کتابخانه ایران‌شناسی مجلس شورای اسلامی

بخش اول این گزارش مربوط به «گنجینه نسخ خطی و چاپ های سنگی و سربی» بود و بخش دوم «فراهم آوری منابع»، بخش سوم مربوط به «فناوری اطلاعات و منابع دیجیتال» بود و هم اینک بخش چهارم گزارش با معرفی «کتابخانه ایران شناسی مجلس» پیگیری می‌شود.

کتابخانه ایران‌شناسی مجلس شورای اسلامی

کتابخانه شماره 2 مجلس شورای اسلامی که به کتابخانه ایرانشناسی نیز معروف است دارای مجموعه‌ای نفیس از منابع تخصصی در زمینه اسلام‌شناسی و شرق‌شناسی است. این کتابخانه که تا پیش از پیروزی انقلاب اسلامی به عنوان کتابخانه مجلس سنا فعالیت می‌کرد از آغاز با توجه ویژه روسای مجلس سنا و با بودجه و امکاناتی که در زمان خود قابل توجه بود، پایه گذاری شد. زمان تاسیس آن را همراه با تشکیل مجلس سنا در سال 1328 ذکر کرده‌اند.

کتابخانه‌ی مزبور با احداث و افتتاح ساختمان مجلس سنا (ساختمان مجلس شورای اسلامی در دوره های اول تا ششم) در سال 1335 به تالاری در جنب هیأت رئیسه‌ی مجلس سنا و سپس در اوائل سال 1362 به کاخی که در شرق عمارت مجلس سنا قرار داشت و قبل از پیروزی انقلاب اسلامی موزه‌ی نگارستان در آنجا مستقر بود به عنوان کتابخانه‌ی ایرانشناسی مجلس انتقال یافت. با انتقال به موزه‌ی نگارستان سابق به مرور این کتابخانه شکل عمومی نیز به خود گرفت و درهای آن به روی همه‌ی اهل پژوهش باز شد.

کتابخانه‌ی مذکور در اوائل سال 1383 به عمارت قدیمی مجلس شورای ملی (ساختمان مشروطه) واقع در میدان بهارستان منتقل و در نهایت در 24 آبان 1384 به عمارت قدیمی کتابخانه‌ی مجلس منتقل و با حضور چهره‌های فرهنگی و سیاسی باز‌گشایی گردید.

از سالهای 1384 تا 1386 این کتابخانه به جمع‌آوری کتب ایران‌شناسی و اسلام‌شناسی مشغول بوده است، از سال 1387 به این سوی تغییرات اساسی و بنیادین در این کتابخانه انجام گرفت. از جمله وجین و انتقال کتب از این مجموعه به کتابخانه‌ی شماره‌ی یک که در حوزه‌ی ایران‌شناسی و اسلام شناسی نبوده‌اند.

در حال حاضر این کتابخانه‌ دارای مجموعه‌ها و منابع ارزشمند، کمیاب و بی‌نظیری مشتمل بر:

کتابهای فارسی و عربی: این مجموعه از بهترین ناشران یا بهترین آثار برگزیده در سطح کشور جمع آوری گردیده است؛

کتاب‌های چاپ سربی و سنگی: از دیگر مجموعه‌های با ارزش موجود در این کتابخانه کتاب‌های سربی و سنگی است؛

کتاب‌های لاتین به زبان‌های انگلیسی، فرانسوی، آلمانی، ایتالیایی، ترکی و روسی؛

نشریات ادواری تخصصی فارسی، عربی و لاتین: نشریات ادواری موجود در این مرکز نیز در نوع خود از بی‌نظیر‌ترین مجموعه‌های سازماندهی شده در مراکز آرشیوی داخل کشور است. این مجموعه شامل مجلات تخصصی در حوزه‌های ایرانشناسی به زبان‌های انگلیسی، فرانسوی، آلمانی، روسی و ترکی و همچنین مجلات تخصصی فارسی و عربی چاپ داخل و خارج از کشور است که برخی از آنها سابقه و قدمت بیش از یک قرن دارد؛ و

نقشه های جغرافیایی بسیار نایاب و ممتاز مربوط به ایران، کشور‌های شرقی و دنیای اسلام است.

در این کتابخانه گنجینه­ ای از سفرنامه‌های فرنگی‌ها درباره‌ی ایران نگهداری می‌شود. از 586 سفر‌نامه، 349 عنوان به زبان انگلیسی، 123 عنوان به زبان فرانسوی، 87 عنوان به زبان آلمانی و 32 عنوان به زبان‌های ایتالیایی، لاتین، ترکی، روسی و غیره است.‌

در حال حاضر کتابخانه‌ی ایرانشناسی مجلس به صورت حرفه‌ای به فراهم‌آوری منابع اسلام‌شناسی و ایران‌شناسی می‌پردازد و با حفظ رویکرد تخصصی خود به فراهم‌آوری و خرید مجموعه‌های مرتبط مشغول است. تهیه‌ی تصاویر دیجیتالی از کتب قدیمی، تک نسخه و نفیس این کتابخانه جهت قرار گرفتن در کتابخانه‌ی دیجیتالی کتابخانه‌ی مجلس در حال انجام است.