سخن نخست
شهید محراب
عطاء الله اشرفی اصفهانی در سال ۱۲۸۱ شمسی در خمینی شهر اصفهان در خانواده‌ای روحانی به دنیا آمد . وی تحصیلات مقدماتی را در خمینی شهر گذرانده و در سن 12 سالگی جهت ادامه تحصیل راهی اصفهان شد و طی حدود 10 سال از محضر علمایی چون آیت الله سید مهدی درچه‌ای، آیت الله سید محمد نجف آبادی، مرحوم فشارکی، مرحوم مدرس و ... استفاده کرد.
ایشان دوران طلبگی خود را با نهایت مشقت اقتصادی گذراند و در مدتی که در حوزه اصفهان بودند هر هفته فاصله میان اصفهان تا خمینی شهر را که 12کیلومتر بود طی می کرد.
در سال 1302 در سن 20 سالگی جهت ادامه تحصیل و نیل به مقامات عالیه و دینی رهسپار حوزه علمیه قم گردید. در تمام طول مدت 23 سال اقامت در قم ، ایشان تنها 3 یا 4 ماه با خانواده خود بود و بقیه این سالها را تنها سپری کرد.
شهید اشرفی با همه مشکلات و مسائل آن زمان، در تحصیل علوم اسلامی و دینی جدیت به خرج می‌داد. پس از اندک زمانی از فضلا و مدرسین نامی و برجسته حوزه علمیه قم به شمار آمد و در سن 40 سالگی اجازه اجتهاد خود را از آیت الله خوانساری دریافت کرد. لذا مدت دوازده سال که آیت الله اشرفی در محضر ایشان حضور می یافت تمام دروس آن مرحوم را می‌نوشت و این نوشته ها هنوز موجود می‌باشد.
در سال 1335 شهید اشرفی بنا به دستور مرحوم آیت الله بروجردی جهت تبلیغ و نشر معارف و احکام دین و تقویت بنیه دینی و مذهبی اهالی کرمانشاه به آنجا اعزام و رحل اقامت افکند. او پس از ورود به کرمانشاه طلاب و شاگردان بسیاری را تربیت نمود.
با اوجگیری انقلاب اسلامی ایران به رهبری امام خمینی (ره) شهید اشرفی نیز حرکت های وسیعی را در کرمانشاه پایه گذاری کرد. عمده ترین مراسم که تا آن روز سابقه نداشت در واقع جرقه ای بود در جهت شعله ور شدن یک آتش عظیم در این منطقه. مجلس بزرگداشت شهادت آیت الله حاج سید مصطفی خمینی بنا به دعوت شهید اشرفی اصفهانی در مسجد آیت الله بروجردی منعقد گردید. در مجلس، سخنرانی‌های پر هیجان و انقلابی مطرح شد و ساواک با وجود بسیج تمام نیرو و قوای خود برای دستگیری و کار شکنی در مراسم موفق نشد و سخنرانان به طور مخفیانه از شهر خارج شدند.
آیت الله اشرفی اصفهانی پس از 80 سال زندگی پرافتخار و خدمت به اسلام و قرآن، توسط یکی از مزدوران آمریکا در روز 23 مهر ماه 1361 در سنگر نماز جمعه مسجد جامع و در محراب نماز به شهادت رسید و به «شهید محراب» معروف شد. «گذرستان» حاضر به بررسی ابعاد مختلف این شهید بزرگوار اختصاص دارد.