حبل المتین

یکی از معروف روزنامه ها قدیمی به زبان فارسی روزنامه حبل المتین است. این روزنامه که نزدیک چهل سال در خارج از ایران منتشر می شده،  به مدیریت سید جلال الدین الحسینی ملقب به موید الاسلام در شهر کلکته به زبان فارسی تاسیس و شماره اول آن در تاریخ دهم جمادی الثانی 1311 هـ.ق چاپ و توزیع گردیده است.
    حبل المتین معمولادر 24 صفحه به قطع وزیری بزرگ با چاپ سربی در مطبعه حبل المتین طبع و  هفته ای یک بار روز های دوشنبه و سه شنبه توزیع می شده است. خصوصیات روزنامه در هر شماره در عنوان آن چاپ می شده، اسم روزنامه به خط نسخ درشت و بالای آن «نامة مقدسه» و در زیر سال تاسیس ( سال 1311) و در یک طرف قیمت اشتراک و در طرف دیگر سایر خصوصیات از قبیل «کلیه امور اداره با مدیر کل موید الاسلام است» و غیره است.
    مندرجات حبل المتین پس از درج سرمقاله عبارت بود از وقایع و حوادث ایران به تفصیل و کشور های مصر و عراق و عثمانی و ... و ترجمه تلگرافات خارجی و مقالات مختلف می باشد. حبل المتین چون در کشور های ایران، هندوستان، مصر و روسیه نماینده داشته لذا اغلب شهر های مهم برای اداره روزنامه، اخبار و مقاله می فرستاده اند. همین جامعیت و تفصیل اخبار روزنامه بوده که باعث گردید حبل المتین در ایران رواج و نفوذ فوق العاده ای پیدا کند و در میان عموم طبقات خوانده داشته باشد. موضوع دیگری به نشر فوق العاده روزنامه کمک می کرده مجانی بودن روزنامه بوده که ده سال متوالی هر هفته پنج هزار نسخه از آن مجانا بین روحانیون نجف و علمای ایران و سایر روشنفکران توزیع می گردیده به صورتی که در اوایل مشروطیت هر نوبت سی و پنج هزار شماره از آن طبع و منتشر می گشته است.
    همچنین به علت همین نفوذ زاید و بی پروا در نوشتن بوده که ناگهان اتابک را متوجه خطر بزرگ روزنامه نمود و برای بار اول مدت چهار سال ورود روزنامه را به ایران غدقن کرد. بعضی علت جلوگیری اتابک از توزیع روزنامه را مقالات تند این روزنامه علیه روس ها در قضیه وام از آن کشور دانسته اند.
     کسروی در بخش اول تاریخ مشروطیت ایران شرحی درباره روزنامه حبل المتین آورده که ذکر قسمتی از آن در اینجا برای شناخت بهتر و بیشتر این روزنامه خالی از لطف نخواهد بود، وی در این باره می نویسد: «این نامه هفتگی از همه روزنامه های آن زمان بزرگ تر و بنام تر بود. در هندوستان چاپ شده و آزادی برای سخن راندن می داشت یکی از چیزهایی که مایة رواج آن گردید این بود که حاجی زین العابدین تقی اف پول بسیار فرستاد که روزنامه به علمای نجف و دیگر جاها بی پول فرستاده شود. از اینجا پیوستگی میان روزنامه و علما پدید آمد.»‌
    همان گونه که اشاره شد این روزنامه یک بار از سوی اتابک توقیف و در واقع از ورود آن به ایران جلوگیری شد. اما علاوه بر این یک بار دیگر دولت هند اقدام به توقیف حبل المتین نمود. این توقیف مدت هشت سال به طول انجامید.‌
    علاوه بر حبل المتینی که در هندوستان منتشر می شد دو روزنامه دیگر به این نام یکی در تهران و دیگری در رشت انتشار یافته است.
     روزنامه حبل المتین تهران به مدیری میرزا سید حسن کاشانی در ربیع الاول 1325 هـ.ق انتشار یافت و حبل المتین رشت در سال 1327 هـ.ق باز هم به مدیریت سید حسن کاشانی. ‌