15 اردیبهشت 1393

موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)


موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)

عظمت انقلاب اسلامی و نقش شخصیت ، آراء و اندیشه ها و آثار حضرت امام (ره) در پیدایش و تداوم انقلاب، نیاز نسلهای آینده به آثار بانی و پرچمدار نهضت جهانی اسلام، نشر و اشاعه صحیح و کامل آثار و اندیشه های آن عزیز، و جلوگیری از تحریف تاریخ انقلاب اسلامی، از جمله عواملی بودند که موجب شد جناب حجت الاسلام والمسلمین حاج سید احمد خمینی طی نامه مفصلی از حضرت امام درخواست نماید نظرشان را نسبت به چگونگی بررسی، تنظیم و نشر اسناد و آثار خود اعلام فرموده و مرجعی را جهت نظارت و تعیین صحت و سقم آنچه که به نام امام در داخل و خارج کشور منتشر می شود تعیین نمایند. در پاسخ حضرت امام در تاریخ 17/6/1367 طی حکمی مکتوب، مسئولیت تنظیم و تدوین کلیه مسایل مربوط به خود را به فرزند گرامیشان واگذار نمودند به موجب این حکم، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، تشکیل و فعالیت خود را آ‌‌غاز نمود، واقعه جانگداز رحلت امام و نیاز بیش از پیش جامعه اسلامی به دریافت رهنمودها و آثار حضرت امام سبب شد تا برنامه های موسسه در سطحی گسترده تر و با شتابی افزونتر مورد توجه قرار گیرد از همین رو مجلس شورای اسلامی در تاریخ 14 آبان 68 با تصویب قانون نحوه حفظ آثار و یاد امام خمینی وظیفه گردآوری، حفظ، نشر، نظارت و تأیید آثار امام خمینی را به طور مستقیم به موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی واگذار نمود.

دکتر حمید انصاری، قائم مقام موسسه تنظیم و نشر، در این رابطه بیان می کنند که: نامه یادگار امام در شهریور 1367 به حضرت امام و پاسخ صریح امام مبنای تشکیل موسسه بود...یادگار امام در نامه خویش با ارائه نمونه‌هایی از تحریف ها، نقلهای خلاف واقع، اشتباهات رخداده در مطبوعات و رسانه‌ها و کتابها، و بیانهای متضاد از مواضع امام در بیان یاران انقلاب، دغدغه توسعه اینگونه اختلاف در نقل و تحریف و اشتباه و اختلاف نظر بعد از حیات امام را یادآور شده و همچنین با تأکید بر اهمیت اسناد مبارزاتی امام و انقلاب اسلامی و وجود پرونده‌های قطور و متعدد از اسناد امام در ساواک و شهربانی و دیگر نهادهای رژیم شاه، و نامه‌ها و بولتن ها و اسناد فراوانی که در طول دوران نهضت و بعد از پیروزی انقلاب به دفتر امام ارسال شده است ضرورت گردآوری متمرکز این اسناد و انتشار آنها برای آگاهی آیندگان از حقایق نهضت امام را متذکر شده و در بخشی دیگر از نامه خویش به تألیفات و آثار علمی امام و نیاز جامعه برای استفاده از آن را یادآور می‌شود و از امام می‌خواهد تا برای جلوگیری از سردرگمی اصحاب انقلاب در آینده و اطمینان آیندگان از آنچه که بنام امام منتشر می‌شود مرجعی را تعیین نمایند، حضرت امام نیز علیرغم اینکه همواره نسبت به مسائل مربوط به شخص خود و آثار خویش بی اعتنا بودند، با توجه به استدلالی که در نامه مرحوم حاج احمد آقا نسبت به بیم انحرافات و تحریفها نسبت به حقایق تاریخ انقلاب و مواضع بنیانگذار آن بیان شده بود موضع روشن خویش را با صدور حکم مورخ 17 شهریور 67 بیان نمود. در این حکم امام خمینی با تأکید بر «همراهی فرزندش در تمامی فراز و نشیبها» و تأکید بر «صداقت و کیاست امور سیاسی و اجتماعی» ایشان را «برای تنظیم و تدوین کلیه مسائل مربوط به خود که بسا در رسانه‌های گروهی اختلافات و اشتباهاتی رخ داده است» منصوب می‌کند.

ضرورت تاسیس موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی

دکتر حمید انصاری، قائم مقام موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، در رابطه با لزوم تاسیس موسسه ای ویژه برای امام معتقدند که  امام خمینی طراح و معمار انقلاب اسلامی و بنیانگذار نظام جمهوری اسلامی است؛ نقشی که بنیانگذاران نهضت ها و انقلاب ها دارند نقشی فراتر از زمان حکومت ایشان و رهبران بعدی است؛ هرچه یک نهضت فراگیر و پایدار باشد این نقش برجسته‌تر می‌شود. شخصیت، دیدگاهها و اندیشه امام مبنای ساختارهای نظام و اصول قانون اساسی را تشکیل می‌دهد. تبیین رخدادهای دوران انقلاب و خصوصا حوادث مراحل تثبیت ارکان نظام در دوران بنیانگذار آن با مراجعه به مواضع امام امکانپذیر است. ماهیت انقلاب اسلامی و اهداف آن و تداوم حرکت نظام برآمده از انقلاب بصورت اجتناب ناپذیر درگرو شناخت اندیشه‌ها و مواضع امام خمینی است. امام خمینی و اندیشه و سیره او سند هویت انقلاب و نظام است. در مقام ارزیابی میزان موفقیت های نظام اسلامی که داعیه تمدن سازی و احیای معنویت و ارزش های الهی دارد، خط و راه بنیانگذار آن محک سنجش و معیار داوریها است. در مقام آسیب شناسی نهضت های بزرگ و کشف انحراف از مسیر هدف های اولیه آنها، در اختیار داشتن اسناد و مدارک موثق و مورد اعتماد از دوران شکل گیری نهضتها و خصوصا مواضع، دست خطها، فرامین و احکام و سخنان بنیانگذاران نهضت ها بسیار راهگشا و حائز اهمیت است. غفلت از این نیاز مهم یعنی ثبت و ضبط دقیق وقایع و مواضع و رفتارهای رهبران بزرگ دینی و سیاسی در گذشته سبب پیدایش ابهام های اساسی، پرسشهای بی پاسخ تاریخی و بروز اختلافهای ریشه دار در سیر تحولات بعدی نهضت ها بوده است. بنابر این با توجه به نقش بی بدیل امام خمینی در انقلاب اسلامی و نظام جمهوری اسلامی ایران، تأسیس نهادی که به این نیاز همیشگی انقلاب بدور از اقتضائات روزمره فضای سیاسی و رویکردهای ذاتا متغیر آن پاسخ دهد با مسئولیت ارائه بی‌کم و کاست عین سخنان و نوشته‌ها و آثار امام و نظارت بر آنچه که به نام او منسوب و منتشر می‌شود و اعلان موضع در صورت انتشار اسناد جعلی و نسبت های غیر واقعی، نیاز بسیار مهمی بود که از سوی یادگار حضرت امام، حجت الاسلام و المسلمین حاج سید احمد خمینی که خود در کنار پدر در پیدایش، تداوم و تثبیت نظام جمهوری اسلامی – به تعبیر رهبر معظم انقلاب – نقشی منحصر به فرد داشت به درستی و خوشبختانه در زمان حیات امام تشخیص داده شد. نامه مفصلی که ایشان در بیان همین ضرورتها خطاب به امام نوشت و مأموریت صریحی که حضرت امام طی حکمی در واگذاری این مسئولیت خطیر به ایشان محول نمود مبنای تشکیل موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی گردید.

بعد از تاسیس و در دوران حیات حاج احمد خمینی، موسسه تحت هدایت و نظارت ایشان، تا اسفند 74، به مدت شش سال به فعالیت خود ادامه داد. و پس از رحلت ایشان با نظارت مستقیم حجت‏ الاسلام والمسلمین حاج سیدحسن خمینی، فعالیت های خود را در بخش‏ های مختلف پژوهشی، هنری، فرهنگی و ارتباطات، انتشارات و بین‏ الملل ادامه داده است و علاوه بر سازمان مرکزی دارای دفاتر نمایندگی های وابسته در قم و اصفهان و پژوهشکده امام خمینی(س) و انقلاب اسلامی نیز می باشد.
 سیدحسن خمینی همچنین طی حکمی محمدعلی انصاری را به عنوان سرپرست موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی منصوب نمودند. و بنا به پیشنهاد آقای محمدعلی انصاری، حجت الاسلام سیدحسن خمینی ، طی حکم جداگانه ای آقای دکتر حمید انصاری را به عنوان قائم مقام موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی منصوب نمودند.

