تختی، میدان دار قبیله پهلوانان

پهلوانی و عیاری آیینی مختص به ایرانیان است که در هیچ کجای تاریخ جهان، این رفتار و منش اجتماع محور و جامعه شناختی مبتنی بر مروت و مردانگی یافت نمی شود.
تمدن ایران همواره با نام پهلوانان خویش عجین بوده چه این که شاهنامه به عنوان شناسنامه ادبیات ایران سرشار از رشادت پهلوانانه است و کشتی گرفتن پهلوانان، سنتی دیرینه و دیرپاست که خاستگاه آن ایران زمین بوده است.
در کتاب " مینوی خرد " برای جوانمردی سه اصل خرد، درستی و رادی به عنوان ویژگی بارز یاد شده و در این کتاب جوانمردی مترادف با پهلوانی همراه با خرد و عقل نه فقط زور بازو است.
عنصر المعالی در کتاب خویش ویژگی های جوانمردی را نخست"خرد و دانایی"، و بعد نیز " راستی " و سوم " مردمی " بر می شمارد و آنها را از نشانه های رادمنشی و جوانمردی و عیاری می داند.
"عبدالرزاق کاشانی" در کتاب فتوت نامه نیز جوانمرد را انسانی آزاده و نیک سرشت می داند معتقد بود، " برای رسیدن به کسوت جوانمرد باید راه های دشواری را طی کرد تا بر دیو نفس فائق و پیروز شد".
برای رسیدن به کسوت جوانمردی در نزد ایرانیان سه اصل مهم "شریعت"، "طریقت" و "حقیقت" طی می شود تا جوانمردی و بخشندگی پا بگیرد.
در اصل پهلوانی، رادی و بخشندگی است و فردوسی رادی و درستی را شکل شناسی پهلوانان اساطیری خود می داند که " همه مردمی باید آیین تو / همه رادی و راستی دین تو". سنت ایرانیان در رادی و رادمنشی و پهلوانی همواره یک افتخار بوده و بسیاری از شرق شناسان از این امر به نیکی یاد می کنند به گونه ای که پرفسور " مانوئل کوربن " محقق دیرینه شناس و مردم شناس برجسته غربی آن را نمادی از زیباترین حرکتهای بشری در طول تاریخ می داند که فقط مختص ایرانیان بود.
در دوره قاجار عده ای از رجال به تظاهر، لنگ بر کمر خویش بسته تا در قاب دوربین ها در گود زورخانه ها قرار بگیرند شاید در آینده نامی از خود به یادگار بگذارند، اما اگر چه عکس آنها در چایخانه ها و قهوه خانه های آن دوران قاب شد، ولی هرگز به عنوان پهلوان بین مردم ایران نامی از آنها برده نشد.
در معاصرترین تاریخ ایران، یکی از اسطوره های جوانمردی و رادمنشی در اذهان مردم کشتی گیری بود به نام "غلامرضا تختی " که همواره از او به عنوان پهلوان یاد می کنند.
" غلامرضا تختی " در پنجم شهریور ماه 1309 شمسی در محله خانی‌آباد تهران متولد شد و به خاطر اعتقادات مذهبی و عشق و علاقه‌ای که رجب‌خان پدر جهان پهلوان به امام رضا(ع) داشت، نام او را غلامرضا انتخاب کرد.
تختی، در سال 1329 کشتی را در باشگاه پولاد آغاز کرد و نخستین بار در یک مسابقه داخلی شرکت کرد تا به مقام چهارمی دست یابد.
در سال 1341 حرکت به یادماندنی مرحوم جهان پهلوان تختی در کمک‌ رسانی به زلزله بوئین‌زهرا، او را جاودانه کرد و در دوران قهرمانی و کشتی‌گیری نیز یک طلای المپیک، دو طلای جهان، دو نقره المپیک و دو نقره جهان را در کشتی آزاد برای ایران به ارمغان آورد.
در بازی‌های المپیک 1956 ملبورن تختی موفق به دریافت نخستین نشان طلای خود و ایران شد و در همین سال بود که تختی موفق شد بر کشتی‌گیران شوروی سابق (که هیچ ایرانی تا آن زمان بر آنها پیروز نشده بود) و کشتی‌گیران آمریکایی به پیروزی برسد.
در مسابقات جهانی سال 1961 یوکوهاما جهان پهلوان تختی پس از سال‌های 56 و 59 برای سومین بار به مقام قهرمانی جهان دست یافت و تیم ملی کشتی آزاد ایران با کسب پنج نشان طلا، یک نقره و یک برنز برای نخستین بار به مقام قهرمانی جهان دست یافت.
تختی در حالی جهان پهلوان و جاودانه شد و نامش تا ابد سر زبان‌ها خواهد ماند که در سال 1341 هنگام وقوع زلزله بوئین‌زهرا در جایی که مردم زلزله‌زده این شهر نیاز به کمک و یاری داشتند جهان پهلوان در بازار تهران به راه افتاد و کمک‌های مردمی را جمع‌آوری کرد که همیشه به یادماندنی خواهد بود.
جهان پهلوان تختی علاوه بر قهرمانی، به لحاظ منش و رفتار انسانی و سجایای اخلاقی، نوع‌ دوستی، فداکاری و گذشت، فروتنی، معرفت و آقایی، اخلاق و جوانمردی، احساسات پاک و قابل احترام، کمک به تهیدستان و نیازمندان، زبانزد و شهره خاص و عام شد.
اما تختی " توتم " قبیله ورزش ایران شد و توتم نذری است که یک قبیله قربانی می کند تا بعد تکه های آن را تقسیم می کند و از طریق آن اعضای قبیله هم با "توتم" یکی شوند و این قهرمان نقش مهمی در مقابله با حکومت استبدادی پهلوی داشت و مردم او را میدان دار قبیله پهلوانان مبارزه در راه انقلاب اسلامی ایران می دانستند.
جلال آل احمد در مورد غلامرضا تختی می گوید: "او پوریای ولی نبود. او هیچ کس نبود، او خودش بود. بگذار دیگران را به نام او و با حضور او بسنجیم. او مبنا و معنای آزادگی است و هرگز به طبقه خود پشت نکرد. "
در تاریخ ورزش ایران، نامهای بلند آوازه بسیارند، اما فقط یک نام جاودانه، همیشگی و درخشان است و "جهان پهلوان غلامرضا تختی" که به درستی پوریای ولی زمانه و معاصر لقب گرفت.
اینک تختی به عنوان الگوی بسیاری از کشتی گیران جهان مطرح است چه این که کشتی گیران ترکمنستان به قهرمانان خود نام "غلام " می گذارند.
هفدهم دی ماه سالروز درگذشت جهان پهلوان تختی است که رژیم منفور پهلوی از این قهرمان اسطوره ای ایران زمین همواره در وحشت بود و هرگز کسی راز مرگ غلامرضا را به دست سران رژیم پهلوی نتوانست در آن دوران افشا کند.
یاد و خاطره این قهرمان همیشه جاویدان ایران زمین در اذهان بسیاری از جوانان و ورزشکاران ایرانی زنده و جاودانه خواهد بود. 

خبرگزاری بسیج 17 دی 1388