13 بهمن 1401

ماجرای پیشنهاد رئیس سرویس اطلاعات فرانسه برای ترور امام چه بود؟


امام‌خمینی، رهبرِ در تبعیدِ انقلاب، مهرماه 1357 عراق را به مقصد فرانسه ترک کرد. چون پاسپورت و مدارک آنها از نظر قانونی مشکلی نداشت، او و همراهان کم‌تعدادش نیازی به گرفتن ویزا برای اقامت سه ماهه در فرانسه نداشتند. این سفر هم ساواک و هم سرویس اطلاعاتی فرانسه را غافلگیر کرده است. اولین کسی که این خبر را به تهران مخابره می‌کند، بهرامی سفیر ایران در فرانسه است. رئیس‌جمهور فرانسه که در سفر رسمی به برزیل به سر می‌برد، پیامی رسمی به آیت‌الله می‌دهد با این مضمون که از نظر ماا سفر شما به فرانسه توریستی و اقامتتان در کشور ما موقت خواهد بود و در این بازه زمانی باید از فعالیت سیاسی خودداری کنید. ساواک هم در پیامی فوری از سرویس اطلاعاتی فرانسه می‌خواهد درباره همراهان و افراد مرتبط با آیت‌الله خمینی اطلاعاتی کسب و خطوط تلفن محل اقامتش را نیز شنود کند.

 چند روز بعد یعنی 20 مهرماه، کاوه، معاون اطلاعات خارجی ساواک در یک سفر سه روزه راهی پاریس شد تا با مقامات اطلاعاتی فرانسه درباره مهمان جدیدشان تبادل نظر کند. او فردای آن روز با کنت دمارانش، رئیس سرویس اطلاعایت فرانسه ملاقاتی سه ساعت و نیمه دارد. دمارانش در این ملاقات می‌گوید که اخراج آیت‌الله از عراق، پیشنهاد چندی پیش او به صدام بوده است. او که مثل ساواک، برخی اطرافیان امام مثل قطب‌زاده و بنی‌صدر را به خاطر تفکرات متمایل به چپشان کمونیست می‌نامد می‌گوید گویا آنها قصد دارند آیت‌الله را به ایتالیا ببرند. دمارانش صراحتا به نماینده‌ی ساواک پیشنهاد می‌کند «خوب است وسایل رفتن او به ایتالیا فراهم شود و با استفاده از هرج‌ومجی که در آنجا است، عوامل شما به آسانی می‌توانند اورا از بین ببرند. کاوه که متوجه می‌شود، فضای ذهنی دمارانش بیش از ساواک از واقعیات ایران دور است پاسخ می‌دهد «اگر چنین کاری بشود، آیا تصور نمی‌کنید از این شخص شهید ساخته شود و حربه جدیدی بدست کمونیست‌ها داده شود که با استفاده از روشهای خاص تبلیغاتی خود از آن بهره‌برداری کنند؟» و در ادامه به ماجرای فوت مرحوم حج‌الاسلام کافی در جریان یک تصادف و شکل‌گیری موج شایعات درباره شهادت او توسط رژیم شاه در چندماه قبل اشاره می‌کند. دمارانش از پیشنهادش عقب‌نشینی کرده و کوتاه پاسخ می‌دهد «صحیح است، این کار درستی نیست.»

کاوه از او می‌پرسد درباره درخواست ویزای آیت‌الله از سفارت آمریکا خبری دارد؟ دمارانش می‌گوید بله، این خبر درست است. این خبری است که چند روز بعد کاوه گزارش می‌دهد اساسا نادرست و جعلی است و آیت‌الله اساسا از سفارت آمریکا درخواست ویزا نداشته است.

تصویر گزارش کامل مقدم، رئیس ساواک از سفر کاوه و ملاقاتش با دمارانش برای نخستین‌بار توسط موسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی منتشر می‌شود.


ماجرای پیشنهاد رئیس سرویس اطلاعات فرانسه برای ترور امام چه بود؟
گزارش مقدم به شاه، ص 1

گزارش مقدم به شاه، ص 2

گزارش مقدم به شاه، ص 3