14 خرداد 1399
سند بازداشت امام خمینی در پانزدهم خرداد 1342
پس از سخنرانی امام خمینی در 14 خرداد سال 42، ماموران رژیم پهلوی در سحرگاه 15 خرداد ایشان را دستگیر کرده و به تهران منتقل کردند. در سند پیش رو ، ساواک خبر دستگیری امام خمینی را گزارش می کند.
بعد از انتشارخبر بازداشت امام، بتدریج مردم در تمام کشور مطلع شدند. در یکی از گزارش های نیروهای امنیتی به ساواک می خوانیم : «در سطح تهران تظاهرات عظیمی است و مردم در دستجات کوچک و بزرگ از جنوب شهر به سمت شمال شهر حرکت می‌کنند...]آنان[ حداقل در 7 دسته‌ی اصلی هستند که هر دسته بین 5 الی 7 هزار نفر تخمین زده می‌شود و به علاوه دستجات کوچک حدود 500 نفری در سطح وسیع در گوشه و کنار شهر پراکنده‌اند».
در قم با انتشار خبر دستگیری حضرت امام در همان نیمه‌های شب مردم دسته‌دسته به طرف بیت امام حرکت کردند. صبح زود حاج‌آقا مصطفی پیشاپیش جمعیت به حرم حضرت معصومه می‌روند. هر لحظه بر تراکم اجتماع‌کنندگان در صحن بزرگ افزوده می‌شد. در این لحظات بود که شعار «یا مرگ یا خمینی» فضای قم را به لرزه انداخت. مردم قم، زن و مرد، چون سیل به طرف حرم، مدرسه فیضیه، میدان آستانه و مسجداعظم سرازیر شدند. مسئله‌ای که بیش از هرموضوع دیگری جلوه‌گری می‌کرد و در قم کمتر سابقه داشت، حضور زنان خشمگین در این تظاهرات دینی بود. به روایت ساواک قم در ساعت 9 صبح «تعداد زیادی زنان در مسجد اعظم به نفع ]امام[خمینی اجتماع نموده‌اند».
تظاهرات گسترده مردمی در شیراز و حضور علمای این شهر در کنار مردم، باعث اعلام حکومت نظامی در این شهر شد. در تبریز با رسیدن خبر دستگیری حضرت امام مردم فضای این شهر یکپارچه پر از خشم و اعتراض شد. عده‌ای از مردم با پوشیدن کفن دست به تظاهرات زدند. عده‌ای نیز با تجمع در مقابل منزل آیت‌اللّه قاضی با سر دادن شعارهای انقلابی نسبت به دستگیری حضرت امام اعتراض کردند. در بقیه شهرهای کشور نیز وضع بر همین منوال بود و مردم در اعتراض به دستگیری امام خمینی به خیابان‌ها ریختند.
در این میان بی‌رحمانه‌ترین جنایت رژیم پهلوی در ورامین رقم خورد. در این شهر رژیم با تمام قوا مردم معترض را به گلوله بست و صحنه تظاهرات را به دریای خون تبدیل کرد.
شاید اگر شاه و مشاورانش می دانستند بازداشت امام خمینی اینچنین منشاء آغاز نهضتی می شود که تنها پانزده سال بعد دودمان آنها را بر باد می دهد؛ هرگز چنین دستوری صادر نمی کرد.