رضایت دولت انگلیس در گرو جدایی بحرین از ایران

وزیر امورخارجه انگلیس: با حل مسأله بحرین مانع بزرگی که در راه پیشرفت اتحادیه امیرنشین‌های عرب وجود دارد از بین خواهد رفت

روزنامه اطلاعات؛ ۲۹ فروردین ۱۳۴۹:

«حل مسأله بحرین سرمشقی به دست خواهد داد که چگونه می‌توان دعاوی ارضی را با روشی آرام و متین و طبق اصول منشور سازمان ملل متحد حل و فصل کرد». این مطلب را آقای مایکل استیووارت وزیر امورخارجه انگلستان ضمن نطقی درباره اوضاع خاورمیانه اظهار داشت.

آقای استیووارت که در مجلس عوام انگلستان صحبت می‌کرد پس از اشاره به علائق انگلستان در خاورمیانه گفت:

«در قرن حاضر ما شاهد بوده‌ایم که کشورهای باستانی در خاورمیانه مانند ایران و ترکیه خود را با جهان مدرن تطبیق داده‌اند. همچنین می‌دانیم مللی در خاورمیانه وجود داشته‌اند که سال‌ها در انقیاد به سر می‌برده‌اند، ولی اکنون به حق به صورت کشورهای مستقلی درمی‌آیند و مصمّمند استقلال خود را حفظ کنند و آثار هرگونه استعمار را براندازند. من فکر می‌کنم که تحت چنین شرایطی کاملاً واضح است که منافع بریتانیا در خاورمیانه را نمی‌توان با ادعای اولویت و یا رهبری یا حضور نیروهای نظامی به خصوصی حفظ کرد. منافع ما به طور کلی وقتی حفظ می‌شود که با همکاری سایر کشورها در راه اعتلای صلح و ثبات تمامی منطقه بکوشیم. من فکر می‌کنم این امر اساسی‌ترین نکته جهت تکوین سیاست انگلستان در خاورمیانه است. هنگامی که ما از صلح و ثبات سراسر منطقه صحبت می‌کنیم، ناچاریم به بحران مخوفی که بین اسرائیل و همسایگان عرب آن کشور وجود دارد نظر اندازیم. ولی علی‌رغم نگرانی و اضطراب درباره این مسأله بزرگ خوشبختانه می‌توانیم در منطقه خاورمیانه در یکی دو مورد علائمی از درایت و روشن‌بینی[!] و تمایل واقعی به صلح مشاهده کنیم. در حال حاضر نماینده خصوصی دبیرکل سازمان ملل متحد برای آگاهی از امیال و تمایلات مردم بحرین در آن جزیره حضور دارد. دولت علیاحضرت ملکه انگلستان و دولت شاهنشاهی ایران که سال‌ها درباره این مسأله اختلاف داشته‌اند هر دو اعلام کرده‌اند که تصمیم سازمان ملل متحد را در این‌باره خواهند پذیرفت. چنانچه جریان امر به خوبی پیشرفت کند(و شواهد هم دال بر آنست که به نحو مطلوب صورت خواهد پذیرفت) نتیجه این خواهد بود که اختلاف درازمدت انگلستان و ایران حل خواهد شد و مانع بزرگی که بر سر راه پیشرفت اتحادیه امیرنشین‌های عرب سواحل خلیج فارس وجود دارد از میان خواهد رفت. زیرا با همه مشکلات دیگری که هنوز باقی است در راه اقدام به تشکیل اتحادیه امیرنشین‌ها بدون حل مسأله بحرین مشکل عظیمی وجود دارد. چنین نتیجه‌ای را باید حاصل بیانات خردمندانه و دوراندیشانه[!] سال گذشته اعلیحضرت شاهنشاه ایران دانست. همچنین اقدامات توأم با شکیبایی دولت ایران و دولت علیاحضرت ملکه انگلستان و نیز کوشش‌های دبیرکل سازمان ملل متحد از جمله عوامل این موفقیت بوده‌اند و اگر همان طور که پیش‌بینی کرده‌ایم پیشرفت کار بر وفق مراد انجام پذیرد، سرمشقی[!] به دست خواهد آمد که چگونه می‌توان ادعاهای ارضی را با روشی آرام و متین و بر طبق اصول منشور سازمان ملل متحد حل و فصل کرد.»