15 اسفند 1402
سفر رسمی «سسه‌سکو موبوتو» به ایران در اسفندماه ۱۳۵۲
سفر «دیکتاتور زئیر» به ایران
اشاره: «ژوزف موبوتو» در سال ۱۹۶۵ پس از کودتا علیه «پاتریس لومومبا»، رئیس‌‌جمهور قانونی کنگو، بر اریکه قدرت نشست، و نام کشور را به «زئیر» و نام خود را به «سسه‌سکو موبوتو» تغییر داد. طی ۳۲ سال حکومت دیکتاتوری موبوتو، روز به روز بر شمار فقیران و گرسنگان کنگو، و از آن طرف بر جلال و شکوه زندگی شاهانه او افزوده می‌شد. در این مدت، بیش از سه میلیارد دلار را به‌نام خود در بانک‌های خارجی سپرد و در مجموع با تاراج پنج میلیارد دلار از ثروت ملی کشور کنگو، مقام سومین رهبر فاسد جهان را به دست آورد. موبوتو روابط صمیمانه‌ای با محمدرضا پهلوی داشت، تا جایی که وقتی رژیم موبوتو، دچار شورش و بحران داخلی شد، رژیم پهلوی به کمک او شتافت! سرانجام حکومت موبوتو در ۱۶ مه ١٩٩٧ بر اثر جنگ داخلی سرنگون شد، و موبوتو به مراکش گریخت. روزنامه «مسکو نیوز» در تاریخ ۱۵ نوامبر ۱۹۹۵ در سرمقاله خود که به قلم «هلن وینتر نیتز» نویسنده کتاب «سفری به کنگو و زئیر موبوتو» به رشته تحریر درآمد، نوشت:«...موبوتو خود دیکتاتوری بود که حتی به جای اداره مقتدارانه کشورش به غارت سرمایه‌های آن پرداخته و زئیر را به فاجعه امروز دچار ساخته است...فاجعه در کشوری رخ می‌دهد که در زمان جنگ سرد، آمریکا از آن به عنوان یک غول بزرگ استفاده می‌کرد...استقلال زئیر در سال ۱۹۶۰ امیدهایی را برای روزهای نیک این کشور غنی افریقایی و برخوردار از معادن بسیار زیاد به همراه داشت. اما دولت موبوتو به زودی همه آن‌ها را نقش بر آب کرد...سسه‌سکو نه تنها یک دیکتاتور، بلکه یک دزد بزرگ بود که پس از به قدرت رسیدن در سال ۱۹۶۵ با غارت سرمایه‌های کشورش ثروتی پنج میلیارد دلاری را به هم زد و علاوه بر سرمایه‌گذاری در اروپا برای خود ۱۰ کاخ بزرگ در مناطق مختلف زئیر بنا کرد. موبوتو امپراتوری غارتگرانه خود را با دو عامل مهم اختناق و وحشت داخلی و حمایت‌های مستقیم آمریکا در اقداماتی مانند ترور "پاتریس لومومبا" تثبیت کرد و به تعقیب و شکنجه باقی مخالفان خود مشغول شد...اقدامات آمریکا را در زئیر می‌توان به ضرورت‌های جنگ سرد مربوط دانست. زیرا در آن هنگام کاخ سفید و کرملین به موقعیت زئیر در مرکز افریقا و ذخایر معدنی آن چشم داشتند و موبوتو در این روند قابلیت‌های خود را در مبدّل شدن به یک مهره آمریکایی و سرکوب‌های طرفداران لومومبا در مناطق شابا و شرق زئیر خوب نشان داد...».
«سسه‌سکو موبوتو» به دعوت رسمی محمدرضا پهلوی، در تاریخ ۴ اسفند ۱۳۵۲ به ایران سفر کرد. شاه طی سخنرانی خود در ضیافت شامی که به مناسبت این سفر ترتیب یافته بود، خطاب به موبوتو گفت:«ما در سال‌های گذشته...چه در سازمان ملل متحد و چه در سایر مجامع بین‌المللی در کنار شما و مدافع نظریات شما بوده‌ایم و هم‌چنان که تاکنون نشان داده‌ایم همواره آماده‌ایم که هر کمکی که دوستان افریقایی ما، از ما بخواهند و برای ما امکان داشته باشد، در اختیارشان بگذاریم...». این سفر اولین و آخرین دیدار رسمی «دیکتاتور زئیر» از ایران بود.