آغاز به کار مجلس هشتم شورای ملی (اسناد وزارت خارجه آمریکا)

 انتخابات مجلس هشتم در تابستان سال 1930 برگزار شد: «انتخابات اخیر مجلس در برخی از مناطق ایران با حوادثی همراه بوده است. بنابر اخبار موثق، در پهلوی [انزلی]، در پی طفره رفتن دولت از پذیرش فرد منتخب مردم، درگیری شد و عده‌ای به قتل رسیدند. در پی درگیری مردم با مقامات دولتی در خوزستان نیز یک ژنرال و یک یا دو نفر دیگر به قتل رسیدند. در همدان نیز با اینکه دستور انتخاب فرد موردنظر پس از اتمام رأی‌گیری به مقامات استان رسید، نام فرد مورد نظر دولت از صندوق‌ها بیرون آمد، بدون اینکه آشوبی به پا شود. این مسئله که فرد دیگری انتخاب شده بود، مانع از آن نشد که دولت نامزد مورد نظر خود را تحمیل نکند. صندوق‌های رأی‌گیری را باز کردند و مقامات مسئول برگزاری انتخابات آراء مردم را به نام شخص موردنظر قرائت کردند. آراء شمارش شد و فرد مذکور به اتفاق آراء به  پیروزی ‌رسید. نتیجه شمارش آراء در نیشابور اینگونه به بنده گزارش شده است: «امام زمان، 300 رأی؛ احمد شاه (شش ماه پیش فوت شده است) 150 رأی؛ خدا 200 رأی؛ مابقی آراء هم به نام تیمورتاش بود که برای احراز کرسی مجلس کفایت می‌کرد.»»^[1] هارت در 11 دسامبر 1930 گزارش دیگری در مورد انتخابات ارائه می‌کند: «بعد از ظهر 9 دسامبر 1930، روزنامه اطلاعات فهرستی از اسامی کسانی که تا آن زمان در انتخابات مجلس رأی آورده بودند، منتشر ساخت. نام شخصیت‌های مهم دوره‌های گذشته مجلس که در ذیل می‌آید در این فهرست دیده نمی‌شود: میرزاحسن‌خان وثوق (وثوق‌الدوله)، سیدیعقوب شریعت‌زاده، فرخی (سردبیر روزنامه طوفان که سابقاً منتشر می‌شد)، فیروزآبادی، محمودرضا طلوع، همچنین دو برادر کوچکتر فیروز (سالار لشکر و محمدولی میرزا).»^[2] او دربارة برخی از افرادی که در این انتخابات شکست خوردند می‌نویسد: «احتراماً به اطلاع می‌رساند که... تعدادی از رجال برجسته‌ ایران در انتخابات مجلس هشتم مجدداً رأی نیاوردند. نام و آوازه برخی از این نمایندگان علت عدم انتخاب مجددشان را توضیح می‌دهد. اولین کسی که در این فهرست جای گرفت میرزاحسن‌خان وثوق (وثوق‌الدوله) است... در مجموع می‌توان گفت که ظاهراً همه این نمایندگان را حذف کردند تا جا برای نمایندگان حرف‌شنوتر باز شود.»^[3] در مورد برنامه‌های افتتاح مجلس هشتم چنین می‌خوانیم: «احتراماً به اطلاع می‌رساند که جلسه اول مجلس هشتم در 16 دسامبر 1930 تشکیل خواهد شد. شاه با ایراد نطقی این جلسه را افتتاح خواهد کرد. روزنامه‌های تهران سر و صدای زیادی در ارتباط با افتتاحیه مجلس جدید به راه انداخته‌اند: روزنامه ستاره جهان در شماره 9 دسامبر 1930 خود نوشت: «ارادة قاطع مردم ایران روز 16 دسامبر 1925 را روز شروع سلطنت خاندان پهلوی بجای سلسله منحط قاجار که در 31 اکتبر همان سال ساقط شده بود تعیین کرد. دولت نیز همین روز فرخنده یعنی 16 دسامبر را که سالروز تغییر سلطنت است برای آغاز کار مجلس هشتم در نظر گرفته است. بنابراین، در روز سه‌شنبه، 16 دسامبر 1930، برابر با ششمین سالروز واقعه فرخنده‌ای که طی آن ملت ایران یکپارچه هدایت سرنوشت کشور را به اعلیحضرت همایون رضا شاه پهلوی واگذار کردند، اعلیحضرت ساعت 10 صبح با نطق خود رسماً مجلس هشتم را افتتاح خواهند کرد.»»^[4]

آرامش ظاهری اوضاع سیاسی چندان دوام نیافت. بازداشت ناگهانی تیمورتاش در دسامبر 1932 و به قتل رسیدنش در اکتبر 1933 در زندان نشانه‌ای بود از آغاز فصل جدید حکومت وحشت که جان عده زیادی را گرفت، از جمله سردار اسعد بختیاری، صولت‌الدوله قشقایی، علی‌خان قشقایی، شیخ محمره، ارباب کیخسرو شاهرخ و اسدی، و تولیت آستان قدس رضوی. نوبت به داور، فیروز و مدرس نیز رسید. افراد خوش شانس‌تری چون دشتی در بیمارستان روانی‌ تحلیل رفتند. خوش‌اقبال‌ترین‌شان چون مصدق، رهنما، دادگر و تقی‌زاده یا در املاک خود در روستاها کنج عزلت گزیدند و یا به اقامت در کشور‌های خارجی تن دادند. ارنست هرتسفلدِ باستان‌شناس در نامه‌ای مورخ 1 ژوئن 1934 در نامه‌ای نوشت: «پس از حوادث ماه‌های اخیر و ناپدید شدن چندین وزیر، حکومت وحشت وصف‌ناپذیر بر ایران حاکم شده است.»^[5] این حکومت وحشت در مقابله با مخالفت‌های خونین مردم مشهد در هشتم و نهم جولای 1935 به اوج خود رسید؛ که با استفاده از مسلسل‌ علیه تظاهرات‌کنندگان، کشتار وحشتناکی به راه افتاد.»^[6] رضا شاه در سپتامبر 1941 از سلطنت کناره گرفت و از کشور فرار کرد. او سال‌های پایانی عمرش را تحت حمایت انگلیسی‌ها گذراند و در 26 جولای 1944، در ژوهانسبورگ درگذشت.^[7]