دومینوی داستان‌های انقلاب در راهروهای نمایشگاه کتاب

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، میان تمامی کتاب‌هایی که هر ساله در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران عرضه می‌شود، بخش اندکی به مجموعه داستان‌ و سروده‌هایی اختصاص دارد که با موضوع انقلاب اسلامی نوشته شده‌اند. در بیست و هفتمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب نیز ناشران مختلف مجموعه‌ای از این آثار را عرضه می‌کنند که یکی از این موارد، آخرین کتاب پدر داستان انقلاب با عنوان «گرگ‌سالی» است. زنده‌یاد امیرحسین فردی که این اثر را در ادامه رمان «اسماعیل» نوشته بود، به صورت نمادین و با تکیه بر برخی از نشانه‌ها به حضور آمریکایی‌ها در ایران پیش از انقلاب اشاره می‌کند. 

«گرگ‌سالی» رمانی شیرین با نثری روان و جذاب است که نویسنده در آن از فضای یکی از روستاهای نشسته در پای دامن سبلان برای تصویرسازی هرچه بهتر داستان کمک می‌گیرد. داستان از فرار «اسماعیل»، شخصیت اصلی رمان، از تهران به سمت روستاهای آذربایجان آغاز می‌شود و در ادامه به ورود گرگ‌های آمریکایی که آرامش را از همه ربوده است، اشاره می‌کند.

نویسنده در این کتاب فضای پیش از انقلاب اسلامی را روایت می‌کند که آمریکایی‌ها و اسرائیلی‌ها در اطراف مجتمع اقتصادی کشاورزی مغان دست به اصلاح نژاد گرگ‌ها می‌زنند، اما این گرگ‌های اصلاح نژادی توسط آمریکایی‌ها مبدل به گرگ‌های آدمخوار می‌شوند و زندگی را بر مردم منطقه تنگ می‌کنند.

زنده‌یاد فردی خود درباره این رمان گفته‌است: «من خیلی خدا را شاکرم که توفیق داد تا این رمان را بنویسم. این داستان و فضایش ناگهانی به ذهن من رسید، اما به جرات می گویم که در ادبیات داستانی ایران اثری را سراغ ندارم که این طور برخورد استعاری را با آمریکا و نیروی استکبار نشان دهد. این رمان حرف درشتی برای زدن دارد و می‌گوید آمریکایی‌ها گرگ هستند و از تبار گرگ و باید با این نگاه به آنها نظر انداخت. در این رمان گرگ‌های تغییر پیدا کرده دیگر با نشانه سراغ آدم‌ها می‌روند و این بزرگ‌ترین استعاره این رمان است. در واقع هوشمندی آنها در انتخاب طعمه و محیط رعب و وحشتی که در منطقه ایجاد می‌کنند در کنار نزاع میان مردم و آمریکایی‌ها و گرگ‌هاست که قصه رمان را می سازد.»

«آه با شین»

«آه با شین» روایتی داستانی از حوادث انقلاب است که توسط محمدکاظم مزینانی نوشته شده و توانسته است در چهارمین جشنواره داستان انقلاب به عنوان یکی از آثار برگزیده معرفی شود. این اثر یکی از اپیزودهای سه‌گانه مزینانی است که به حوادث انقلاب اسلامی می‌پردازد. رمان حول محور شخصیتی انقلابی با رویکرد کمونیستی می‌چرخد که حوادث انقلاب را از بیرون و در سال‌های کنونی نقل می‌کند؛ شخصیتی که وقتی به گذشته نگاه می‌کند، می‌بیند که خود نیز در آن زمان یک دیکتاتور کوچک بوده است.

نویسنده دلیل اصلی خود برای نوشتن این کتاب را نشان دادن تحولات روحی انسان‌ها و بیان این واقعیت که هر یک از ما می‌توانیم در درون خود یک دیکتاتور داشته باشیم، بیان کرده است. داستان «آه با شین» از دهه 1310 آغاز می شود و وقایع را تا سال 1390 در بر می‌گیرد. در این کتاب از تکنیک داستانی استفاده شده است که با در نظر گرفتن کلیت داستان جزئیات را به صورت موجز ارائه خواهد شد.

