13 آذر 1403

اسنادی از انتخابات مجلس مؤسسان


«نوزدهم آبان ۱۳۰۴ روز سرازیر کردن نام نمایندگان مجلس مؤسسان توسط وزارت جنگ به فرماندهان لشکرها بود...«نمایندگان مجلس مؤسسان از نقاط مختلفه آن لشکر محترم بایستی به شرح ذیل انتخاب و آنهایی که در مرکز نیستند سریعاً به طهران اعزام شوند. از این عده یک قسمت از وکلای فعلی مجلس و چند نفر هم معرفی شده‌اند، و بقیه بایستی از اشخاص مطمئن و معتمد محلی انتخاب شوند؛ که البته اگر سراغ داشته باشید در انتخاب آنها اقدام، واِلّا خیلی فوری اطلاع خواهید فرمود که به جای آن عده هم اشخاص دیگری از مرکز معرفی شوند...»(رضاخان تا رضاشاه؛ ج۳(از بخت جمهوری‌خواهی تا تخت شاهنشاهی)؛ هدایت‌الله بهبودی؛ ص ۵۰۷)

 

******

 

سند شماره ۱:

تاریخ سند: ۱۷ آبان‌ماه ۱۳۰۴

وزارت جنگ

کشف تلگراف حکمران مازندران

ریاست محترم ارکان حرب کل قشون، دستخط اعلیحضرت ارواحنا فداه راجع به انتخاب اعضاء مجلس مؤسسان زیارت [شد]. حسب‌الامر مدلول آن را به اطلاع عامه رسانده در باب اشخاصی که باید انتخاب شوند منتظر امر و دستور است.

۱۴ آبان نمره ۳۹ - چراغعلی[خان] پهلوی

 

سند شماره ۲:

تاریخ سند: ۱۹ آبان‌ماه ۱۳۰۴

وزارت جنگ

متحدالمال

در این موقع که برای مجلس مؤسسان نمایندگانی انتخاب و اعزام می‌شوند، مقتضی است در کلیه نقاط مراقبت کامل به عمل آید که از اشخاص ذیل هیچ‌کدام انتخاب نشوند: مشیرالدوله، مؤتمن‌الملک، مستوفی‌الممالک، تقی‌زاده، میرزاحسین‌خان علائی، مصدق‌السطنه، حاجی‌میرزا یحیی دولت‌آبادی، ملک‌الشعرا، نصرت‌الدوله، عباس‌میرزا سالارلشگر، محمدولی میرزا، سیدحسن مدرس، حاجی میرزا عبدالوهاب همدانی، آقامصطفی بهبهانی، زعیم، حاج‌میرزا احمدخان اتابکی مشیرمعظم، سرکشیک‌زاده، میرزا سیداحمد بهبهانی، سیدحسن اجاق، میرزاحسین‌خان اسفندیاری سردار نصرت.

رئیس ارکان حرب کل قشون

 

سند شماره ۳:

تاریخ سند: ۱۹ آبان‌ماه ۱۳۰۴

وزارت جنگ

خیلی فوری

امیر محترم لشگر غرب

نمایندگان مجلس مؤسسان از نقاط مختلفه حوزۀ آن لشگر محترم بایستی به شرخ ذیل انتخاب و آنهایی که در مرکز نیستند سریعاً به طهران اعزام شوند. از این عده یک قسمت از وکلای فعلی مجلس، و چند نفر هم معرفی شده‌اند، و بقیه بایستی از اشخاص مطمئن و معتمد محل انتخاب شوند که البته اگر سراغ داشته باشند در انتخاب آنها اقدام واِلّا خیلی فوری اطلاع خواهید فرمود که به جای آن عده هم اشخاص دیگری از مرکز معرفی شوند: سنندج سردار معظم کردستانی، حاج میرزا اسدالله‌خان، وکیل‌الملک، اسدالله‌خان کردستانی، سالار سعید، یک نفر از محل. سقز مفتی و یک نفر از محل. کرمانشاهان سالار اشرف، امیرکل مجلل‌الدوله، مشکوة‌الدوله و چهار نفر از محل. گروس خطیبی و یک نفر از محل. بروجرد اعتبارالدوله، حسن‌خان صارم و دو نفر از محل. لرستان عین‌الملک، شیخ عبدالرحمن، نظام‌السلطنه و یک نفر از محل. ملایر و تویسرکان و نهاوند شیخ‌الاسلام، شیخ جلال و دو نفر از محل. همدان ضیاءالملک و سه نفر از محل. شوشتر دو نفر از محل. دزفول فرج‌الله‌خان بهرامی دبیر اعظم سابق و یک نفر از محل. عراق[=اراک] حاج‌آقا اسماعیل، سهام‌السلطان و دو نفر از محل. گلپایگان میرزا محمدخان معظمی و یک نفر از محل. محلات حیدرقلی‌میرزا حشمتی (امیرحشمت سابق) و صدرالاشراف. در خاتمه اشعار می‌شود منتخبین باید حتی‌المقدور از طبقه تجار و اصناف معتمدین باشند. نمره ۴۴۸۱/۸۷ رئیس ارکان حرب کل قشون