اهداف موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی

1. جمع آوری کلیه اسناد و آثار حضرت امام و تمامی آثاری که پیرامون شخصیت ، زندگانی ، مبارزات و اندیشه های آن حضرت توسط نویسندگان تدوین و یا به دست هنرمندان در داخل و خارج کشور تولید گردیده است.
2. نگهداری و حفاظت دایمی از اسناد و آثار یاد شده با استفاده از مناسب ترین شیوه ها.
3. انتشار مجموعه آثار حضرت امام خمینی در داخل و خارج کشور و اشاعه و ترویج اندیشه ها و آرمان-های ایشان.
4. بررسی، تحقیق و پژوهش در آثار معظم له حول محورها و موضوعات مختلف.
5. ترجمه آثار حضرت امام و تهیه مجلات و نشریات به زبان های مختلف.
6. ایجاد موزه های فرهنگی و هنری و حفظ و مرمت بناهای منتسب به حضرت امام.
7. تاسیس فضاهای آموزشی جهت نشر و توسعه افکار و آرمان های خمینی و گسترش علوم و معارف اسلام ناب محمدی (ص)
8. برگزاری نمایشگاه، سمینار و کنفرانس های علمی، فرهنگی درداخل و خارج از کشور.
9. نظارت مستمر بر آنچه که به نام حضرت امام تدوین و توسط هنرمندان تولید می شود به منظور جلوگیری از تحریف سخنان، نوشته ها و وقایع منتسب به امام خمینی.
دکتر حمید انصاری در این زمینه بیان داشتند که:  در ماموریت‌ها و اهداف موسسه هم بحث پژوهش و تحقیق در اندیشه امام مورد توجه بوده و هم گردآوری و نگهداری کلیه اسناد و آثار مبارزاتی ایشان و ترجمه و انتشار مجموعه آثار برای مخاطبین به زبان‌های مختلف و برای مخاطبان مختلف از سنین کودکی تا جوانان و نوجوانان و بزرگسالان، بیان زندگی و اندیشه امام با استفاده از زبان هنر و نرم افزارهای چند رسانه ای، اخذ و ثبت و انتشار خاطرات، انتشار تقریرات دروس امام، تدریس اندیشه امام در حوزه و دانشگاه، برگزاری مراسم ملی و بین المللی در بزرگداشت امام، حفاظت از اماکن منسوب به امام، احیای مواریث علمی و انتشار تالیفات امام بخشی از فعالیتهای متنوع موسسه را تشکیل می‌دهد.
مسوولیت بسیار مهم دیگر موسسه، نظارت بر آنچه بنام امام در قالب سند، زندگینامه، مطلب، مقاله، خاطره، فیلم و... منتشر می‌شود،‌ است. موسسه از عهده این وظیفه در طول بیست و یک سال فعالیتش به گواهی همه افراد منصف به خوبی برآمده است. تلاش برای ماندگاری اندیشه امام و حراست این اندیشه از تحریف ها و جلوگیری از وارونه نویسی ها از وظایف اصلی کار موسسه بوده و هست.

