اعتراض به رفتار آمریکا در کنفرانس سنتو

اواخر مهرماه 1341 دومین کنفرانس‏ مبارزه با مواد مخدر درچهارچوب پیمان سنتو در آنکارا تشکیل شد و کارگردانی کنفرانس با دولت آمریکا بود. نمایندگان دولتهای ایران،پاکستان‏ و ترکیه بعنوان اعضاء اصلی پیمان و کارشناسان‏ دولتهای انگلستان و آمریکا بعنوان ناظر در کنفرانس شرکت داشتند. این‏جانب باتفاق نمایندگان وزارت‏ بهداری ، وزارت امور خارجه ، ژاندارمری‏ کل و شهربانی کل کشور هیئت نمایندگان‏ ایران را تشکیل میدادیم.
روز اول که کنفرانس گشایش یافت‏ طبق معمول به خوشامدگوئی و معرفی‏ نمایندگان و انتخاب رئیس برگزار شد و به روش متعارف در مجامع مشابه ، رئیس‏ نمایندگی ترکیه که کشور میزبان بود به‏ ریاست کنفرانس انتخاب گردید. در جلسه بعد که روز دوم تشکیل شد طبق دستور جلسات نمایندگان دولتها گزارش‏ مشروح اقداماتی را که در فاصله کنفرانس های اول و دوم در قسمت مبارزه با مواد مخدر از طرف دولتهای متبوع آنان به عمل‏ آمده بود به تفصیل گزارش دادند ، از جمله‏ آمار معتادان ، تعداد بیمارستانهائی که‏ برای معالجه معتادان اختصاص یافته ، تعداد بیمارانی که بستری شده و یا به صورت سرپائی‏ تحت درمان قرار گرفته‏اند ، همچنین معتادانی که با مراقبت دولت‏ها معالجه‏ شده و ترک اعتیاد نموده‏اند ، هزینه‏هائی‏ که در این قسمت از جانب دولتها به مصرف‏ رسیده و اعتباراتی که برای مبارزه با مواد مخدر اختصاص یافته است ، تدابیری که‏ دولتها با وضع قوانین و تشدید مجازات‏ مرتکبین باستعمال و خرید و فروش مواد مخدر بکار برده‏اند ، مقدار قاچاق‏های کشف شده‏ بة تفکیک انواع مواد مخدر، تعداد محکومین‏ در دادگاهها و میزان محکومیت آنان و نیز اقداماتی که سه دولت هم پیمان برای‏ همکاری در این زمینه به عمل آورده‏اند با استناد به مدارک و آمارهای رسمی به کنفرانس عرضه‏ شد.
گزارش دولتهای ایران و ترکیه در این قسمت روشن و کامل بنظر رسید ولی‏ گزارش هیئت نمایندگی پاکستان فاقد بعضی اطلاعات و آمارهای لازم بود از جمله‏ آمار معتادان و میزان قاچاقهای ضبطی را اصلا صورت نداده بودند. بعد از قرائت گزارش هیئت‏ها آقای‏ مکدونالد سفیر آمریکا در ترکیه که ریاست‏ هیئت نمایندگی دولت مزبور را به عهده داشته‏ و به اتفاق مشاوران و کارشناسان امریکائی در جلسه حضور به هم رسانیده بود اجازه صحبت‏ خواسته ضمن یادآوری نقائصی که در گزارش‏ نمایندگی پاکستان مشهود بود اطلاعاتی از هیئت پاکستانی به صورت سئوال و جواب در خواست کرد مثلا پرسید که در پاکستان‏ تعداد معتادان چند نفر است؟رئیس هیئت‏ پاکستانی اظهار بی‏اطلاعی کرد. نماینده‏ امریکا تعداد بیمارستانهائی را که به معالجه‏ بیماران اختصاص یافته است استعلام نمود ، نماینده پاکستان تعداد تقریبی بیان کرد . بار دیگر نماینده امریکا درباره قاچاقهای مکشوفه‏ سئوال نمود. نماینده پاکستان پاسخی در حدود اطلاعات شخصی خود داد و این مکالمات‏ به صورت پرسش و پاسخ تکرار شد.
در این موقع که ادامه سئوال و جواب‏ بین نمایندگان امریکا و پاکستان به وضع خسته‏ کننده‏ای درآمده بود رئیس کنفرانس با قیافه‏ای ناراضی زنگ را به صدا درآورده خطاب‏ به نمایندگی دولت امریکا چنین گفت:
- آقای نماینده محترم دولت امریکا! بس کنید! اینجا جلسه رسمی کنفرانس است‏ و محکمه بازپرسی نیست که نماینده دولت‏ پاکستان را سئوال پیچ کرده‏اید؟!
مترجم بیانات رئیس را که به زبان‏ ترکی ادا شده بود به انگلیسی ترجمه کرد..
(در اینجا باید یادآوری شود که‏ مأمورین دولت ترکیه در اکثر کنفرانس‏ها و مجامع بین المللی عمدا به زبان رسمی‏ خودشان تکلم می‏کنند و در این کنفرانس‏ هم با آنکه بعدا معلوم شد که رئیس کنفرانس‏ به زبانهای انگلیسی و فرانسه تسلط دارد معهذا به زبان ترکی مکالمه می نمود و مترجم بیانات‏ او را به زبان انگلیسی و اظهارات سایرین را که به انگلیسی یا فرانسه ادا می شد به زبان‏ ترکی ترجمه می‏کرد)
...سفیر آمریکا در جواب اظهار نمود که چون گزارش نمایندگی پاکستان‏ فاقد بعضی مطالب ضروری است ایشان برای‏ تکمیل اطلاعات خود ناگزیر به طرح این‏ سئوالات می باشد.
رئیس پاسخ داد که: برای تکمیل‏ اطلاعات خودتان بهتر بود قبلا پرسشنامه‏ لازم تهیه و برای دولت‏ها می فرستادید و سئوالاتی که ضروری تشخیص می شد در آن‏ پرسشنامه مطرح و جواب دولتها را می گرفتید  .

مجله « خاطرات وحید » شهریور 1351 - شماره 11