مزینانی پیش از این در خصوص «آه با شین» گفته بود: این رمان کلاً در اعماق اجتماع رخ می‌دهد و محور کار هم یک فرد انقلابی است که در گروه‌های سیاسی فعالیت کرده و با رژیم شاه مبارزه داشته است. سعی کرده‌ام در این رمان چند دهه از تاریخ معاصر کشور را به تصویر بکشم. رمان با تغییر زاویه دید، برش‌هایی از دهه 20 تا امروز یعنی دهه 90 را به نمایش می‌گذارد. بازگشت آن فرد انقلابی به گذشته، تغییر و تحول نسل‌ها و تقابل افرادی که با شاه مبارزه می‌کرده‌اند و در صورت محاصره سیانور می‌خوردند با جوان‌های امروز از جمله موضوعات این داستان هستند.

«زغال سرخ»

«زغال سرخ» در 140 صفحه به نگارش در آمده و موضوع آن انقلاب اسلامی است، به باج‌خواهی خوانین از رعیت می‌پردازد. این رمان که در جشنواره پنجم داستان انقلاب شرکت کرده بود، اشاره به خوانین دوران شاهنشاهی که در روستاها از مردم روستایی باج می‌گرفتند، دارد.

کتاب توسط سیدحسین حسینی ارسنجانی نوشته شده که نویسنده هدف از نگارش این رمان را بیان و به تصویرکشاندن ظلم، فقر و زندگی مردم روستا در دوران پهلوی ذکر کرده و به نوعی این مسائل را با انقلاب اسلامی گره زده است. این کتاب، داستان زندگی زغال‌فروش فقیری را که در زمان شاه می‌زیسته و همواره ظلم‌های فراوان این رژیم را تحمل می‌کرده، به تصویر می‌کشد.

«عاشقی به سبک ونگوک»

«عاشقی به سبک ونگوک»، نوشته محمدرضا شرفی خبوشان، از دیگر آثاری است که با این موضوع در نمایشگاه کتاب عرضه می‌شود. کتاب چرخه‌ تاریخی مشروطه تا انقلاب اسلامی را با استفاده از شخصیت‌های مختلفی که جایگاه‌های اجتماعی و شغلی گوناگونی دارند، بیان می‌کند. رمان در چهار فصل تدوین شده و در دو زاویه دید اول شخص و سوم شخص روایت می‌شود.

داستان حول محور «البرز»، شخصیت اول کتاب می‌چرخد. البرز نقاشی متعلق به دوره نقاشان دهه 40-50 با نگاه آوانگارد، جدید و آشنا به هنر معاصر نقاشی است که در جریان بعضی از اتفاقات تاریخی قرار می‌گیرد. نویسنده پیش از این در رابطه با چرایی نگارش این اثر گفته بود‌: موضوع کتاب، مطلبی بود که روی آن سال‌ها کار کرده و بسیار به آن علاقه‌مند بودم. حتی در بعضی از قسمت‌ها به اتفاقات، ارجاعات تاریخی داده می‌شود. برای مثال اجبار فروش دختران در قوچان و در زمان مشروطه که در مجلس اول هم مطرح شد.

«محله حاجی»

«محله حاجی» نوشته بهناز ضرابی‌زاده، خالق «دختر شینا»، است که توانست در چهارمین دوره جشنواره انقلاب به عنوان یکی از آثار برگزیده تجلیل شود. نویسنده پیش از این در خصوص موضوع داستان این کتابش گفته بود: موضوع این رمان  به زمان رحلت آخوند ملا علی معصومی همدانی که از مراجع بنام استان همدان  است، بر می‌گردد. مردم همدان در تشییع این عالم ربانی برای اولین‌بار شعار «مرگ بر شاه» را سر می‌دهند.