معاونت های موسسه و شرح فعالیت های آنها

معاونت پژوهشی

 اهم اهداف و وظایف این معاونت که از جمله ارکان مهم موسسه است، به شرح ذیل است:
1.شناسایی، جمع آوری، حفظ و احیای آثار علمی امام اعم از تالیفات، تعلیقات و تقریرات.
2.بررسی، تحقیق و انجام پژوهش های وابسته از دیگاه حضرت امام و پاسخگویی به سوالات و شبهات جامعه پیرامون اندیشه و آثار حضرت امام.
3.تحقیق و مستندسازی مبانی و فتاوی و دیگر نظرات حضرت امام در زمینه های مختلف.
4.تحقیق در مورد آثاری که پیرامون شخصیت، مبارزات و ابعاد زندگی حضرت امام تهیه و تدوین شده است از قبیل خاطرات و مقالات و ...
5.فراهم ساختن فضاهای تحقیق و مطالعه از طریق ایجاد بانک های اطلاعاتی و تقویت کتابخانه های عمومی و تخصصی.
6.برگزاری مجامع علمی و پژوهشی به منظور اشاعه اندیشه های حضرت امام.
7.ویرایش ادبی و فنی متون تهیه شده و بررسی ارزیابی آنها و اعطای مجوز چاپ به کلیه کتبی که با موضوع سیره و اندیشه حضرت امام تدوین شده اند.
معاونت پژوهشی اهداف فوق را در چهار حوزه مدیریت تحقیقات،  مدیریت اطلاع رسانی،  دفتر ارزشیابی و مقابله متون، ستاد کنگره ها و مجامعه علمی تعقیب می نماید.
در مدیریت تحقیقات گروه های علوم اجتماعی، معارف اسلامی، و تاریخ فعالیت دارند.
گروه تاریخ مشتمل بر سه واحد شفاهی، تاریخ محلی و اسناد مبارزاتی حضرت امام است.
واحد تاریخ شفاهی وظیفه جمع آوری، طبقه بندی و تدوین خاطرات زندگی امام را بر عهده دارد و در دفتر تاریخ محلی انقلاب، اخبار، اطلاعات و اسناد مبارزات مردم ایران علیه رژیم پهلوی و سایر رخدادهای انقلاب اسلامی در اقصی نقاط کشور در حال تدوین است.
شایان ذکر است که مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی کتاب های متعددی را در رابطه با تاریخ های محلی انقلاب اسلامی منتشر نموده است از این کتاب ها می توان به موارد زیر اشاره نمود:
-انقلاب اسلامی در خمین(بررسی رخدادهای انقلاب اسلامی در شهر خمین از سال 1340 تا 1357)
-انقلاب اسلامی در اصفهان(بررسی رخدادهای انقلاب اسلامی در شهر اصفهان از سال 1340 تا 1343)
-انقلاب اسلامی در تبریز( بررسی رخدادهای انقلاب اسلامی در شهر تبریز از سال 1340 تا 1357)
-انقلاب اسلامی در نهاوند(بررسی رخدادهای انقلاب اسلامی در شهر نهاوند از سال 1340 تا 1357)
و...
دفتر اسناد مبارزاتی نیز وظیفه جمع آوری، تنظیم و انتشار اسناد مبارزاتی امام در شهربانی، ساواک، وزارت امور خارجه رژیم شاهنشاهی را بر عهده دارد.
قسمتی از انتشارات مؤسسه به سخنان امام خمینی در موضوعات مختلف اشاره دارد از جمله زنان در نگاه امام خمینی، جوانان از نگاه امام خمینی، مردم از نگاه امام خمینی و... یکی از کتاب های منتشره در این زمینه پانزده خرداد از نگاه امام خمینی است که در سال 1381 منتشر شده است که شامل نظریاتی از امام درباره-ی واقعه پانزده خرداد می باشد.
همچنین به منظور انجام هر چه بهتر خدمات پژوهشی و اطلاع رسانی، مدیریت اطلاع رسانی بخش های منابع و آرشیو و  خدمات ماشینی را تحت پوشش دارد.
بنا به گفته ی معاون پژوهشی موسسه، فعالیت های تحقیقاتی و پژوهشی موسسه در سه گروه پژوهشی در تهران و دفتر قم آغاز  شده و ادامه دارد. دفتر نمایندگی موسسه در قم عمدتا مباحث فقهی، اصولی، فلسفی و عرفانی حضرت امام را تحقیق و منتشر می‌نماید. مباحث مربوط به تاریخ انقلاب و خاطراتی که از دوستان حضرت امام رسیده است در حوزه گروه تاریخ تدوین و تنظیم می‌شود. البته دفاتر قم و اصفهان هم در این زمینه فعال‌اند. مجموعه آثار حضرت امام نیز با تنظیم مجدد و تحقیق و پاورقی‌های لازم به صورت یک جا در دفتر قم تدوین شده و با 50 عنوان کتاب مراحل نهایی را می‌گذراند. موضوعاتی که در گروه اجتماعی مورد ارزیابی و تصویب قرار گرفته موضوعات فراوانی است از جمله: عدالت اجتماعی از دیدگاه امام، امام خمینی و احیای تمدن اسلامی، آموزه‌های سیاسی اسلام شیعی و مرحله تحزب، امام خمینی و مدیریت بحران، عقل و تعقل در برابر خرافه و تحجر از دیدگاه امام خمینی،
درگروه معارف کتاب‌هایی که اخیرا منتشر شده اند شامل موارد زیر می باشد: تجلی توحید که تحلیلی پیرامون حج از دیدگاه امام است، خود شکوفایی شخصیت و امام، تبیان حقوق، خطابات قانونی، معرفت شهودی، مصباح الهدایه، مصباح الهدایه امام یک کتاب فوق العاده مهم و عرفانی است که در میان کتابهای نوشته شده در این زمینه می‌توان گفت، کم نظیر یابی نظیر است ولی از آنجا که کتابی بسیار فنی است یکی از محققین موسسه حجت الاسلام مستوفی از چندین سال پیش اقدام به ترجمه آن کرده که خوشبختانه این کتاب اکنون مراحل پایانی چاپ خود را طی می‌کند، تفسیر قرآن کریم که توسط حاج آقا مصطفی نوشته شده در حال ترجمه است که برای علاقه مندان به تفسیر قرآن مطالب جذاب و خواندنی دارد.
در حوزه خاطرات و تاریخ یکی از اقدامات قابل توجه موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی ضبط مصاحبه یاران امام است که این کار از سال‌ها پیش شروع شده و همچنان ادامه دارد. شخصیت‌های مختلف که به مناسبت های مختلف در محضر امام بودند و با امام ارتباط داشتند ساعت‌ها با آنها مصاحبه شده و ضبط شده که بخشی از آنها با اجازه خودشان تدوین و منتشر می‌شود. در دو سال گذشته با شخصیت‌های زیادی مصاحبه شده که هرکدام شغل و مسئولیت جدایی داشتند مثلا دکتر مرندی ( وزیراسبق بهداشت)، دکتر عارفی ( ازاعضای تیم پزشکی حضرت امام‌) حمید سبزواری شاعر انقلاب، حجت الاسلام و المسلمین رحمانی، حجت الاسلام و المسلمین شرعی، حجت الاسلام و المسلمین دکتر احمدی، آقای محسن رضایی فرمانده اسبق سپاه، آقای خاموشی رئیس اسبق بنیاد مستضعفان، دکتر شعبانی استاد دانشگاه، آیت‌الله مروارید، آیت‌الله ملکوتی، آقای گلریز خواننده، آیت‌الله امام جمارانی، حجت‌الاسلام و المسلمین طباطبایی و بسیاری از افرادی که خاطره‌ای را از امام قبل یا بعد از انقلاب داشته‌اند.
بسیاری از این افراد در دوران نهضت و در حوادث مهمی از جمله قیام 15 خرداد حضور داشته و خاطرات باارزشی را بیان نموده اند.
معاونت پژوهشی همچنین  همایش‌هایی را به صورت مشترک با مراکز دانشگاهی در شهرهای مختلف برگزار می‌کند.از جمله:
مشارکت در همایش بررسی‌اندیشه‌های مدیریتی امام خمینی (س) که توسط دانشگاه پیام نور در خمین برگزار گردید.
مشارکت در همایش منطقه‌ای: قانون و قانونگرایی در سیره و‌اندیشه امام خمینی (س) با همکاری دانشگاه آزاد اسلامی زنجان در تاریخ ٢٦ آذرماه 1388.
مشارکت در همایش بررسی‌اندیشه‌های فرهنگی – اجتماعی امام خمینی (س) همکاری جهاد دانشگاهی – واحد تربیت معلم در دهه فجر 1388.
مشارکت در همایش بین المللی آرمان‌های انقلاب اسلامی، تحولات جهانی و امام خمینی (س) با همکاری دانشگاه آزاد اسلامی زنجان در 12 خرداد 1389.
مشارکت علمی در همایش بررسی‌اندیشه‌های ارتباطی امام خمینی (س) با همکاری موسسه آرمان در دهه اول بهمن 1388.
مشارکت علمی در همایش‌اندیشه‌های اجتماعی فرهنگی امام خمینی با همکاری دانشگاه آزاد اسلامی واحد قشم.
همکاری و مشارکت علمی در همایش تبیین‌اندیشه سیاسی امام خمینی (س) با همکاری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز.
حجت الاسلام و المسلمین خسروی همچنین در خصوص برنامه های پیش رو معاون پژوهشی بیان داشتند که :  ...نسل‌های جدید که به صحنه اجتماعی قدم می‌گذارند و امام را از نزدیک ندیده‌اند تحت تاثیر کتاب و تبلیغات از طریق رسانه‌ها ممکن است برداشت‌های مختلفی را از امام داشته باشند سعی موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س) این است که امام را آنچنان که بودند،معرفی کنند نه اینکه بخشی از حقیقت ایشان را پررنگ و بخشی دیگر را کمرنگ جلوه دهد.این رسالت بسیار مهمی است برای موسسه.
همین اصول کار آینده موسسه را مشخص می‌کند. برنامه آینده ما جز این نخواهد بود که آثار امام را حفظ و منتشر کنیم و از این میراث گرانقدر فرهنگی که هویت دینی و ملی ما با او شکل گرفته به خوبی و با دقت حراست نماییم و موضوعاتی را که امروز نیاز نسل جوان ماست با همین امکانات محدود خود به جامعه عرضه کنیم..

