روزی که مردم آمل علیه کمونیستهای جنگل قیام کردند

سربداران قلابی علیه مردم انقلابی

ساعت 23:45 دوشنبه شب پنجم بهمن ماه 1360، یک گروه مسلح ضد انقلاب که نام خود را«سربداران جنگل» نهاده بودند با پوشش لباس های نظامی حملاتی را به شهر آمل در استان مازندران انجام داده و قصد تسخیر آن را داشتند.
این گروه که متعاقب برکناری بنی صدر و با حمایت سازمان مجاهدین خلق شکل گرفته بودند از اواخر شهریور 1360 اعضای خود را از سراسر کشور به جنگل فراخوانده و در پایگاهی در حوالی «منگل دره» در 20 کیلومتری آمل به طور مخفیانه مستفر شدند. آنان قصد حمله غافلگیرانه به شهر در 18 آبان 1360 را داشتند اما به علت درگیری های متعددی که در مقاطع مختلف زمانی بین آنان و نیروهای نظامی به وقوع پیوست این عملیات به تعویق افتاد. در نتیجه دهها نفر از اعضا که وعده پیروزی را شکست خورده می دیدند از گروه جدا گشتند.
به علت کم بودن احتمال موفقیت در تهران، شهرستان آمل به خاطر موقعیت طبیعی، استراتژیک، سیاسی و انسانی، جایگاه خاص آن به عنوان گذرگاه ارتباطی تهران به شرق و غرب مازندران و همچنین همسایگی استان های شمالی ایران با شوروی سابق به عنوان قطب اصلی کمونیسم و فعالیت سابقه دار کمونیست ها در این منطقه، به عنوان نقطه شروع قیام انتخاب گردید.
تصرف یک شهر مهم و توسعه متصرفات در اقدامات بعدی؛ جلب نظر افکار عمومی و گروه های سیاسی داخل کشور؛ حفظ حضور در عرصه سیاسی کشور؛ قوی نشان دادن خود در مقایسه با سایر گروه ها و تشکیلات سیاسی بزرگ تر؛ جلب حمایت های خارجی؛ تقویت جبهه هواداران؛ ایجاد رعب در نیروهای هوادار نظام از جمله اهداف عملیات ضد انقلاب در شهر آمل به شمار می آمد.
در تهاجم پنجم بهمن به شهر، آنان قصد حمله به مقر سپاه، بسیج، دادگاه انقلاب، بستن جاده هراز در مدخل شهر، و دعوت مردم به قیام را داشتندکه به فرماندهی قرارگاه ابوالفضل(ع) در چالوس و با امداد از نیروهای سپاه و بسیج شهرهای بابلسر، محمودآباد، لاریجان و بابل با مقاومت روبرو شدند.
این درگیری که حدود دو روز به طول انجامید سرانجام با مقاومت نظامیان و مردم منجر به شکست عناصر ضد انقلاب گردید. مردم آمل و مناطق اطراف به محض اطلاع از حمله به شهر در سنگر سازی، تدارکات، امدادرسانی، شناسایی دشمن و محل استقرار آنان و همکاری های اطلاعاتی به یاری نیروهای انقلابی شتافتند. حتی مردمی که سلاح نداشتند با وسایلی همچون داس، تیرکمان، سنگ، تفنگ ساچمه ای و شکاری به مقابله با مهاجمان پرداختند. اقشار مختلف مردم از کوچک و بزرگ، زن و مرد، پیر و جوان و حتی بچه های زیر 10 سال که با کف دست شن آورده و گونی ها را به منظور سنگرسازی پر می نمودند نیز در این بحبوحه نبرد به چشم می خوردند. مردم روستاها و شهرهای دور و نزدیک نیز به کمک مردم آمل شتافتند.
سرانجام عصر روز چهارشنبه 1360/11/07 نیروهای مهاجم عقب نشینی نموده و پاکسازی شهر آغازشد. با فرار مهاجمان و باقی ماندن معدودی از آنان در جنگل طی روزها و ماه های بعد درگیری هایی بین آن ها و نیروهای انقلابی رخ داد که مهم ترین آن ها در روز دوازدهم اسفند ماه بود که به منظور بردن اسلحه های مخفی شده به جنگل آمدند.
این واقعه موجب شهادت 43 نفر در شهر، 20 نفر در درگیری های متفرقه و زخمی شدن نزدیک به 200 نفر از مردم عادی، نیروهای بسیج و نظامی گردید. از نیروهای ضد انقلاب نیز دست کم 60 نفر کشته، زخمی و گروهی اسیر شدند. اعضای دستگیر شده در دادگاه انقلاب محاکمه گردیدند. برخی به جرم محاربه اعدام و عده ای به زندان محکوم گردیدند. سایراعضا هم در طول سال و سال های آتی شناسایی و دستگیر شدند.
امام خمینی (ره) در یکی از بیانات خود فرمودند: «جمهوری اسلامی پس از پیروزی به تمام افراد و گروه ها فرصت داد تا آزادانه هر عملی را می خواهند انجام دهند و هر روزنامه ای که خواستند منتشر کنند ولی دیدید که این ها چگونه عمل کردند. معلوم شد قضیه آنها قضیه تبلیغ نیست قضیه براندازی و قیام مسلحانه است ... این ها با اسلحه به جان مردم افتادند و رسما علیه اسلام قیام کردند. امروز تبلیغات می کنند که تنها صدی شش و یا صدی ده از مردم طرفدار جمهوری اسلامی می باشند. تمام آمال و آرزویشان شمال بود و معتقد بودند که شمال صد در صد با جمهوری اسلامی مخالفند. اینها همه قوایشان را جمع کردند به امید اینکه مردم آمل با آنها همدست بشوند و بعد بروند جاهای دیگر و رشت و همه جا را بگیرند و جلو بروند . اینها به خیال خودشان با دست ملت می خواستند بیایند مرکز را هم بگیرند و حکومت را تغییر دهند بعد هم هر طوری که دلشان خواست عمل کنند ولی مواجه شدند با مخالفت مردم و شکست خوردند و ما باید تشکر کنیم از شهر آمل و آن مردم فداکار که مع الاسف عده ای را هم شهید دادند . »*
* صحیفه امام ، جلد 16 ص 4

موسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی