انتشار نخستین تصویر از جمجمه سه هزار ساله تهران

ماموران حفاری فاضلاب تهران در خیابان صفی علیشاه در میان خاک‌ها، به آثار جمجمه‌ای برخوردند.

رجبعلی خسرو آبادی، مدیرکل میراث فرهنگی استان تهران» ماجرای این کشف را این‌طور روایت می‌کند: «ماموران شرکت آب و فاضلاب در مسیری در حوزه میدان بهارستان و خیابان ظهیر الاسلام کار می‌کردند که با یک جمجمه انسانی مواجه شدند. در ابتدا تصور بر این بود که این جمجمه مربوط به یک جنایت باشد و با پلیس تماس گرفتند. اما با بررسی‌های صورت گرفته متوجه شدند، جمجمه قدمت بسیاری دارد؛ به همین دلیل با میراث فرهنگی تهران تماس گرفتند، کارشناس باستان‌شناسی ما در محل کشف جمجمه حضور پیدا کردند. در بررسی‌های اولیه، با کشف سفال‌ها و اشیای مرتبط با جمجمه به این نتیجه رسیدند که جمجمه مربوط به عصر آهن یک و دو و به عبارتی مربوط به سه هزار سال قبل است. البته این نتیجه گمانه‌زنی‌های اولیه است. اما برای اعلام نتیجه دقیق باید کاوش اتفاق بیفتد، به همین دلیل با پژوهشگاه میراث فرهنگی تماس گرفتیم، مجوز کاوش در منطقه را دریافت کردیم. کارگاه کاوش در حال حاضر تجهیز شده و کاوش آغاز شده.»

نخستین تصویر از این جمجمه سه هزار ساله منتشر شد. دو سال پیش بود که کشف تصادفی اسکلت یک زن در حفاری فاضلاب در خیابان مولوی، تاریخ تهران را هفت هزار ساله کرد، و حالا این جمجمه شاهد دیگری است که می‌گوید قدمت سکونت در تهران بیش از آن چیزی است که تا به امروز تصور می‌شد. هر چند طبق وعده مسوولان پژوهشکده میراث فرهنگی قرار بر این بود که محل کشف این اسکلت به سایت موزه تبدیل شود، اما پس از انتقال اسکلت زن هفت هزار ساله مولوی به موزه ملی ایران، این وعده هم به محاق فراموشی رفت.

خسروآبادی در خصوص اینکه چرا پروژه سایت موزه شدن محل کشف زن هفت هزار ساله دنبال نشد به «اعتماد» گفت: «یکی از مشکلاتی که در مورد این موضوع خاص پیدا کردیم، این بود که تفاهمنامه‌ای را با سازمان زیباسازی شهرداری امضا کردیم، اما متاسفانه تغیر مدیریتی که در سازمان زیبا‌سازی اتفاق افتاد باعث ناتمام ماندن موضوع تبدیل شدن به سایت موزه شد. از طرفی پژوهشگاه میراث فرهنگی تعلل کرد و احساس کردند اگر محل کشف اسکلت تبدیل به سایت موزه شود، این بحث خیلی گسترده می‌شود و امکان جمع کردن آن نیست و ممکن است به نتیجه مطلوب نرسند. هماهنگی که ما انجام داده بودیم با شاخص زمانی که دوستان ما در میراث دارند مطابقت نداشت.»

 خسرو آبادی در پاسخ به اینکه ممکن است جمجمه کشف شده در ظهیرالاسلام هم به سرنوشت زن هفت هزار ساله مولوی دچار شود، گفت: «در مورد این کشف صحبتی از سایت موزه شدن نیست، چون میزان کشف در حد اسکلت زن هفت هزار ساله نیست، اسکلت مولوی کامل بود، اما این مورد متلاشی شده و تنها جمجمه آن کامل است. البته شاید در جریان کاوش‌ها کشفیاتی صورت گیرد که اطلاعات بیشتری به ما بدهد، اما تا کاوش انجام نشود، نمی‌توانیم با قطعیت در این مورد اظهارنظر کنیم.» خسروآبادی در خصوص زمان آغاز کاوش‌های باستان‌شناسی در محل کشف اسکلت گفت: «احتمالا ظرف یکی دو ماه آینده و بعد از اتمام بررسی‌های اولیه کاوش‌های این منطقه هم آغاز خواهد شد.»