معاونت امور بین الملل

معاونت بین الملل موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س) یکی از معاونت های موسسه است که با رویکردی فراملی به معرفی اندیشه ها و آثار بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران و نیز گسترش مبانی انقلاب اسلامی پرداخته است.
معاونت امور بین الملل برای پیشبرد وظایف مذکور از دو مدیریت  مدیریت ترجمه و  مدیریت اطلاع رسانی و ارتباطات تشکیل شده است.
دکتر محمد مقدم، معاون بین الملل موسسه تنظیم و نشر، درباره رویکرد معاونت بین‎الملل در معرفی شخصیت و اندیشه‌های حضرت امام خمینی(س) توضیحاتی بیان داشتند که ...از آن جایی که شخصیت رهبر کبیر انقلاب از نظر ما شخصیتی ملی است، رویکرد اصلی این معاونت را بر این مبنا قرار داده ایم. از نظر ما مسئولیت معرفی اندیشه‎های حضرت امام، فقط با موسسه نیست بلکه همت عالی و ملی را طلب می‎کند. از همین روی، شورایی را متشکل از نهادهای بین‎المللی داخلی همچون وزارت امور خارجه، ‌سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، جامعه المصطفی، ‌دارالتقریب، ‌وزارت ارشاد، ‌مجمع اهل البیت، ‌معاونت برون مرزی صدا و سیما تشکیل داده‌ایم با نام شورای عالی بین‎الملل. رویکرد این شورا در 3 فاکتور خلاصه می‎شود؛ نخست این که به همه یادآوری کنیم که امام خمینی (س) شخصیت ملی است بنابراین همه موظفند در جهت معرفی ایشان گام بردارند. دوم افزایش مسئولیت‎پذیری نهادهای بین‎المللی در قبال رهبر کبیر انقلاب است. سوم با این رویکرد راندمان کار را بالا برده ایم؛ به این معنی که بعنوان مثال، چاپ کتابی با مشارکت اعضای این شورا در حوزه بین‎الملل هم قوت کار را بالا می‎برد و هم در بخش نشر و توزیع کالای فرهنگی چون کتاب، ‌سرعت را افزایش داده و مدت زمان و هزینه‌ها را پایین می‎برد...این شورا بیشتر در حوزه‎های زبان‎های محلی مثل کردی، ‌سواحلی و یا حتی آلبانیایی{ فعال است} البته بیشتر تمرکز بر زبان‎های فراگیر است.
گستره فعالیت‎های حوزه معاونت بین‎الملل شامل بخش‎های ترجمه، ارتباطات، مخاطب‎شناسی، آرشیو و نیز ارائه خدمات و منابع پ‍ژوهشی می باشد. دکتر محمد مقدم در این خصوص می افزاید:  در بخش ترجمه که یکی از گسترده‎ترین بخش‎هاست، ‌وظیفه ما برگرداندن آثار امام خمینی(س) به زبان‎های فراگیری چون فرانسه و آلمانی و اسپانیایی و حتی انگلیسی و نیز برخی زبان‎های بومی و محلی است. هرچند تمرکز ما بر زبان‎های فراگیر بیشتر است و ترجمه به زبان‎های بومی و محلی را با مشارکت دیگر ارگان‎ها پیگیری می‎کنیم. تاکنون در این بخش به 25 الی 26 زبان دنیا آثار حضرت امام خمینی (س) برای علاقمندان به اندیشه‎های رهبر کبیر انقلاب منتشر و توزیع شده است...
در بخش دیگر یعنی ارتباطات،‌ معاونت بین الملل وظیفه برقراری ارتباط با مجامع آکادمیک، ‌نهادهای فرهنگی،‌ دینی واسلام را داراست. در این بخش یعنی بخش ارتباطات، معاونت بین‎الملل وظبفه برقراری ارتباط با مجامع آکادمیک، نهادهای دینی، فرهنگی، و اسلامی را داراست. ما دو رویکرد را در این بخش دنبال می‎کنیم؛ نخست، استفاده از داشته‎های آنها و دوم در اختیار قرار دادن آثار تولیدی مان به آن‎ها. در بخش ارتباطات است که با کتابخانه‌های مرکزی و اصلی دنیا ارتباطات برقرار کرده‎ایم و توانسته‎ایم آنها را با آثار منتشر شده در موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س) تجهیز کنیم؛ مثل کتابخانه مرکزی هامبورگ.
بخش دیگری که فعالیت آن برای ما بسیار حائز اهمیت است، مخاطب شناسی است؛ در این بخش، تحقیق و بررسی و شناخت مخاطبین، ‌تلقی ذهنی و فرهنگی آنها و نیز پیگیری نوع استقبال از تولیدات مختلف موسسه انجام می‎گیرد.
مخاطب شناسی از آن روی برای ما دارای اهمیت است که می‎تواند برای شناسایی این موضوع که چه نوع آثاری از آثار امام خمینی(س) در یک حوزه جغرافیایی مفید است کمک کند زیرا، آثار متفاوت در کشورها و حوزه‎های مختلف فرهنگی و جغرافیایی، تاثیرات متفاوتی را از خود بروز می‎دهند.
بعنوان مثال، در کشورهای اروپایی، آثار اخلاقی و عرفانی رهبر کبیر انقلاب، مخاطبان بسیاری دارد درحالی که در کشورهایی چون هند و پاکستان، آثاری با محوریت وحدت و در کشورهایی چون لبنان و فلسطین کتاب‎هایی با موضوعات مقاومت و مبارزه طرفداران بسیاری دارند...
بخش دیگر معاونت بین‎الملل بخش آرشیو است؛ در این بخش ما بر اساس کلید واژه هایی که تدارک دیده ایم، بر مبنای کلید واژه‎هایی چون امام خمینی(س)، انقلاب و اسلام سیاسی و حتی تروریسم دینی، ‌کتبی را انتخاب، خریداری ونگهداری می‎کنیم و از این نظر منابع غنی را در اختیار داریم.
بخش آخر که می‎تواند جزوی از بخش آرشیو باشد، بخشی است که برای کمک تحقیق و پژوهش اشخاص حقیقی و حقوقی بیرون سازمانی فعالیت می‎کند. در این بخش، ما چه از نظر منابع و چه از نظر هدایت و راهنمایی پژوهشگرانی که می‎خواهند درباره انقلاب اسلامی و یا امام خمینی(س) و یا همان کلید واژه‎های کلی تحقیق کنند را حمایت خواهیم کرد که این حوزه حتی پایان‎نامه‎ها را نیز شامل می‎شود... همچنین یکی از اهدف معاونت بین‎الملل شناسایی شبهات ایجاد شده در باره اسلام، انقلاب و رهبر کبیر انقلاب و فعالیت در جهت پاسخ‎گویی به آن‎هاست.
دکتر مقدم همچنین در خصوص حضور در عرصه‎های بین‎المللی از جمله حضور در نمایشگاه‎های کتاب و یا همایش‎های بین‎المللی بیان داشتند که  تمامی همایش‎های بین‎المللی که به موضوع انقلاب اسلامی و امام خمینی(س) در داخل برگزار می‎شود، یا مسئولیت آن باماست و یا با همکاری این معاونت انجام می‎شود.
در نمایشگاه‎های بین‎المللی داخلی نیز این معاونت مسئولیت اجرایی را بر عهده دارد؛ اما در بعد برون مرزی باید عرض کنم که این معاونت در نمایشگاه‎های بین‎المللی حضور موثر داشته است. و نیز این آمادگی در اینجا وجود دارد تا هم در نمایشگاه‎های بین‎المللی شرکت کرده و هم کارشناسان آشنا با حوزه‎های معرفتی و اندیشه‎ای بنیان‎گذار جمهوری اسلامی و انقلاب و اسلام را معرفی کند.
بحث نظارت بر ترجمه نیز یکی از فعالیت های معاونت بین الملل می باشد به گفته ی دکتر محمد مقدم  بحث ترجمه مثل بحث کپی فیلم است. هر چقدر هم در آن دقت شود درصدی در آن اختلاف نظر وجود دارد. با این حال ما با تهیه فرهنگ‎نامه‎هایی ویژه درباره کلماتی چون ولایت فقیه و یا وحدت وجودی و.... پیشنهادهای خود را ارائه کرده ایم و مترجمان چه در داخل و چه در خارج واژگانی را بکار گیرند که مدنظر موسسه است و در‌این‌باره وحدت رویه وجود دارد.
همچنین روند چاپ کتاب به زبان غیرفارسی به گونه‎ای است که معاونت بین‎الملل هم در مرحله ویرایش و هم نمونه خوانی در آن دخالت دارد و در هر بار چاپ، کتب ارزیابی شده و تصحیح می‎شود؛ تا این لحظه از فعالیت این معاونت، سعی بر این بوده که در آثار تولیدی ضایعات کمتری را شاهد باشیم.
معاونت بین الملل در بحث سالگرد بزرگداشت امام خمینی(س) فعالیت‌هایی را به عهده داشته است به طوریکه در طی شش الی هفت سال گذشته، مسئولیت ستاد خارجی بزرگداشت را نیز بر عهده داشته است. بنابراین شناسایی اندیشمندان فرهنگی، دانشگاهی، دینی و حتی سیاسی، دعوت از آنان و نیز امرشناساندن اندیشه‎های رهبر کبیر انقلاب و انقلاب اسلامی چه در طی برگزاری مراسم و نیز در طول سال بنابر مراودات انجام شده و بر عهده معاونت بین‎الملل موسسه خواهد بود. 
معاونت امور فرهنگی و ارتباطات
معاونت امور فرهنگی و ارتباطات نیز یکی از معاونت های موسسه است که موسسه به منظور فراهم کردن زمینه معرفی هر چه بهتر و واقعی تر شخصیت رهبر انقلاب اسلامی، اقدام به تاسیس این معاونت گرفت. این معاونت با توجه به وظایف محوله و بر اساس برنامه های اجرایی پیش بینی شده دو مدیریت مستقل را در زیر مجموعه تشکیلاتی خود سازماندهی کرده است؛ مدیریت روابط عمومی و ارتباطات و مدیریت امور فرهنگی و ارتباطات.
حجت الاسلام و المسلمین محمدرضا حشمتی  معاون فرهنگی موسسه طی مصاحبه ای با ویژه نامه گنجینه ماندگار در رابطه با ماموریت‌ها و شرح وظایف معاونت فرهنگی موسسه تنظیم و نشر، مدیریت و نظارت بر مجموعه‌های منتسب به امام را از مهم‌ترین وظایف معاونت فرهنگی دانستند. که این مجموعه های منتسب به امام عبارتند از: مجموعه بیت امام در خمین و قم، نجف، حرم مطهر، مجموعه جماران، محل سکونت امام در دربند، بیمارستان بقیه‌الله و مکان سخنرانی امام در بهشت‌زهرا، محل شهادت پدر امام در جاده اراک و همچنین اقامتگاه‌های ایشان در نوفل‌لوشاتو و بورسای ترکیه.

