05 تیر 1398

علینقی عالیخانی در یک نگاه


علینقی عالیخانی در یک نگاه

علینقی عالیخانی‌ فرزند عابدین در سال 1307 (شمسی) در تهران متولد شد. از دانشگاه تهران‌، لیسانس علوم سیاسی گرفت و در کشور فرانسه موفق به اخذ دیپلم عالی حقوق بین‌المللی و دکترای دولتی در علوم اقتصاد از دانشگاه پاریس شد.

در فرانسه با الیزابت سوزان ازدواج کرد و پس از بازگشت به ایران‌، در مشاغل مهم دولتی‌، از جمله ساواک‌، مشغول به فعالیت گردید.

ساواک در گزارشی‌، مشارالیه را چنین ارزیابی کرده است:   

«روحیه و افکار و عقاید نسبت به: شاهنشاه‌، خوب ـ مهین‌، خوب ـ مذهب‌، عادی ـ خانواده و زن و فرزند، خوب ـ میزان علاقمندی به: مقام و قدرت‌، زیاد       

سوابق خدمتی: مشاور شورای عالی اقتصاد ـ مشاور شرکت ملی نفت و مدتی هم در ساواک مشغول بوده‌، طرفدار سیاست غرب‌، در حین خدمت در ساواک در چند کنفرانس کشورهای اروپایی و آسیایی و آفریقایی شرکت کرده و خدماتش مورد رضایت اولیا امور بوده است‌».        
دکتر عالیخانی که به عنوان وزیر اقتصاد کابینة هویدا فعالیت می‌کرد و از گردانندگان حزب ایران نوین بود، در سوءاستفاده‌های مالی به آن حد افراط کرد که در سال 44 چند نفر از اعضای حزب ایران نوین در مورد سوءاستفاده‌های وی‌، تقاضای محاکمه حزبی برای ایشان کردند، گزارشات سوء استفاده‌های مالی و اخلاقی وی به حدی است که می‌بایست در یک مجموعه مستقل‌، چاپ و منتشر شود. مشارالیه در سال 1348 از وزارت اقتصاد کنار گذاشته شد و در بین بهت و حیرت تحصیلکرده‌ها به ریاست دانشگاه تهران منصوب شد. وی که مورد مراحم خاص محمدرضا پهلوی بود در سال 1350 از ریاست دانشگاه تهران‌، برکنار شد و سپس در مشاغل: رییس هیات مدیره بانک بین‌المللی ایران‌، شرکت فرآورده‌های نسوز، شرکت آلوپن‌، به سوءاستفاده‌های خود ادامه داد. در ذیل گزارش به تاریخ 19/4/52 در خصوص صدمه عالیخانی به سیمان کشور به علت دوستی با ابتهاج‌، پرویز ثابتی‌، چنین نوشته است:         

«اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر، تیمسار ریاست ساواک در جریان موضوع می‌باشند که عالیخانی چنین صدمه ای زده است‌».

وی پس از پیروزی انقلاب اسلامی به انگلیس پناهنده شد و به علت ارادتی که به اسدالله علم داشت‌، به نشر خاطرات او پرداخت‌. 
وی در چهارم تیرماه 1398 فوت کرد.

مجموعه تصاویر منتشر نشده علینقی عالیخانی

علینقی عالیخانی از نگاه اسناد

خانواده علینقی عالیخانی به روایت اسناد
 


موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی