دوران‌ معاصر.

او، شیفته‌ی‌ کتاب‌ بود و آموختن. بویژه‌ به‌ مطالعه‌ی‌ کتاب‌های‌ تاریخی‌ و سفرنامه‌ها عشق‌ می‌ورزید. دوران‌ جوانی‌اش‌ در کتابخانه‌ جدش‌ - که‌ وکیل‌ میرزای‌ شیرازی‌ بود - در میان‌ انبوه‌ کتب، سپری‌ شد و در بحر نوشته‌ها، از بام‌ تا شام، شنا کرد و مروارید هدایت‌ صید نمود.

آیه‌ اللّه‌ عسکری‌ در سال‌ 1310 در دوران‌ مرجعیّت‌ ستیغ‌ آفتاب‌ تابان‌ علم‌ و فقاهت، مرحوم‌ آیه‌اللّه‌ العظمی‌ حاج‌ شیخ‌ عبدالکریم‌ حائری‌ به‌ قم‌ آمد و دروس‌ سطح‌ و مباحث‌ اخلاق‌ و تهذیب‌ و کلام‌ و تفسیر را نزد آیات‌ عظام‌ مرعشی، شریعتمدار ساوجی، پایین‌ شهری، امام‌ خمینی، حاج‌ میرزا خلیل‌ کمره‌ای(رضوان‌الله‌علیهم)، تلمّذ کرد.

‌وی، مدّت‌ چهار سال‌ در قم‌ ماند و همگام‌ با سیّدمحمود طالقانی، طرحی‌ نو برای‌ تحصیل‌ و تعلیم‌ و تفسیر علوم‌ قرآنی‌ پی‌ ریخت‌ که‌ این‌ طرح‌ با مخالفت‌ رو به‌ رو شد و همین‌ مسئله، موجب‌ شد از قم‌ به‌ سامرا برود و دروس‌ خارج‌ را در عراق‌ به‌ اتمام‌ برساند.

‌او، در مدّتی‌ که‌ در عراق‌ به‌ سر می‌برد، در محله‌های‌ مختلف‌ به‌ منبر می‌رفت‌ و کلاس‌های‌ درسی‌ دانشجویان‌ و طلاب‌ را‌ اداره‌ می‌کرد. در چنین‌ احوالی، اوضاع‌ شهر به‌ شدت‌ نگران‌ کننده‌ بود و تهاجم‌ فرهنگی‌ و اشعائه سکولاریسم‌ و تبلیغات‌ ناسیونالیسم‌گرایی‌ و مارکسیستی‌ در عراق‌ اوج‌ می‌گرفت. علاّمه‌ی‌ عسکری، در شرایط‌ حادّ جامعه‌ی‌ آن‌ روز به‌ خاطر استبداد و خفقان‌ شدید حزب‌ حاکمه‌ بعث، روانه‌ی‌ بیروت‌ شد و هر چند خانواده‌اش‌ از چنگ‌ این‌ رژیم‌ در امان‌ نماند، امّا او به‌ لطف‌ خدا به‌ ایران‌ آمد و در این‌ سرزمین‌ ماندگار شد.

علاّمه‌ سیّد مرتضی‌ عسکری، دارای‌ تألیفات‌ فراوانی‌ به‌ زبان‌های‌ عربی‌ و فارسی‌ است. او افزون‌ بر بررسی‌ کتب‌ شیعه، احادیث‌ و روایات‌ اهل‌ سنّت‌ را نیز مورد بررسی‌ قرار داده، به‌ گونه‌ای‌ که‌ این‌ آثار، مرجع‌ و منبعی‌ قابل‌ اعتماد برای‌ آنان‌ به‌ شمار می‌رود. کوشش‌های‌ علامه‌ی‌ عسکری‌ برای‌ مصون‌ ماندن‌ اسلام‌ از تحریف، مورد تقدیر هر دو مکتب‌ قرار گرفته‌ است.

‌اکثر آثار علاّمه‌ی‌ عسکری، در کشورهای‌ عربی، بخصوص‌ در کشور مصر. منتشر و مورد استقبال‌ اسلام‌ پژوهان‌ قرار گرفته‌ است. برخی‌ از آثار علامه، به‌ زبان‌ انگلیسی‌ نیز ترجمه‌ شده‌ است. از ویژگی‌های‌ کتاب‌های‌ علاّمه‌ی‌ عسکری، بیان‌ روشن‌ و واضح‌ و نثر بسیار روان‌ و سلیس‌ آن‌ها است‌ که‌ خواننده‌ را به‌ سوی‌ خود می‌خواند.

‌برخی‌ از کتاب‌های‌ ایشان، به‌ شرح‌ زیر است:

عقاید اسلام‌ در قرآن‌ کریم؛ ‌نقش‌ عایشه‌ در تاریخ‌ اسلام؛ مصحف‌ در روایات‌ و اخبار؛ امامان‌ این‌ امت‌ دوازده‌ نفرند؛ گریه‌ بر میّت‌ از سنت‌های‌ رسول‌ خدا(صلّی‌اللّهُ علیه‌وآله‌وسلّم) است؛ بداء یا محو و اثبات‌ الهی؛ آیه‌ی‌ تطهیر در کتب‌ دو مکتب؛‌ عصمت‌ انبیاء و رسولان؛ ازدواج‌ موقت‌ در اسلام؛ آخرین‌ نماز پیامبر؛‌ صفات‌ خداوند جلیل‌ در مکتب؛ ادیان‌ آسمانی‌ و مسئله‌ی‌ تحریف؛ سقیفه؛ معالم‌ المدرستین؛ بزرگداشت‌ یاد انبیاء؛ عدالت‌ صحابه؛ عبداللّه‌ بن‌ سباء و دیگر افسانه‌های‌ تاریخی؛ حکم‌ بازسازی‌ قبور انبیا و اولیا و عبادت‌ در آن‌ها؛ جبر و تفویض‌ و اختیار و قضا و قدر؛ نقش‌ ائمه‌ در احیای‌ دین؛ صد و پنجاه‌ صحابی‌ ساختگی.

برای دیدن تصاویر در سایز اصلی بر روی آن کلیک کنید

 


مشرق