وی در ادامه این مطلب گفته بود: درمراسم تشییع جنازه آخوند ملا علی معصومی همدانی دو نوجوان درگیر برنامه‌های آن می‌شوند که  همین باعث بروز اتفاقات خوبی در زندگی آنان می‌شود. در این رمان فوت آخوند ملاعلی معصومی همدانی، شهادت پسر آخوند به دست نیروهای ساواک، تظاهرات مردم در روز تشییع جنازه  و سیر انقلاب اسلامی به نوعی  پیوند داده شده و رمان «محله حاجی» را تشکیل داده است.

«مرغ هوا»

کتاب «مرغ هوا» نوشته عزت‌الله الوندی است که در چهارمین دوره جشنواره داستان انقلاب به عنوان اثر برگزیده تجلیل شده بود. داستان این اثر به دو نوجوان با نام‌های ناصر و منصور بازمی‌گردد که بر اثر اتفاقاتی تاریخی که در شهرشان بوجود می‌آید، سعی در جهت پیروزی انقلاب اسلامی دارند و همانند دیگر مردم شهرشان در این مسیر قرار می‌گیرند. این اثر برای گروه سنی نوجوان به رشته تحریر درآمده است.

«خنده‌زار»

«خنده‌زار» از دیگر آثاری است که تا بهمن ماه منتشر خواهد شد. این اثر نوشته محمد محمودی نورآبادی است که به عنوان یکی از برگزیدگان چهارمین جشنواره داستان انقلاب معرفش شد. وقایع و رویدادهای رمان «خنده‌زار» در روستایی به نام «زارستان» و در استان فارس اتفاق می‌افتد به نوعی مخاطبان در این رمان مبارزات مردم روستا را با ژاندارم‌های رژیم شاه مشاهده خواهند کرد. نویسنده در این اثر کوشیده تا فضای رویدادهای انقلاب را خلاف بسیاری از آثار داستانی انقلاب که در تهران رخ می‌دهد، در دیگر استان‌های کشور به نمایش بگذارد.

«ریسه‌های رنگی»

«ریسه‌های رنگی» نوشته سیده زهرا برقعی از دیگر آثار چاپ شده در این موضوع است. در این اثر تعداد 12 داستان کوتاه با موضوع انقلاب و حوادث جانبی آن تدوین و ارائه شده است. این اثر نیز برای گروه سنی نوجوان به رشته تحریر درآمده است.

انتشارت مؤسسه شهرستان ادب نیز برای نمایشگاه کتاب تهران چند عنوان دیگر در حوزه داستان انقلاب آماده کرده است که از این آثار می‌توان به «موج فرشته» نوشته علی‌اصغر عزتی پاک، «شاخه‌های روز» اثر حسن کی‌قبادی، «سفیدی پر کلاغ» نوشته سیدمهرداد موسویان، «هزار و یک جشن» نوشته محمد محمودی نورآبادی، «سفر معمولاً صبح اتفاق می‌افتد» نوشته علی‌الله سلیمی و «به سادگی معجزه» نوشته حمزه ولی‌پور اشاره کرد.

انتشارات سوره مهر نیز چند عنوان داستان دیگر با عناوین «گربه لنگ دراز»، «لطفاً پیغام خود را بگذارید»، «زنی با کفش‌های مردانه» اثر علی گودینی، «عکسی بالای دست‌ها»، پنج جلد از مجموعه «شخصیت‌های مانا»، چهاردهمین جلد «روزشمارانقلاب اسلامی» به کوشش سید محمد صادق فیض، دومین جلد از «روزشمار 15 خرداد» نوشته میرزاباقر علیان‌نژاد، «صدر گفته‌ها» نوشته محمد قبادی، «مناسبات لژ بیداری ایران و کانون‌های قدرت در عصر مشروطیت» اثر یحیی آریابخشایش و «انقلاب و لاله‌ها» نوشته سوسن طاقدیس در این نمایشگاه عرضه می‌کند. 

البته در نمایشگاه امسال کتاب‌های شعر و داستان‌های دیگری نیز با موضوع انقلاب وجود دارد که از این مجموعه می‌توان به «این بار به نام عشق» اشاره کرد. بیست و هفتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران از روز دهم اردیبهشت ماه میزبان علاقه‌مندان به کتاب و کتابخوانی در مصلی امام خمینی(ره) است.