هویدا دوستدار آمریکا و باب میل شاه

امیرعباس هویدا، نخست‏وزیر سرّى

امیرعباس هویدا تقریبا یک وسیله ایده‏آل سیاسى براى هدایت امور دولت ایران طبق امیال شاه است:

چندان مستقل نیست، قادر است کارها را در حد معقولى خوب انجام دهد، به‏عنوان یک واسطه برخلاف

سایر ایرانیان فرد لایقى است، در رابطه با شکوائیه‏هاى عمومى به تندى پاسخ مى‏دهد. او به طرح‏ها و

مشکلات اقتصادى ایران توجه زیادى مبذول مى‏دارد و در واقع از مهم‏ترین وظایف وى هماهنگ کردن

پیشرفت اقتصادى ایران است. هویدا در مورد مسائل سیاست خارجى بخصوص مذاکرات نفتى بسیار

مطلع است، لیکن در مورد مسائل نظامى مطلب چندانى نمى‏داند. او توانسته است بدون ایجاد مزاحمت و

دردسر براى شاه، یک نقش نیمه مستقل و چهره عمومى براى خود دست و پا کند.

هویدا در بروکسل و پاریس تحصیل کرده و مشاغل دولتى خود را در پاریس، بن، ژنو، آنکارا و در

خدمت وزارت امورخارجه شروع نموده است. او در ایجاد حزب ایران نوین تأثیر بسیارى داشت (ابتدا

به‏عنوان معاون دبیرکل و پس از آن به صورت رهبر حزب ایفاء نقش کرده است و مى‏کند).

هویدا به طور کلى نسبت به آمریکا نظر خوبى دارد، ملى‏گرایى وى در حد معقولى است، علاوه بر

روابطى که با ایالات متحده دارد اهمیت قابل ملاحظه‏اى براى توسعه روابط با غرب قائل است. هر چند در فرانسه تحصیل کرده است، ولى از فرانسه نیز چندان طرفدارى نمى‏کند. از نظر ما سفر وى به آمریکا در

دسامبر 1978 موفقیت چشمگیرى بود و سبب شد که تحسین وى در رابطه با گسترش روابط با آمریکا به

میزان قابل ملاحظه‏اى افزایش یابد. وى قرار بود در اوایل ژانویه 1972 به آمریکا سفر کند و در دومین

کنفرانس سرمایه‏گذارى ایران (که اولین آن در مى 1970 در تهران برگزار شده بود) شرکت جوید، لیکن در

آخرین لحظات برنامه این سفر لغو گردید. احتمالاً یکى از علل لغو این برنامه، عدم توانایى واشنگتن در

تعیین وقت ملاقات حتمى با رئیس جمهور آمریکا بوده است.

هویدا چندان هم از کجرویهاى معمول مبرا نیست، لیکن بطور کلى رک و راست و بى پرده سخن

مى‏گوید و گاهى در رابطه با بعضى موارد مطروحه توسط ما نیز اقداماتى انجام داده است. او به خاطر

حساسیت شاه، از درگیر شدن بیش از حد در مسائل نظامى طفره مى‏رود.

او تاکنون به مدت هفت سال نخست‏وزیر بوده است. مدت طولانى صدارت وى و محبوبیت نسبى که

کسب کرده است، جایگزینى نسبتا زودرس وى را موجب خواهد شد و شایعات مستمر و گاه به گاه مؤید

صحت این مطلب مى‏باشد. یکى از دلایل بقاى وى در مصدر صدارت، احتمالاً به نظر مى‏رسد مشکلاتى

باشد که شاه در یافتن نخست‏وزیر دیگرى که مانند وى با مقاصد شاه هماهنگ باشد، مواجه است.

هویداى 53 ساله و متأهل، خوشبخت به حساب مى‏آمد تا این که در سال گذشته بدون سروصدا

همسرش را طلاق داد. تا آنجا که مى‏دانیم، همسرش به این دلیل که کار ادارى بیشترین مقدار وقت آنها را

به خود اختصاص داده بود، از وى طلاق گرفته است. هویدا به زبان انگلیسى به خوبى صحبت مى‏کند، ولى

صحبت کردن به زبان فرانسه برایش راحت‏تر است. برادرش یک دیپلمات و مؤلف نسبتا مشهورى است و

از سپتامبر 1971 نماینده دائمى ایران در سازمان ملل بوده است. مى 1972 ـ اردیبهشت 1351



از مجموعه اسناد بدست آمده از لانه جاسوسی در تهران – کتاب هشتم