نصب مجسمه خیام نیشابوری در روسیه

پیکره حکیم «غیاث الدین ابوالفتح عمر بن ابراهیم» مشهور به خیام نیشابوری شاعر، ستاره شناس و دانشمند عصر سلجوقی در شهر آستراخان فدراسیون روسیه نصب شد و مراسم رسمی پرده برداری آن نیز مرداد ماه سال جاری انجام می شود.

این مجسمه در میدان و پارک عمومی مقابل دانشگاه دولتی شهر نصب شد که تندیس مختومقلی فراغی شاعر شهیر ترکمنستان نیز در این مکان قرار دارد.

وزیر روابط بین الملل و اقتصاد خارجی استان آستراخان که در ساحل شمال غرب دریای خزر قرار دارد، علی محمدی سرکنسول جمهوری اسلامی ایران در آستراخان، رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن گیلان و همچنین هنرمند روسی سازنده مجسمه در مراسم نصب آن حضور داشتند. این اقدام فرهنگی در چارچوب توافق های دو کشور به همت اتاق بازرگانی گیلان صورت گرفت.

خیام که سال 427 شمسی زمان تسلط ترکان سلجوقی بر گستره وسیع خراسان در نیشابور به دنیا آمد، در زادگاه خود نزد دانشمندان و استادان برجسته شهر از جمله امام موفق نیشابوری بالاترین سطح دانش های زمانه را فراگرفت و در اوایل جوانی در فقه، فلسفه، نجوم، ادبیات و ریاضیات تبحر یافت.

افزون بر رباعی ها که خیام را شهره جهان کرد و تقویم جلالی با دقیق ترین محاسبات، این دانشمند ایرانی برای نخستین بار در تاریخ ریاضی و جبر با دسته بندی معادله های درجه اول تا سوم و استخراج راه کلی حل در ترسیمات هندسی مبتنی بر مقاطع مخروطی، یکی از مهم ترین دستاوردهای بشری این رشته را تدوین کرد که با وجود کاستی به علت نبود عدد منفی در آن زمان، چهار قرن بعد رنه دکارت ریاضیدان فرانسوی با اتکا به این یافته ها آن را کامل تر کرد.

خیام که به القاب مختلفی از جمله حکیم و حجّت الحق شهرت یافته بود و در طول زندگی افزون بر نیشابور در شهرهای مختلف از جمله سمرقند، اصفهان و مرو سکونت گزید، سال 510 هجری درگذشت و در زادگاه خود به خاک سپرده شد. از این دانشمند چندین اثر در حوزه های مختلف که هم اکنون نیز کاربرد دارد در حوزه های ریاضیات، جبر، موسیقی، فقه، فلسفه و منطق از جمله فلسفهٔ طبیعی (مادی)، منطق و متافیزیک، مثلث خیام-پاسکال، چهارضلعی خیام-ساکری برجای مانده است.