06 دی 1404
کلاهی که بر سر مردم ایران رفت!
«کلاه پهلوی» نام کلاهی گرد و لبهدار بود که به دستور رضاشاه، همهٔ مردان ایرانی بایست آن را به سر میگذاشتند. تا پیش از سلطنت رضاشاه، انواع پوشش سر برای مردان معمول بود. معمولترین پوشش سر در میان بازاریان عمامه شیرشکری و دستار و در میان کارمندان کلاه بدون لبه بود. در تیرماه ۱۳۰۶ ابتدا به وزراء و رؤسای ادارات و کارمندان دولت دستور داده شد تا از کلاه پهلوی استفاده کنند. در مرحله بعد به مدارس دستور داده شد که از ورود دانشآموزان بدون کلاه پهلوی جلوگیری شود. کلاه پهلوی مشابه کلاه کپی (Kepi) فرانسه بود، مخالفت با کلاه پهلوی جدی بود، اما حکومت با ترکیبی از امتیاز و سرکوب، اوضاع را در کنترل خود قرار داد و در آخر هم قانون لباس متحدالشکل توسط مجلس شورای ملی در تاریخ ۶ دیماه ۱۳۰۷ تصویب و از اول فروردین ۱۳۰۸ لازمالاجرا گردید.
متحدالشکل شدن لباس، با نادیده گرفتن کامل تنوع قومی، مقدسات مذهبی و حق انتخاب فردی، به جای ایجاد همبستگی، به شکاف عمیق بین حکومت و مردم، سرکوب و فرسایش بخشی از هویت تاریخی ایران منجر شد. نماد مهندسی اجتماعی آمرانه بود که به دلیل بیتوجهی به عقاید ریشهدار مذهبی، تنوع فرهنگی و هویتهای محلی، به جای ایجاد همبستگی ملی، به شکاف، رنجش، مقاومت و سرکوب دامن زد.
(تصویب قانون لباس متحدالشکل در مجلس شورای ملی)