معاون فرهنگی موسسه همچنین در خصوص برنامه های منتسب به امام و انقلاب اسلامی در دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی گفتند:  راه‌اندازی مجموعه فرهنگی امام و انقلاب اسلامی در جهاد دانشگاهی ازجمله پروژه‌های موفقی بود که موسسه با همکاری جهاد دانشگاهی انجام داد. اجرای جشنواره‌های سالیانه طریق جاوید موج بزرگی از امام‌شناسی در میان دانشجویان ایجاد کرده است. از لحاظ آماری تاکنون بیش از شش هزار دانشجو در شش دوره جشنواره، شرکت کرده‌اند. سخنرانی شخصیت‌های مختلف، یاران امام و ارائه مقالات در این جشنواره‌ها به همراه اردوهای سالانه و انتشار کتب و بروشورهای مختلف به‌ شناساندن امام کمک زیادی کرده است.

همچنین در رابطه با فعالیت های مشترک با دانشگاه آزاد گفتند که سالانه همایش‌های متعدد یک روزه یا دو روزه در واحدهای مختلف داشگاه آزاد در سراسر کشور داریم که تعداد آنها در طول 20 سال از 200 همایش متجاوز است...آخرین همایش از این دست، همایش تبیین‌اندیشه فرهنگی اجتماعی امام خمینی در دانشگاه آزاد اسلامی قشم بود که با سخنرانی اساتید آشنا به‌اندیشه‌های امام از تهران و اساتید دانشگاه آزاد اسلامی قشم برگزار شد و مورد استقبال دانشجویان قرار گرفت.
در رابطه با برنامه‌های معاونت فرهنگی در دانشگاه‌های سراسری نیز بیان داشتند که در دانشگاه‌های سراسر کشور، همایش‌های متعددی در مورد امام خمینی برگزار می‌شود که موسسه یا به صورت همکار یا به صورت مجری در آن‌ها حضور دارد. از جمله این همایش‌های موفق، همایش دور روزه تبیین ‌اندیشه‌های سیاسی امام خمینی در دانشگاه گیلان در اردیبهشت 86 بود که سخنرانی‌های ارائه شده در آن بازتاب وسیعی در فضای فرهنگی کشور داشت. علاوه بر برگزاری همایش، مسابقات فرهنگی و هنری متعدد در دانشگاه‌های سراسر کشور برگزار می‌شود که از مسابقات کتابخوانی از وصیتنامه و کتاب حدیث بیداری از آن جمله‌اند. انجام مسابقات گسترده‌تر و اینترنتی کردن آن از برنامه‌های فرهنگی موسسه در این بخش است.

برنامه های موسسه در حوزه علمیه نیز عبارت است از جشنواره سالانه و سراسری‌‌اندیشه جاوید طرحی است که مورد استقبال وسیع طلاب قرار گرفته است این طرح در قالب، کتابخوانی، پایان‌نامه، مقاله، تالیف کتاب، نقاشی، خط و... به مرکزیت حوزه علمیه قم و در 50 شهر کشور برگزار می‌شود. در دومین دوره این جشنواره بیش از هشت هزار نفر شرکت داشتند که 500 نفر از آنان، به‌عنوان برگزیده رشته‌های مختلف جشنواره معرفی شدند.
از دیگر فعالیت های معاونت فرهنگی، حضور در نمایشگاه‌های مختلف است. موسسه در طول 20 سال فعالیت خود، در نمایشگاه‌های کتاب، مطبوعات، رسانه‌های دیجیتال و... در مقیاس‌های منطقه‌ای، ملی و بین‌المللی شرکت داشته است و به‌طور متوسط هر ساله به‌عنوان یکی از موسسات برتر نمایشگاه‌ها شناخته شده است. میانگین انتشار دو کتاب در هفته و حضور فعال در نمایشگاه کتاب، علاوه بر استقبال  بازدیدکنندگان، جوایز زیادی را به ارمغان آورده است. تاکنون ده‌ها کتاب موسسه به‌عنوان اثر برتر موفق شده و انتشارات موسسه نیز بارها به عنوان ناشر برتر شناخته شده است.
حجت الاسلام حشمتی در خصوص رویکرد و  فعالیت های پیش رو موسسه افزودند که  ما به کیفی بودن و علمی بودن فعالیت‌های فرهنگی تاکید داریم. تلاش داریم دامنه فعالیت‌ها را به استان‌ها، سازمان‌های مختلف ازجمله آموزش و پرورش گسترش دهیم. سعی می‌کنیم برای کیفی شدن فعالیت‌ها، برنامه‌های خود را مورد نظرسنجی و اثرسنجی قرار دهیم.

معاونت امور هنری

 این معاونت با ایجاد ارتباط مستقیم با هنرمندان رشته های مختلف به تولید و عرضه آثار هنری مرتبط با آثار امام و انقلاب اسلامی می پردازد، اهداف و وظایف این معاونت به شرح زیر است:
1.گردآوری، طبقه بندی و نگهداری آثار هنری مربوط به حضرت امام .
2.هدایت و حمایت از سازندگان و پدیدآورندگان آثار هنری.
3.تولید، ترویج و انعکاس آثار هنری مربوط به حضرت امام در داخل و خارج کشور.
4.ایجاد نهادهای فرهنگی و هنری از قبیل موزه ها، نگارستان و بناهای فرهنگی.
5.برگزاری جشنواره ها و همایش های هنری با محوریت امام و انقلاب.
معاونت امور هنری متشکل از  مدیریت آثار هنری و  مدیریت مراکز فرهنگی و هنری می باشد.
موسسه فرهنگی-هنری عروج نیز در راستای فعالیت های فرهنگی-هنری موسسه تاسیس گردید که از موسسات وابسته به معاونت هنری به شمار می رود، این موسسه در زمینه های تهیه و ساخت فیلم و تئاتر درباره حضرت امام و نیز هدایت و حمایت از هنرمندان و مراکزی که در راستای اهداف موسسه تلاش می کنند فعالیت می نماید.
موسسه چاپ و نشر عروج نیز از موسسات وابسته به موسسه می باشد که در دو بخش تولید و توزیع فعالیت می کند که کتاب های فراوانی را در رابطه با دوران نهضت و انقلاب اسلامی منتشر نموده است:
-قیام پانزده خرداد 1342
-خاطرات اسدالله تجریشی
-همیشه با امام (سیری در زندگی و مبارزات آیت‌الله محمدرضا توسلی)
-امید اسلام: شخصیت علمی و مبارزاتی آیت‌الله مصطفی خمینی (ره)
-57 سال اسارت: تجزیه و تحلیل رخدادهای دوران پهلوی: استراتژی حضرت امام خمینی برای سرنگونی شاه از پایداری در تبریز تا فاجعه 17 شهریور
-پنجاه و هفت سال اسارت: تجزیه و تحلیل رخدادهای دوران پهلوی: از تبعید امام به پاریس تا بی‌اثر شدن تهدیدات شاه
-نهضت امام خمینی
-برهه انقلابی در ایران
-خاطرات سیاسی - اجتماعی دکتر صادق طباطبایی: جنبش دانشجویی ایران
-دیدار در نوفل لوشاتو: خاطرات سیاسی - اجتماعی ابوالفضل توکلی بینا
-استان گلستان در انقلاب اسلامی
-روزنگار: زندگی و تاریخ سیاسی - اجتماعی امام خمینی (س)
-در وادی عشق (خاطرات حجت‌الاسلام و المسلمین سیدتقی موسوی درچه‌ای)
-گزیده تاریخ معاصر ایران: 1320 تا 1357 (با تاکید بر سال 1343): خشونت قانونی از سلطنت محمدرضا پهلوی تا پیروزی انقلاب اسلامی
-گزیده تاریخ معاصر ایران: 1320 تا 1357 (با تاکید بر سال 1343): سرنوشت منصور: سرنوشت موتلفه اسلامی و منصور به روایت اسناد ساواک و شهربانی
و...

پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی

پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی، وابسته به مؤسسه تنظیم ونشر آثار امام خمینی با هدف پژوهش در جوانب مختلف حیات و اندیشه حضرت امام و معرفی دیدگاه های ایشان و پژوهش در ابعاد مختلف انقلاب اسلامی و همچنین تربیت محقق در این زمینه در سال 1375 آغاز به کار کرد.
این پژوهشکده هم اکنون دارای پنج گروه تخصصی شامل؛ تاریخ انقلاب اسلامی، جامعه شناسی سیاسی، اندیشه سیاسی در اسلام، عرفان اسلامی و فقه و مبانی حقوق اسلامی می باشد. که در رشته های مذکور دانشجوی کارشناسی ارشد می پذیرد و همچنین در سه رشته تاریخ انقلاب اسلامی، فقه و مبانی حقوق و اندیشه امام خمینی و عرفان و اندیشه امام خمینی در مقطع دکتری دانشجو می پذیرد، ریاست این پژوهشکده هم اکنون به عهده  آیت الله عباسعلی روحانی می باشد.
برخی از فعالیت ها و خدمات پژوهشی در پژوهشکده در حوزه تخصصی امام و انقلاب انجام می گیرد که به شرح زیر است:
-اجرای طرح های پژوهشی در حوزه تخصصی امام و انقلاب
-تالیف و ترجمه مقالات
-برگزاری جلسات سخنرانی و سمینارهای علمی
-انتشار فصلنامه علمی-پژوهشی تحت عنوان متین
-انتشار کتاب و پایان نامه های مرتبط با امام و انقلاب
-راه اندازی و به روز کردن سایت اینترنتی تخصصی پژوهشکده که به آدرس www.ri-khomeini.ac.ir  فعال می باشد.
-حمایت از پایان نامه های مرتبط با امام و انقلاب در کلیه دانشگاه های کشور
-تاسیس کتابخانه تخصصی در حوزه ی امام و انقلاب و تلاش برای تأسیس کتابخانه ی تخصصی الکترونیک در حوزه ی مذکور.
در پژوهشکده امام خمینی پایان نامه های متعددی در حوزه امام و انقلاب اسلامی تدوین شده است که تعدادی از این پایان نامه ها به صورت کتاب منتشر شده و تعدادی نیز در دست انتشار می باشد.
 از جمله تعدادی از این پایان  نامه ها که به موضوع انقلاب اسلامی پرداخته اند می توان به موارد زیر اشاره نمود:
-یاران امام در نهضت و انقلاب، مطالعه موردی آیت الله شیخ بهاء الدین محلاتی
-اقدامات سیاسی آیت الله گلپایگانی و آیت الله شریعتمداری( از رحلت آیت الله بروجردی تا پیروزی انقلاب اسلامی)
-مجلس شورای ملی بیست و چهارم و انقلاب اسلامی
-تاریخ تحولات انقلاب اسلامی در مرند و نواحیزنور، بامچی و بناب
-انقلاب اسلامی در قائم شهر
-یاران امام در نهضت و انقلاب: مطالعه موردی شهید مهدی عراقی
-انقلاب اسلامی در شهر ری
-زندگی و مبارزات سیاسی آیت الله سعیدی
گروه فرقان و انقلاب اسلامی
تعامل نهضت آزادی با امام و انقلاب
-نقش آیت الله اشرفی اصفهانی در نهضت امام خمینی
-نقش اقلیت های دینی در انقلاب اسلامی
تعامل جبهه ملی با جنبش اسلامی ایران( از 1340تا 1360)
-سنخ شناسی روحانیت در مواجهه با سیاست و حکومت پهلوی از جنبش ملی شدن نفت تا قیام پانزدهم خرداد
-انقلاب اسلامی در سبزوار
-مواضع علما و مراجع نسبت به نهضت امام خمینی( 1341 تا 1343)
-نقش کارگزاران پهلوی در رویارویی با نهضت اسلامی: مطالعه موردی اسدالله علم
و...

فصلنامه علمی-پژوهشی متین

پژوهشنامه متین، فصلنامه‌ای است علمی، پژوهشی که برای اولین بار در زمستان 1377 در راستای اهداف پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی منتشر شد.
این پژوهشنامه، تعدادی از مقالات خود را به تاریخ انقلاب اسلامی اختصاص داده است. در این مورد می توان به مقالاتی همچون، تحلیلی بر واقعه 19 دی 1356 قم، گامی دیگر به سوی انقلاب اسلامی، بررسی تحلیلی رویداد 17شهریور1357 و ترجمه مطالعه تطبیقی انقلاب‌های ایران و چرایی انقلابی شدن ایران، اثر نیکی کدی، انقلاب در شبه پیرامون: نمونه ایران، تالیف دیوید جرجانی، ایدئولوژی، دین و انقلاب ایران، تأملی در پیدایش و تکوین حزب ملل اسلامی، آسیب ‌شناسی یک جنبش: تأملی در اندیشه و عمل جمعیت فدائیان اسلام، رهبران مذهبی و مدرنیزاسیون در ایران در دوره پهلوی دوم، فرایند گرایش به انقلاب در اندیشه سیاسی امام خمینی، تحلیلی نظری از انقلاب 1979- 1977 ایرانی، نوشته جان فورت، نقش مرجعیت در رهبری سیاسی امام خمینی، از انقلاب سفید تا انقلاب اسلامی نوشته احمد اشرف،  دیدگاهها و موضع‌گیری‌های سازمان چریک‌های فدائی خلق در قبال انقلاب اسلامی، امام خمینی و سازمان مجاهدین خلق: نقدی بر خاطرات لطف‌الله میثمی، درآمدی بر شکل‌گیری انقلاب اسلامی، بررسی نقش ائتلاف طبقات اجتماعی در پیروزی انقلاب اسلامی ایران و ...  اشاره نمود.

فصلنامه حضور

فصلنامه حضور برای اولین بار در خرداد ماه سال 1370 توسط مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی منتشر شد.
در این فصلنامه مقالات با ارزشی در حیطه انقلاب اسلامی و حوادث مهم دوران نهضت از جمله 15 خرداد به چاپ رسیده است. از جمله این مقالات می توان به خرداد تا خرداد، پیش‌ درآمدی بر تبعید آفتاب، 15 خرداد نقطه عطف انقلاب اسلامی، امام خمینی و گروههای مسلح اسلامی، احیای کاپیتولاسیون در سال 1343 و موضع‌گیری امام خمینی، مروری بر قیام پانزده خرداد 1342 به عنوان زمینه‌ساز انقلاب اسلامی، نگاهی به شیوه مبارزاتی امام خمینی، روزشمار زندگی امام خمینی (ره)، نیمه خرداد از نگاه یار، قیام 15 خرداد 42، تبعید ظلم‌ستیز، تبعیدی‌های نهضت روحانیت، تاریخ شفاهی از رحلت تا تدفین امام خمینی(س)‌ و ...

در این فصلنامه همچنین مقالاتی از اساتید دانشگاه های خارج از کشور به چاپ رسیده است از جمله؛ شکل‌گیری نهضت امام خمینی از حمید داباشی استاد دانشگاه هاروارد، اندیشه انقلابی آیت‌الله خمینی نوشته گئورگی سانیکیدزه، زمینه‌ها، شرایط و عوامل پیروزی انقلاب اسلامی نوشته زبیده رفیق جومانی، علل، شرایط و عوامل پیروزی انقلاب اسلامی به قلم فرحت اس. اف. خان، مدرس دانشکده اقتصاد و هنر بورهانی هندوستان.

از آنجایی که فصلنامه حصور توسط موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی منتشر می شود بیشتر مطالب آن حول محور امام خمینی و انقلاب اسلامی نگاشته می‌شوند. از جمله پرداختن به ابعاد شخصیتی امام، دیدگاه‌های امام در مورد مسائل مختلف اجتماعی، اقتصادی و... مراحل مختلف زندگی ایشان، دیدگاه‌های رسانه‌های جهانی در مورد امام، اشعار و مقالات سروده و نگاشته شده در مورد ایشان، انعکاس اخبار مربوط به مراسم سوگواری امام، سمینارهای مربوطه و تازه‌های نشر در این باره و...


ستاد بزرگداشت حضرت امام خمینی

این ستاد نیز که ریاست آن بر عهده سرپرست موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی می باشد دارای وظایفی است از جمله:
برگزاری شایسته و باشکوه مراسم سالگرد ارتحال حضرت امام در داخل و خارج کشور.
برگزاری با شکوه مراسم سالروز میلاد امام خمینی.
برگزاری مراسم ارتحال سید مصطفی و سید احمد خمینی.
فراهم نمودن امکانات و ارائه خدمات جهت مشتاقان حضور در مراسم مذکور.
کارنامه موسسه تنظیم و نشر در طول دوران فعالیت
دکتر حمید انصاری در گفتگو با ویژه نامه گنجینه ماندگار در این مورد بیان داشتند که: ...پروژه‌های بزرگی در این سالها انجام شده است از جمله گردآوری، تصحیح، پژوهش و انتشار تمامی آثارعلمی و تالیفات امام که بسیاری از آنها به زبان‌های دیگر ترجمه شده است و درتیراژهای وسیع منتشر شده اند.
کار موضوعی کردن آثار امام که یک کار ارزشمندی است در خدمت پژوهشگران برای دستیابی آسان به آرای امام در میان هزاران برگ از نوشته‌های امام. این کار از همان آغاز در موسسه پیگیری شده... موسسه بیش از 60 عنوان تبیان موضوعی منتشر کرده است که اگر کسی بخواهد در موضوعی به مطلبی از اندیشه امام دسترسی پیدا کند می‌تواند به اینها مراجعه کند. اشعار امام خمینی در قالب دیوان امام و همراه با فرهنگ دیوان امام منتشر شده است. دهها عنوان شامل مجموعه‌هایی از سروده‌های شاعران بنام معاصر ایران در موضوع امام و اندیشه امام تدوین و انتشار یافته است.


پروژه بسیار حساس تنظیم دوره کامل و جامع آثار عمومی امام که شامل تمامی سخنرانی ها، پیام ها، احکام، ‌اجازات، نامه‌ها و... است، با دقت بسیار بالا و بررسی‌های چندین ساله به انجام رسید و در صدمین سال امام خمینی بصورت یکجا در 22 جلد و در بیش از 12000 صفحه منتشر شد. این دوره بطور کامل به زبان انگلیسی ترجمه شده و چند سال اخیر در نمایشگاه بین المللی کتاب عرضه شد و تجدید چاپ‌های متعددی هم داشت. متن عربی صحیفه هم امسال بطور کامل ترجمه و منتشر شد. حضور موفق و موثر موسسه در نمایشگاه بین المللی سالانه کتاب ایران و برخی نمایشگاههای بین المللی در خارج بگونه‌ای بوده است که در چندین نوبت موسسه به عنوان ناشر برتر و نمونه معرفی شده و بسیاری از آثار پدید آمده در موسسه نیز بعنوان کتابهای برتر سال و یا دوره‌ای برگزیده شده اند.

گردآوری و تکثیر هزاران برگ از اسناد مبارزاتی امام و انتشار مجموعه‌ای 22 جلدی از اسناد مبارزات امام در پرونده‌های ساواک و 5 جلد قطور از اسناد مبارزات امام در شهربانی و آماده‌سازی دهها جلد از دیگر اسناد مبارزاتی امام که به زودی منتشر می‌شوند، همچنین اخذ و ضبط صوتی و تصویری چندین هزار ساعت خاطرات ناگفته از زبان منسوبین امام و یاران امام و عناصر فعال در نهضت امام و انتشار بخشی از این خاطرات در قالب دهها جلد کتاب و تداوم انتشار خاطرات از جمله خدمات ارزشمند موسسه برای پژوهشگران تاریخ معاصر است.

در کنار احیای میراث علمی و اندیشه امام در قالب آثار مکتوب امام، طرح بزرگ دانشنامه امام خمینی تهیه و قریب به 70 در صد آن به انجام رسیده است انتشار این مجموعه بزرگ و علمی که جنبه ماخذی و مرجعیت برای تحقیقات در حوزه اندیشه امام و انقلاب اسلامی خواهد داشت یکی از مهمترین نیازهای علمی آیندگان در زمینه چیستی و چگونگی نهضت امام و زندگی و اندیشه و آثار ایشان را پاسخ خواهد گفت.

در حوزه فعالیت‌های هنری، کارهای ارزشمندی صورت گرفته است می‌توانم با قاطعیت بگویم بخش‌های عمده‌ای از آنچه در سالهای قبل در سالگرد ارتحال امام و سایر مناسبت‌ها در طول سال از صدا و سیمای جمهوری اسلامی پخش شده، ‌یا محصول مشترک موسسه و بخش‌های مختلف صدا و سیما بوده است و یا در موسسه تولید شده است. و در مورد برنامه‌هایی که بصورت مستقل در صدا و سیما و یا دیگر بخشهای جامعه تولید شده اند نیز قطعا منابع اصلی تحقیق و تدوین محتوای این برنامه‌ها را موسسه فراهم آورده است.

موسسه دو فیلم سینمایی را علی رغم اعتبارات کم مالی خویش تهیه کرده است... علاوه بر این بیش از 160 فیلم کوتاه و بلند مستند و داستانی و روایی در موضوعات مختلف تولید کرده‌ایم. فیلمبرداری و ضبط و آرشیو تمامی برنامه‌های حرم مطهر و همایشها و برنامه‌های مربوط به امام در طول این 23 سال که از مرز هزار برنامه می‌گذرد از دیگر خدمات بخش هنری موسسه است. جشنواره‌های هنری متعدد داریم: جشنواره کارگاهی- هنری مهر هر ساله برگزار می‌شود و جوانان هنرمند در حوزه‌های مختلف هنری گرد هم می‌آیند. جشنواره‌ای در جامعه دانشگاهیان کشور و با کوشش جهاد دانشگاهی با عنوان طریق جاوید داریم که 6 دوره از آن برگزار شده است. جشنواره اندیشه جاوید هم در حوزه‌های علمیه برگزار می‌شود که دومین دوره آن با شرکت 8000 نفر اخیرا برگزار شد.

حداقل 25 گردهمایی بین المللی علمی با حضور چندین هزار اندیشمند که غالبا با مشارکت اندیشمندان برجسته از سراسر جهان بوده است در 23 سال گذشته با مدیریت موسسه برگزار شده است و در آنها موضوعات مهم اندیشه امام موضوع بحث اندیشمندان قرار گرفته است. مجموعه مقالات این کنگره‌ها ماخذی است که محقیقن در داخل و خارج به آن مراجعه می‌کنند. اندیشه حکومت دینی، کرامت انسان، قلمرو دین، عاشورا از دیدگاه امام، اقتصاد در اندیشه امام، تعلیم و تربیت، نقش زمان و مکان در اجتهاد، و بسیاری از موضوعات دیگر از جمله موضوعات این همایش‌ها بوده است. این همایش‌ها با حداقل امکانات و با کیفیت بسیار خوب برگزار شده است. نفس این گردهمایی‌ها در ارسال پیام امام به تمام جهان بسیار تاثیرگذار بوده است.

در بخش گردآوری آثار هم موسسه تنظیم و نشر آثار حضرت امام خدمات بسیار ارزشمندی پدید آورده است: علاوه بر گردآوری هزاران برگ از اسناد مبارزاتی امام، یادداشت‌های شخصی و نامه‌های امام، اسناد و نامه‌های منسوبین امام، اسناد مهم تاریخ انقلاب و دوره مبارزاتی ایشان و هزاران نامه از شخصیتهای سیاسی و روحانی و علمی داخل و خارج کشور به امام و بیش از یک میلیون نامه از اقشار مختلف مردم به امام گنجینه‌ای ارزشمند از مکتوبات نهضت و انقلاب امام و دوران رهبری امام را پدید آورده است برای جلوگیری از آسیب‌های احتمالی به صورت دیجیتالی نیز تکثیر شده و بخشی از اصل نسخه‌ها نیز انشاء الله در موزه بزرگ آثار حضرت امام در معرض دید قرار می‌گیرد.

