21 مهر 1400

امیر توکل کامبوزیا


امیر توکل کامبوزیا

تاریخ سند: 18 شهریور 1349


موضوع : نوار خمینی


متن سند:

از : 11/ هـ به : 316 شماره : 2223 /11/ ﻫ بدین وسیله کپی یک حلقه نوار مربوط به سخنرانی نامبرده بالا که در اختیار امیر توکل کامبوزیا1 می‌باشد به پیوست تقدیم می‌گردد.
امیر توکل کامبوزیا کپیه نوار مزبور را به دوستان نزدیک خود منجمله اعرابی2 واعظ داده است.
نظریه شنبه : خبر فوق صحت دارد و تصور می‌رود توسط شیخ محمد کفعمی نوار مذکور به کامبوزیا داده شده باشد.
نظریه یکشنبه : خبر فوق صحیح می‌باشد لکن از اینکه شنبه نظر داده نوار مورد بحث را شیخ محمد کفعمی در اختیار کامبوزیا گذارده نیاز به تحقیقات بیش‌تر دارد تا درستی یا نادرستی آن تعیین گردد لذا در این مورد اقدام لازم معمول و نتیجه متعاقباً به عرض خواهد رسید.
2- مشخصات بیش‌تر اعرابی واعظ تهیه و ارسال خواهد شد.
دهر نظریه چهارشنبه : نظریه دهر مورد تایید است.
نظریه 11هـ : در مرخصی می‌باشند.
آقای[ناخوانا] 1- پیرامون گزارش تحقیقات بیش‌تری به عمل آید و صحت و سقم موضوع روشن شود.
2- نوار فرستاده شود.


توضیحات سند:

1.
امیر توکل کامبوزیا، فرزند امیر بابا مشیر دیوان در سال 1283 هـ .
ش در تهران چشم به جهان گشود و در مهر ماه 1353 در شهر زاهدان دیده از جهان بست.
وی که اصالتاً از اکراد زعفرانلوی قوچان بود، تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در شهرهای تهران و مشهد گذراند و برای تکمیل تحصیلات خود عازم تاشکند گردید.
حضور کامبوزیا در کشور روسیه تا زمان انقلاب (1917 میلادی) در این کشور استمرار یافت، از آن پس به ایران بازگشت.
مرحوم کامبوزیا پس از بازگشت به ایران تحت نظر مرحوم کلنل محمد تقی خان پسیان به مدرسه نظام ژاندارمری راه یافت و در سال 1300 به علت لیاقت و شناختی که کلنل از وی داشت، او را به سمت ریاست تلگراف و رموزات انتخاب کرد.
پس از کشته شدن کلنل محمد تقی خان پسیان، کامبوزیا با حضور در استان سیستان و بلوچستان مبادرت به مطالعه و پژوهش در زمینه‌های مختلف به خصوص کشاورزی، علوم قرآنی و تاریخی نمود.
از سال 1308 تا سال 1312 ایشان به دعوت مدرسه شوکتیه بیرجند به آن دیار سفر کرد و به تدریس زبان فرانسه، فیزیک و شیمی پرداخت.
مدتی بعد برای آبادانی مزرعه خود به زاهدان که در آن سالها به تازگی تاسیس شده بود بازگشت و اقدام به تاسیس کلاته و کتابخانه کامبوزیا با بیش از 20 هزار جلد کتاب نمود.
مرحوم کامبوزیا در دل کویر نیز لحظه‌ای از علم اندوزی غافل نماند و با مراجع و اماکن علمی دنیا ( به خصوص کشورهای اروپایی ) رابطه علمی برقرار کرد.
پس از مدتی آوازه این کویرنشین مسلمان در بسیاری از محافل علمی دنیا سایه افکند.
بسیاری بر این عقیده‌اند که وی توسط رضا خان به این منطقه تبعید گردیده است.
نامبرده با نهضت ملی شدن نفت همراه شد و با حرکت و قیام امام خمینی در سال 1342 به فعالیت‌های خود وسعت بخشید.
از سال 1308 در انجمن حقایق اسلامی جهت احیاء اسلام و اسلامی نمودن هر چه بیش‌تر جامعه ایرانی فعالیت نمود و سپس در زاهدان انجمن دانش پژوهان اسلامی را بنیان نهاد.
تسلط وی در علم تاریخ موجب گشت حتی برخی از دانشمندان غربی از نظریات و فرضیات وی پیروی کنند.
در علم کشاورزی نیز دارای اطلاعات فراوانی بود و با پشتکار مزرعه‌ای در دل کویر ساخت که باعث شگفتی بسیار گردید.
وی که سر ستیزه با صهیونیزم، بهائیت، استعمار شرق و غرب داشت تحت کنترل اطلاعاتی رژیم وابسته به شاه قرار داشت و به مهمترین سوژه ساواک سیستان و بلوچستان مبدل گشت.
سرانجام در مهر ماه سال 1353 به صورت مشکوکی دار فانی را وداع گفت.
امیر توکل کامبوزیا به روایت اسناد ساواک، مرکز بررسی اسناد تاریخی، 1387 2.
حجت الاسلام محمد حسین اعرابی، فرزند علی اصغر در سال 1316 هـ .
ش در زابل در خانواده‌ای روحانی به دنیا آمد.
در اوایل سال 1330 وارد حوزه علمیه این شهر گردید و پس از مدتی برای ادامه تحصیل به حوزه علمیه کاشمر ‌(حاج سلطان‌) در سال 1332 عزیمت نمود.
در سال 1337 تا 1345 به حوزه علمیه قم رفت و از محضر اساتید آن زمان به خصوص حضرت امام خمینی ( ره ) بهره‌ها برد.
وی از فعالین سیاسی قبل از انقلاب بود که به همراه مرحوم استاد کامبوزیا اقدام به پخش و تکثیر اعلامیه‌ها و نوارهای حضرت امام خمینی ( ره ) در دهه 1350 می‌نمود.
بعد از انقلاب حجت الاسلام اعرابی در پست‌های مختلفی ( مسئول عقیدتی سیاسی شهربانی خاش – مسئول اداره سازمان تبلیغات اسلامی خاش و سراوان و.
.) مشغول به کار گردید.
ایشان در اردیبهشت ماه 1383 در شهر مقدس قم دار فانی را وداع گفت.


منبع:

کتاب آیت الله محمد کفعمی خراسانی به روایت اسناد ساواک صفحه: 164



موسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی