خاطرات محمد هاشمی

مهم‌ترین راهکاری که می‌توان از طریق آن به زوایای پنهان و ناگفته‌ی تاریخ انقلاب اسلامی پی‌ برد، مرور خاطراتِ دست‌اندرکاران انقلاب است. گرچه با تکیه به خاطرات نمی‌توان تاریخ انقلاب اسلامی را به نگارش درآورد و ناچار از بهره‌گیری از منابع دیگری چون اسناد مکتوب و اسناد دیداری، شنیداری و منابع کتابخانه‌ای هستیم، با این حال خاطرات ویژگی‌هایی دارد که در کنار توجه به کاستی‌ها و آسیب‌های آن می‌تواند در شفاف‌تر شدن وقایع و قضایا مؤثر باشد. اگر در اسناد مکتوب وقوع حادثه‌ای گزارش شده است، در خاطراتِ دست‌اندرکاران انقلاب زمینه¬های آن حادثه، عوامل مؤثر در شکل‌گیری آن و افراد و جریان‌های دخیل در آن روشن می‌گردد. از این‌رو مرکز اسناد انقلاب اسلامی ضبط و تدوین خاطرات اشخاص مؤثر در انقلاب اسلامی را مورد توجه قرار داده است.
محمد هاشمی رفسنجانی از جمله شخصیت‌های فعال در نهضت اسلامی است که بخشی از فعالیت‌های وی در بستر خانواده و به‌ویژه برادر بزرگ‌تر خود آیت‌الله اکبر هاشمی صورت گرفته است. حضور محمد هاشمی در قم و آشنایی با رهبر کبیر انقلاب اسلامی و همچنین مشاهده‌ی وقایع تاریخ انقلاب اسلامی در خاطرات وی انعکاس یافته است. بخش دیگری از خاطرات وی به شرح فعالیت‌ها در محافل دانشجویان ایرانی در آمریکا اختصاص یافته است. حضور راوی در فرانسه و فعالیت در بیت امام (ره) بخش‌های دیگر خاطرات محمد هاشمی از تاریخ انقلاب اسلامی است که در کنار سایر خاطرات و منابع، تصویر روشنی را به ما می‌دهد. ضمن این خاطرات، مسائل و ناگفته‌ی بسیاری از دوران تثبیت انقلاب اسلامی هم بازگو شده است.