02 اسفند 1400
پوتین نیروهای کودتای رضاخان را انگلیسیها تامین کرده بودند
شهریورماه ١٣٠٠ در حالی که شش ماه از کودتای سوم اسفند رضاخان میگذشت، ژنرال دیکسون فرمانده انگلیسی که بازرس کل نیروهای نظامی در شرق ایران بود در نامهای به لرد کرزن [وزیر امور خارجه وقت انگلیس] مینویسد که در بخشی از این نامه اینطور میخوانیم:
«تلاشهای من برای رد هرگونه دخالت در کودتا، با بنبست مواجه شد و عموم مردم ایران معتقدند که این یک کودتای انگلیسی است. این نتیجهگیری از دو اصل نشأت میگیرد:
اول اینکه شمار زیادی از نیروهای قزاق به صورت مخفی از قزوین به تهران حمله کردند. قزوین شهری است که افسران انگلیسی در آن مستقر هستند. مردم ایران از این مسئله متعجبند که این تعداد نیروی قزاق چگونه توانستند بدون این که توجه انگلیسیها را به خود جلب کنند از قزوین خارج شوند. این درحالی است که سه ماه پیش، زمانی که افسران روسی از ایران اخراج شدند، تعدادی از این افسران تلاش کردند به همراه شمار بسیار اندکی از قزاقها به سمت تهران حرکت کنند، اما بریتانیا به سرعت متوجه شد و حرکت آنها را عقیم گذاشت.
دومین مسئلهای که شک مردم ایران را برانگیخته، این است که پوتین قزاقهایی که تهران را فتح کردند از انبار مهمات انگلیس در قزوین تأمین شده است.»
منبع: از قاجار به پهلوی (١٣٠٩-۱۲۹۸ بر اساس اسناد وزارت خارجه آمریکا)، محمدقلی مجد، ص ۱۶۳