دستورات شاه به دولت هویدا

موضوع : اوامر شاهنشاه آریامهر به دولت

به : 322 تاریخ 12/12/46

از : 20 / ه / 7 شماره : 39446/20 / ه / 7



رونوشت قسمتى از فرمایشات و اوامر اعلیحضرت همایون شاهنشاه در شوراى عالى اقتصاد که به نقل از صورتجلسه مورخ

(27/10/46) هیئت وزیران در جلسه مورخ 20/10/46 قرائت و تصویب گردیده به شرح زیر به استحضار مى‏رسد.

«آقاى نخست‏وزیر فرمودند در جلسه مورخ 25/10/46 شوراى عالى اقتصاد در پیشگاه مبارک ملوکانه شاهنشاه آریامهر اوامر موکدى درباره لزوم تقلیل هزینه‏ها و طرحها صادر فرمودند که قسمت مربوط عینا جهت اقدام ابلاغ مى‏گردد».

شاهنشاه فرمودند «باز تکرار مى‏کنم و به نخست‏وزیر ماموریت مى‏دهم که مطالعه و کتبا ابلاغ کنند با تمام مسئولیت هایى که این امر صریح من دارد. و آن این است که باید پروژه‏هاى ایران به قیمت حقیقتى تمام شود بیمارستان بیمه‏هاى اجتماعى را که هفته گذشته افتتاح کردیم هر تخت آن /000/38 تومان هزینه برداشته در حالى که هزینه بیمارستان بیمه‏هاى اجتماعى در اصفهان 000/52 تومان بوده و در مورد بیمارستان (ناخوانا) مى‏خواستند براى هر تخت 000/120 تومان خرج کنند که با مداخله ما بالاخره به 000/62 تومان تمام شد اگر مى‏توانید یک بیمارستان را به قیمت هر تخت 000/38 تومان تمام کنید چرا باید 000/52 تومان تمام شود حسابها را به همین ترتیب پائین بیاورید دستگاههاى اى. بى. ام را بکار اندازید و این حسابها را بکنید اگر هزینه طرحها به حداقل خود نرسد هیچ‏کس را نخواهم بخشید. باید وزرا و معاونین و دستگاه حاکمه وزارتخانه‏هاى مربوطه خودشان را کنترل کنند و این کار را انجام دهند والا ممکن است بروند منزلشان استراحت کنند اگر در این کار تنبل باشند پیدا است در همه کارها تنبل هستند بروند خانه‏هاشان. بعضى اصطلاحاتى هست مى‏گویند فلان محل بهشت یا جهنم جنایتکاران است و ایران بهشت مقاطعه‏کاران شده است. این موضوع باید براى من روشن شود .. من نمى‏گویم استفاده نباشد زیرا تا استفاده نباشد شخص دنبال کار نمى‏رود ولى غارت یک مطلب دیگرى است. اطلاع دارم اشخاصى هستند و بعضى از آنها را هم مى‏شناسم که اینها در عرض چهار و پنج سال از هیچ یک دفعه میلیونر شده‏اند مال عمومى را که به وسیله هفت تیر ندزدیده‏اند و بانک را هم نزده‏اند فقط چند تا مقاطعه گرفته و این همه ثروت جمع‏آورى کرده‏اند.

یک بیمارستان را که مى‏شود به قیمت هر تخت خواب 000/38 تومان تمام کرد همه جا را سنگ مرمر کنید یا استانداردهایى مى‏گذارید که شاید مساوى وضع آمریکا مى‏باشد و یک باره قیمت به دو و سه برابر بالا مى‏رود این مطلبى است که باید دولت تا قبل از شروع برنامه عمرانى آینده روشن کند.

نظریه منبع :

درباره این قسمت از فرمایشات شاهنشاه آریامهر که فرموده‏اند ایران بهشت مقاطعه‏کاران شده قریب چهار تا پنج هفته قبل عینا دکتر على امینى آن در جلساتى که روزهاى چهارشنبه در منزلش تشکیل مى‏گردد بازگو مى‏کرد و این که چطور خبر این مطلب که به طور محرمانه در جلسه هیئت دولت مطرح بوده و به اطلاع دکتر امینى رسیده معلوم نیست.

2ـ در این فرمایشات عصبانیت و ناراحتى شدید اعلیحضرت همایونى از اوضاع و کارهاى هیئت حاکمه کاملاً مشهود است.

3ـ اینکه اعلیحضرت همایونى فرموده‏اند هیچ‏کس را نخواهم بخشید و متعاقب آن بازرسى شاهنشاهى براى رسیدگى به شکایات دوباره تشکیل مى‏شود دلیل آن است که میل دارند خیانتکاران در هر مقام و منصبى هستند تحت تعقیب قرار گیرند.

4ـ در آن قسمت از فرمایشات ملوکانه که اشاره به مقاطعه‏کاران فرموده‏اند موضوع کاملاً صحت دارد. بخصوص اینکه اکثر شرکت‏هاى مقاطعه‏کارى از افراد نزدیک به هیئت حاکمه تشکیل شده و کارها را به آنها واگذار مى‏کنند و یک نمونه آن تکمیل انستیتوى علوم بانکى بانک مرکزى ایران بود که گزارش آن در گذشته به طور مفصل تقدیم گردیده است.

5ـ به استنباط اینجانب فرمایشات اعلیحضرت همایونى و اوامر موکد معظم‏له دلیل این است که از دستگاههاى انتظامى مى‏خواهند که در کلیه امور مداخله و از همه سوءاستفاده‏ها و خیانتکاریهاى افرادى که به عنوان وزیر و غیره هستند مطلع باشند و در آینده نگذارند مصدر کارهاى مهمى در مملکت قرار گیرند.

آقاى فرمند بررسى ـ بهره‏بردارى 14/12/46