از جمله کارهای بسیار برجسته‌ای که من فکر می‌کنم یکی از شاهکارهی خدمات موسسه با همکاری نهادهای مختلف نظام است، مدیریت برگزاری تجمع عظیم میلیونی سالانه‌ای است که همه ساله در آغاز سال و نیمه خرداد در حرم مطهر برگزار می‌شود. افزون بر میلیونها زائری که در طول سال و برنامه‌های مختلف اعیاد و مراسم مذهبی و ملی در حرم امام حضور می‌یابند و مطمئنا به استناد مدارک موجود در موسسه در این 23 سال حد اقل بیش از 45 میلیون نفر در اجتماع متمرکز و سالانه در ایام ارتحال امام گرد هم آمده اند، شاید بتوان گفت بعد از مناسک حج و مراسم اربعین سالار شهیدان در کربلای معلا (درچند سال اخیر)، مراسمی که سالانه و منظم با حضور میلیون‌ها نفر به صورت متمرکز و در حال و هوایی معنوی برگزار می‌شود، در جهان اسلام نداریم و این از خدمات مهمی است که ستاد بزرگداشت حضرت امام وابسته به موسسه تنظیم و نشر آثار امام با همکاری دستگاههای مختلف انجام داده است. در حوزه ماندگاری اندیشه امام در مراکز علمی، دانشگاهی و آکادمیک؛ تاسیس پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی، دایر کردن 5 رشته در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری و تربیت متخصصین و مجتهدین و اندیشمندان صاحب نظر در اندیشه امام از سایر فعالیت‌های ارزشمند موسسه است. برگزاری دوره‌های آموزشی متعدد برای طلاب و فضلای حوزه و پیگیری تصویب رشته امام شناسی در شورایعالی گسترش وزارت علوم، اجرای طرح حمایت از پیان نامه‌ها و رساله‌های دکتری در موضوع اندیشه امام در دانشگاهها که محصول آن تألیف بیش از هزار و سیصد اثر ارزشمند بوده است از جمله خدمات موسسه در عرصه فعالیتهای آموزشی دانشگاهی و حوزوی است. تاسیس پژوهشکده تخصصی امام خمینی در قم، و تاسیس حوزه علمیه بزرگ امام خمینی در جوار حرم امام از جمله برنامه‌های در حال اجرا در موسسه می‌باشد. همچنین  ... برای ارتباط با مخاطبین در سنین پایین، موسسه تنظیم و نشر آثار امام شاید تنها موسسه‌ای باشد که از سال‌ها پیش برای عزیزان خردسال، کودک و نوجوان نشریات سه گانه دوست را بصورت هفته نامه منتشر می‌کند، همچنین سالهاست که پژوهشکده امام خمینی فصلنامه‌ای با درجه رسمی علمی - پژوهشی با عنوان متین منتشر می‌کند، فصلنامه حضور نشریه دیگر موسسه و شاید جزو معدود و حتی تنها فصلنامه علمی باشد که در بیش از دو دهه از تاریخ انتشار بدون توقف چاپ و منتشر می‌شود و حاوی گنجینه‌ای از مقالات، مصاحبه‌ها و اخبار و گزارشات بصورت تخصصی در موضوع زندگی و اندیشه امام است که مطالب آن همواره مورد توجه و استناد پژوهشگران بوده است.

فعالیت های پیش رو موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی
طبعا مهمترین پروژه‌های جاری موسسه در هر حوزه‌ای همان وظایف اصلی است که باید به طور دائم انجام گیرد. گردآوری آنچه که به نام امام انجام می‌شود، پاسخ‌های به موقع و برخوردهای به موقع، انتشار آثار امام و تجدید چاپ این آثار. به زبان و ادبیات روز که نیاز به بازنگری متون قبلی دارد، از کارهایی است که به صورت مستمر در موسسه انجام می‌شود.
از دیگر کارها تاسیس موزه بزرگ امام و انقلاب اسلامی است که در جوار حرم حضرت امام قرار دارد و در حال حاضر در مرحله طراحی نهایی چیدمان آثار موزه‌ای حضرت امام می‌باشد
تکمیل و انتشار دانشنامه بزرگ امام از برنامه‌هایی است که در حال آماده‌سازی می باشد و همچنین ترجمه آن به چندین زبان از برنامه‌های آینده موسسه است؛ راه‌اندازی حوزه علمیه امام خمینی در جوار حرم ایشان، تدوین برنامه‌های درسی و متون آموزشی برای رشته امام شناسی در دانشگاهها و حوزه ها. و راه اندازی رشته تحصیلی تخصصی مصوب شورای مدیریت حوزه علمیه در موضوع اندیشه و مکتب فقهی اجتهادی امام.
توسعه پژوهشکده امام خمینی به لحاظ کمی و کیفی و افزایش رشته امام شناسی و پیگیری دایر کردن پنج رشته مصوبی که در پژوهشکده داریم در سایر دانشگاه‌های کشور با همکاری موسسه از جمله دیگر برنامه‌های آتی موسسه است.
در زمینه نگهداری از اماکن منتسب به حضرت امام خدمات شاخصی انجام شده از جمله حفظ و نگهداری این میراثهای ساختمانی. این آثار با ارزش در جماران، قم، خمین، نوفل لوشاتو، نجف اشرف و ترکیه قرار دارند. کارهای اصلی برخی از این مراکز از جمله خرید و تملک، احیا و بازسازی، ثبت به عنوان میراث فرهنگی و ارائه خدمات برای بازدید گردشگران در جماران، قم، و خمین انجام گرفته است. در قم طرح بزرگی تحت عنوان میدان روح‌الله و کوچه فرهنگی متصل به آن در طرح جامعه قم پیش بینی شده است که یادگار دوران قیام و نهضت 15 خرداد است. در نجف اشرف بیرونی و درونی منزل امام در جوار حرم حضرت امیر (س) به واسطه شرایط عراق و نجف تخریب و غیر قابل استفاده شده بود. خرید و تملک بیت امام انجام شده و بازسازی آن از سوی موسسه هم اکنون در حال انجام است. همچنین تملک مکان‌های مجاور آنها را برای ایجاد یک دفتر فرهنگی.
در نوفل لوشاتو تملک مکان تاریخی حضور امام انجام شده اما بعضاً به دلیل مشکلات روابط سیاسی احیا و بهره برداری کامل از آن با دشواریهایی مواجه است. شناسایی و احیای محل‌هایی که امام در آن حضور داشته اند حتی بازداشتگاه‌های امام و یا مکانهایی که ایشان در تابستانها و حوادث خاص در آنجا ساکن بوده اند در برنامه‌های جاری موسسه و ثبت آنها به عنوان میراث فرهنگی و حتی جهانی از کارهایی است که بخشی از آنها انجام شده و بخشی دیگر در حال پیگیری است.
در حوزه فضای مجازی نیز برنامه‌های متنوعی در دستور کار است و تا کنون لوح‌های فشرده بسیاری از آثار و تألیفات و وصیتنامه و دیوان امام را تولید و عرضه شده است. مراکز وابسته به موسسه همانند موسسات عروج و نشریات و نمایندگی‌ها و کنگره‌های موسسه و پژوشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی دارای سایتهای مختص به خود هستند طرح بزرگ سایت جامع و پرتال امام خمینی نیز پس از سالها تلاش به بهره برداری نهایی رسیده است وکاربران و علاقمندان به امام می‌توانند در حوزه خدمات وب و اینترنت به حجم عظیم آثار امام و انقلاب اسلامی و آثار موسسه با خدمات جانبی فراوان دسترسی بیابند. همچنین پایگاه اطلاع‌رسانی تخصصی امام خمینی و انقلاب اسلامی دو سال است که خدمات اطلاع‌رسانی خود را بر روی شبکه اینترنت پشت سر گذاشته و ظرف دو ماه آینده با خدماتی گسترده‌تر و چند زبانی بمثابه یک خبرگزاری تخصصی در حوزه امام و انقلاب در خدمت رسانه‌ها و دوستان امام خواهد بود.


فصلنامه اینترنتی پانزدهم خرداد 42