گزارش درباره مهندس مهدى بازرگان

محترما معروض مى‏دارد گزارشات و اطلاعات واصله حاکى بود نامبرده بالا جزء گردانندگان و اشخاصى بوده که مقدمات میتینگ 30 تیر و تظاهرات را فراهم مى‏کرده و تحریک مى‏نموده‏اند که در اجراى امر در تاریخ 29/4/40 دستگیر و به زندان قزل قلعه تسلیم و به موجب قرار بازداشت شعبه 7 بازپرسى دادستانى ارتش زندانى گردیده است. اینک نتیجه بازجویى‏هاى معموله به شرح زیر به استحضار عالى مى‏رسد:

الف ـ هویت و مشخصات متهم: مهندس مهدى بازرگان فرزند عباسقلى شناسنامه 20674 بخش 4 تهران متولد سال 1286 شغل استاد دانشگاه ساکن خیابان آمل کوچه پروین ـ داراى عیال و اولاد ـ مذهب اسلام ـ تبعه ایران

ب ـ سوابق و اتهامات قبلى متهم: در سال 34 و در نتیجه فعالیت به نفع حزب ایران و نهضت مقاومت ملى در تاریخ 27/1/34 طبق ماده 5 فرماندارى نظامى بازداشت و پس از مدت پنج ماه زندانى بودن آزاد شده است ـ نامبرده از طرفداران جدى دکتر مصدق و از مؤسسین جبهه باصطلاح ملى و عضو هیئت اجراییه جبهه ملى مى‏باشد. خلاصه اظهارات و اعترافات متهم: عضو شوراى جبهه ملى و از مؤسسین نهضت آزادى ایران است. در تنظیم و تصویب اعلامیه شرکت در میتینگ 30 تیر در میدان جلالیه مداخله داشته است و با وجودى که شهربانى کل کشور طى اعلامیه موضوع اجتماعات و میتینگ روز 30 تیر را قدغن نموده بود معهذا نامبرده شرکت در میتینگ را اخلال نظم و مزاحمت براى دولت نمى‏داند نامبرده بیان مى‏دارد ممکن است در اجتماعات و تظاهرات آزاد عمومى افرادى که سابقه توده‏اى داشته باشند وارد عمل و جبهه ملى گردیده و همراهى نموده باشند ولى این پیش آمد غیر قابل پیش بینى و جلوگیرى است. اصرار و علاقه کمونیسم‏ها به این که خود را به ملیون بچسبانند خالى از نیرنگ و تزویر نیست و قصدشان لکه‏دار کردن اشخاص و افراد ملى است و قصد دیگرشان اغوا کردن و در اختیار گرفتن ابتکارات بوده است ـ چنانچه در مراحل پایین اجتماعات و تظاهرات افراد بى اراده و بى اثرى در برنامه تظاهرات جبهه ملى پیدا شدند و هم‏آهنگى و هم گامى کردند نباید وحشت نمود. نامبرده اظهار مى‏دارد چنانچه اطلاع داشتم شرکت در میتینگ جلالیه به دستور به اداره و به نفع حزب منحله توده یا عوامل خارجى بوده با تشکیل میتینگ موافقت نمى‏کردم ـ ضمنا اظهار داشته بعید نیست افراد زیادى که ممکن است بعضى از آنها تمایلات توده‏اى داشته باشند به قصد اعتراض شعارهایى داده و تظاهراتى کرده باشد.

نظریه: نامبرده فردى جاه طلب و دنبال مقام مى‏گردد لذا به عناوین مختلفه سعى مى‏نماید که عده‏اى را به دور خود جمع نموده و با جار و جنجال به هدف و آرزوى خود برسد لذا به تأسیس نهضت آزادى ایران اقدام و به عضویت شوراى مرکزى جبهه ملى انتخاب مى‏گردد.







* شماره: س 50 ـ 1599/311

تاریخ : 17/5/40

موضوع : مجلس عزادارى

جامعه اسلامى معلمین جامعه اسلامى معلمین که وابسته به مهندس مهدى بازرگان مى‏باشد شبهاى 26 و 27 و 28 و 29 ماه صفر از مردم دعوت نموده که در جلسات سخنرانیهاى مذهبى شرکت نمایند و این مراسم در سال گذشته نیز تشکیل گردید. نشانى خیابان سى مترى نظامى. بین میدان 24 اسفند و خیابان شاه. دبستان الفباء. محترما بعرض رسید. 17/5

در جریان باشید نتیجه را مرتبا گزارش نمائید.

دایره س ـ ن

در اجراى امر اقدام شود.22/5

در اجراى امر نتیجه جلسات گزارش خواهد شد به پرونده مهدى بازرگان ضمیمه و بایگانى شود.

نادرى 23/5/40

گیرندگان : ساواک تهران