 

سند شماره ۴:

کشف تلگراف

مینوت لیله ۱۹ آبان ۱۳۰۴

حکومت شاهرود، عطف به نمره ۳۱۷ لازم است جهت نمایندگی مجلس مؤسسان، شریعتمدار دامغانی و یک نفر دیگر از اهل محل که طرف اطمینان و اعتماد کامل باشد، انتخاب شوند. در صورتی که به کسی اطمینان نیست خیلی فوری اطلاع دهید تا از مرکز معرفی شوند. نمره ۴۴۸۵/۹۱ رئیس ارکان حرب کل قشون

 

سند شماره ۵:

تاریخ سند: ۱۹ آبان‌ماه ۱۳۰۴

وزارت جنگ

خیلی فوری است

امیرمحترم لشگر جنوب

تعقیب نمره ۴۴۷۹/۸۵، حاج‌آقا جمال هم برای اصفهان نامزد شده که بایستی حتماً انتخاب شود. در این صورت فقط دو نفر دیگر از محل انتخاب خواهند شد. نمره ۴۴۸۰/۸۶ رئیس ارکان حب کل قشون

 

سند شماره ۶:

تاریخ سند: ۱۹ آبان‌ماه ۱۳۰۴

فرمانده محترم تیپ شمال

برای مجلس مؤسسان یک عده از نمایندگان فعلی و چند نفر دیگر ذیلاً معرفی می‌شوند که در انتخاب و اعزام سریع آنها به مرکز اقدام شود. بقیه به طوری که ذیلاً تصریح شده بایستی در صورت وجود اشخاصی که کاملاً مورد اطمینان و اعتماد باشند، از محل انتخاب و اگر چنین اشخاصی در نظر نیستند خیلی فوری اطلاع فرمایید که به جای آنها نیز از مرکز تعیین و معرفی شوند: رشت سردار معتمد، مدبرالدوله سمیعی، حاجی‌آقا کریم‌اوف و نعمت‌زاده. انزلی کی‌استوان و یک نفر از محل. گرگان‌رود قائم‌مقام‌الملک و یک نفر از محل. فومنات ناصر ندامانی و یک نفر از محل. لاهیجان دو نفر از محل. ساری آقارضا تجدد و سه نفر از محل. بارفروش عدل‌الملک، شریعت‌زاده، ملک آملی و سه نفر از محل. استرآباد شوشتری و شیخ آقا استرآبادی. ترکمن دو نفر از کسانی که مورد اطمینان باشند؛ اگر از خود تراکمه باشد بهتر است. شاهرود شریعتمدار دامغانی و یک نفر از محل. در خاتمه اشعار می‌شود که منتخبین محل باید حتی‌المقدور از طبقه تجار و اصناف معتمدین باشند. نمره ۴۴۸۲/۸۸

رئیس ارکان حرب کل قشون

 

سند شماره ۷:

تاریخ سند: ۱۹ آبان‌ماه ۱۳۰۴

کشف تلگراف امیرلشگر جنوب

ریاست محترم ارکان حرب کل قشون، عطفاً به رمز فوری نمره ۱۲۹۶ چون امر انتخابات در کلیه نقاط شروع و راجع به تعیین نمایندگان تاکنون دستور قطعی اعلام نگردیده متمنی است مراتب را به عرض خاکپای اقدس همایونی ارواحنا فداه رسانیده، زودتر اسامی وکلای موافق سابق را اعلام و اطلاع فرمایند تا اقدامات لازمه به عمل آید. ۱۹ آبان نمره ۱۳۱۱ امیرلشگر جنوب - محمود [آیرم]

 

سند شماره ۸:

تاریخ سند: ۲۰ آبان‌ماه ۱۳۰۴

وزارت جنگ

فوری است

حکومت جلیله مازندران

عطف به نمره ۳۹ و نمره ۴۰ اشخاصی که از نمایندگان فعلی مجلس و سایرین در نظر گرفته شده از قرار ذیل است. بقیه آنها نیز از اشخاصی که کاملاً طرف اطمینان و اعتماد باشند، انتخاب و سریعاً به مرکز اعزام شوند: ساری آقارضا تجدد و سه نفر از محل. بارفروش عدل‌الملک، شریعت‌زاده، ملک آملی و سه نفر از محل. در خاتمه به استحضار خاطر شریف می‌رساند که در این باب به فرمانده محترم تیپ هم دستور داده شده و اگر اشخاصی که مورد اطمینان و اعتماد نباشند در محل نیستند، فوری اطلاع فرمایید که زودتر از مرکز تعیین و اطلاع داده شود. نمره ۴۴۴۴/۸۰ رئیس اداره کل قشون


اسنادی از انتخابات مجلس مؤسسانسند شماره ۱
سند شماره ۲


سند شماره ۳


سند شماره ۴

سند شماره ۵

سند شماره ۶


سند شماره ۷

سند شماره ۸