ملاقات نخست وزیر با سران جبهه ملى

شماره : 3120/312 تاریخ 9/8/1341



ماشاءاله پولادى عضو مؤثر جبهه ملى در مورد ملاقات آقاى علم نخست وزیر با سران جبهه ملى اللهیار اظهار میداشت آقاى علم تاکنون چهار نوبت با سران جبهه ملى به شرح زیر ملاقات و مذاکره کرده‏اند.1

1ـ در ملاقات اول که با حضور الهیار صالح ـ دکتر غلامحسین صدیقى ـ دکتر سنجابى و مهندس خلیلى صورت گرفته نامبردگان به آقاى علم اظهار میدارد شما در اولین نطق رسمى خود اظهار داشتید که تابع اراده اعلیحضرت همایونى شاهنشاه مشارالیه را فرستاده آن دو اللهیار صالح و دکترغلامحسین صدیقى پیشنهاداتى در مورد اعطاى آزادى کامل به جبهه ملى ـ اجازه انتشار روزنامه ارگان جبهه ملى و آزادى مصدق و دایر بودن باشگاه جبهه ملى مینمایند و قرار میشود آقاى علم این پیشنهادات را به عرض برسانند.

2ـ ملاقات دوم با حضور الهیار صالح ـ دکتر سنجابى و مهندس خلیلى صورت میگیرد و آقاى علم اظهار میدارند آنان بهتر از سایرین از وضع سیاسى کشور اطلاع دارند و شاهنشاه فرموده‏اند ترتیبى داده شود که آقایان در کادر دولت ذى سهم و صاحب نظر باشند تا هر موقع که متقضى بدانند خواسته‏هاى جبهه ملى را عملى کنند.

3ـ ملاقات سوم با حضور دکتر سنجابى در منزل الهیار صالح صورت میگیرد و پس از صرف نهار به منزل دکتر معظمى واقع در کرج میروند و در منزل دکتر معظمى در مورد شرکت اعضاى جبهه ملى در کابینه و حتى نخست‏وزیرى آینده دکتر عبداله معظمى صحبت میشود و در این جلسه در مورد شرکت اعضاى جبهه ملى در کابینه و سایر امور بین الهیار صالح ـ دکتر عبداله معظمى و دکتر سنجابى اختلاف نظر ایجاد مى‏شود و بالاخره بحث به حادثه کوبا و روابط ایران و شوروى و جلسه بدون اخذ نتیجه خاتمه مى‏یابد.

4ـ ملاقات چهارم که با حضور الهیار صالح ـ مهندس خلیلى و دکتر سنجابى در منزل قوام‏الدوله پدر زن آقاى علم صورت میگیرد آقاى نخست وزیر با توجه به وضع جبهه ملى بین‏الملل اظهار میدارند منظور شاهنشاه و دولت این است که حتى‏المقدور به کلیه دستجات سیاسى از هر صنف و دسته‏اى باشند آزادى عمل بدهند تا بتوانند خود را نشان بدهند و حتى اعلیحضرت فرموده‏اند از نظر مالى به اعضاى جبهه ملى که وضع مادى آنها خوب نیست کمک میشود و پستهاى نسبتا خوبى در دستگاههاى دولتى به آنها ارجاع گردد.

در پرونده کلى جبهه ملى مرکز بایگانى شود 12/8/41









1ـ پس از اصلاحات ارضى دولت تضعیف شد و شاه که اصلاحات مورد نظرش را انجام یافته مى‏دید، دید نیازى به امینى نداشت. دولت دکتر امینى پس از 14 ماه از کار برکنار شد و اسداللّه‏ علم، خان بیرجند جانشین او شد. در این زمان هر چند جبهه ملى تضعیف شده بود اما مى‏توانست رقیبى براى شاه باشد، لذا شاه تصمیم گرفت از طریق علم با سران جبهه ملى مذاکره کند. البته مذاکرات شاه منحصر به جبهه ملى نبود او با رهبر سوسیالیست و ملیون هم ملاقات کرده بود.

اللهیار صالح، آذر، خلیلى و.... در چند نوبت با علم مذاکره کردند. در این جلسات علم، تمایل شاه براى همکارى دولت و جبهه ملى، انتخابات و سایر مسایل را به اطلاع سران جبهه رساند. جبهه ملى نیز پس از چند روز شرایط خود را برابر مذاکره اعلام کرد :

1ـ اعتبار و احترام به قانون اساسى و لزوم رعایت اصول 2ـ برگزارى فورى انتخابات مجلس 3ـ لزوم مبارزه با فساد و اجراى اصلاحات اما مشخص بود که شاه شرایط آنها را نخواهد پذیرفت. عده‏اى از رهبران جبهه ملى و دانشجویان عضو جبهه ملى با مذاکره مخالف بودند و معتقد بودند این مذاکرات منجر به مناسبات پشت پرده مى‏شود. براى اطلاعات بیشتر به خاطرات ملکى و سنجابى و مراجعه شود.