انتشار ۱۴ سفرنامه حج مربوط به عصر قاجار
حجت‌الاسلام والمسلمین رسول جعفریان نویسنده و مورخ در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، از انتشار مجموعه تازه‌ای از «سفرنامه‌های حج قاجاری» خبر داد و گفت: سه سال پیش یک مجموعه هشت جلدی با عنوان «سفرنامه‌های حج قاجاری» منتشر کردم که شامل 50 سفرنامه حج قاجاری بود. پس از آن سفرنامه‌های تازه‌ای از دوره قاجار و حتی پیش از آن یافتم که اهمیت بسیاری داشت، بنابراین 14 سفرنامه جدید را در قالب یک مجموعه با عنوان «14 سفرنامه حج قاجاری» در دست انتشار دارم.
وی ادامه داد: یک نمونه از این سفرنامه‌ها با عنوان «جادة‌العاشقین» به دوره صفوی باز می‌گردد که بسیار مهم و مربوط به سال 956 قمری است، در این سفرنامه یک گروه چند صد نفری همراه شیخ خود عازم حج شده‌اند و گزارش سفر آن را یکی از همراهان نوشته است.
جعفریان تصریح کرد: سفرنامه «حاج سیاح» به مکه و سفرنامه «جلالیه» از دیگر سفرنامه‌های پراهمیت موجود در این مجموعه است، سفرنامه جلالیه از جمله سفرنامه‌های هندی ـ فارسی است که در سال 1314 قمری انجام شده است.
وی این مجموعه را کمکی به تکمیل ادبیات حج که حاوی اطلاعاتی درباره راه حج، اطلاعات اجتماعی و جغرافیایی کشورهای طول مسیر است، دانست و گفت: این سفرنامه به زودی از سوی نشر علم منتشر خواهد شد.
رئیس کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام با اشاره به سفرنامه‌نویسی گفت: در درجه اول سفرنامه‌ها از آثار مکتوب جماعت ایرانی است و در شمار میراث علمی ما در حوزه تاریخ و سفرنامه‌نویسی محسوب می‌شود. ما وظیفه داریم، میراث خود را در بخش‌های مختلف زنده کنیم. یک سفرنامه بسته به اینکه توسط چه کسی با چه دیدگاهی و مهم‌تر از همه با چه هدفی نوشته شده، اهمیت دارد.
وی تصریح کرد: سفرنامه حج فارسی یکی از سرمایه‌های مهم ادبی، تاریخی، جغرافیایی و سیاسی ما هستند، علاوه بر این سفرنامه‌های حج منبع مهمی برای شناخت تاریخ و فرهنگ بخش‌هایی از کشور سعودی نیز است. این سفرنامه‌ها که هر کدام توسط حاجیان فرهیخته از قشر اداری، روحانی، بازاری و از درباریان نوشته شده حاوی گزارش دقیقی است از چگونگی انجام سفر حج، اعراب بدوی، آداب و رسوم شهرهای مکه و مدینه، و نیز اقتصاد حج.
تسنیم