فعالیت‌های جاسوسی ساواک در انگلیس

جمع‌آوری اطلاعات درباره دانشجویان ایرانی در انگلستان

نشریه «پیام دانشجو»؛ اسفندماه ۱۳۵۶:

«موضوع جاسوسی ساواک در بین دانشجویان ایرانی که در انگلستان تحصیل می‌کنند، اخیراً مقالات زیادی را در نشریات پرتیراژ انگلیس به خود اختصاص داد. موضوع از این قرار است که چند ماه پیش، فاش شد سفارت ایران[در لندن]، دست به جمع‌آوری اطلاعات مفصلی درباره کلیه دانشجویان ایرانی در انگلستان زده است. حبیب الله دشتی که سرپرست «امور دانشجویان» در سفارت ایران در لندن است، مأمور جمع‌آوری این «اطلاعات» می‌شود و شخصی به نام «هیل» را بدین منظور استخدام می‌کند. او نیز در نامه‌های متعدد خود به مسئولان کالج‌ها و دانشگاه‌های مختلف انگلیس، نام و اطلاعات درباره دانشجویان ایرانی را طلب می‌کند. یکی از این نامه‌ها، به دست نشریه SOCIALIST CHALLENGE چاپ لندن می‌افتد و این نشریه نیز در شماره اول دسامبر گذشته خود، پرده از تمام جریان برمی‌دارد.

با اطلاعاتی که ظرف چند سال گذشته در مطبوعات آمریکایی و اروپایی در رابطه با عملیات ساواک در خارج از کشور چاپ شده، واضح است که مقصود اصلی سفارت ایران در انگلیس، جمع‌آوری اطلاعات درباره دانشجویان مخالف شاه و آزار و اذیت آنان است. اسنادی که ماه ژوئن گذشته حین اشغال «دفتر هیأت نمایندگی ایران در مقر ژنو سازمان ملل متحد» به دست عده‌ای از دانشجویان ایرانی افتاد، نشان می‌دهد که ساواک از چند سال پیش به این طرف مشغول جاسوسی در بین دانشجویان ایرانی در انگلیس و آزار و اذیت مخالفان شاه بوده است.(برای اطلاع بیشتر در این مورد به مقاله‌های «افشای شبکه جاسوسی ساواک در سوئیس»، و «پاره‌ای از اسناد ساواک»، در شماره‌های پاییز ۱۳۵۵ و شهریور ۱۳۵۶ پیام دانشجو مراجعه کنید). در یکی از این اسناد، به تاریخ ۱۳۵۴/۲/۲، ساواک به [امیر تیمور] کلالی سفیر ایران در لندن دستور می‌دهد:

«۱- از منابع خواسته شود تا در مورد محل سکونت و نحوه رفت‌وآمد و فعالیت عناصر و دانشجویان منحرف، مستقیماً با آقای سرهنگ معین زاده تماس گرفته و گزارشات لازم را به ایشان بدهند تا بر اساس این گزارشات مأمورین لوبیا [اسم رمز مأمورین ساواک] بتوانند درباره افراد معین و فعالین کنفدراسیون تصمیمات لازم را با صلاحدید مرکز اتخاذ نمایند.

۲- ضروری است پس از شناسایی لازم از افراد مؤثر منحرف با صلاحدید مرکز منازل این افراد به قصد جمع‌آوری مدارک لازم به وسیله مأمورین عملیاتی لوبیا در انگلستان بازرسی شود.»

بدین ترتیب روشن است که کوشش اخیر سفارت ایران در انگلستان برای به دست آوردن اطلاعات درباره دانشجویان ایرانی مقیم این کشور، به منظور استرداد این اطلاعات به ساواک بوده است.

در ۳۰ ژانویه گذشته[=۱۰ بهمن]، یک کنفرانس مطبوعاتی به منظور اعتراض به عملیات سفارت ایران و ساواک در لندن برگزار شد. پس از این کنفرانس بود که موضوع در نشریات پرتیراژ انگلیس انعکاس یافت. در این کنفرانس، نمایندگان «کمیته ضد اختناق در ایران»، اسناد و مدارکی را که همکاری برخی مقامات دانشگاهی با سفارت ایران را مستند می‌کرد، در اختیار مطبوعات گذاشتند. «کمیته ضد اختناق در ایران» برای آزادی زندانیان سیاسی در اروپا فعالیت می‌کند و از حمایت بسیاری از گروه‌ها و شخصیت‌های طرفدار حقوق مدنی در انگلیس برخوردار است. تاکنون چندین نماینده حزب کارگر در مجلس عوام انگلیس، از فعالیت‌های این کمیته حمایت کرده‌اند. خبر این کنفرانس مطبوعاتی در دو روزنامه پرتیراژ تایمز و گاردین چاپ شد. بر طبق خبر روزنامه گاردین، یکی از نمایندگان «کمیته ضد اختناق در ایران» مدارکی به مطبوعات ارائه داد که نشان می‌داد حبیب الله دشتی، یعنی کسی که از طرف سفارت ایران مأمور جمع‌آوری اطلاعات درباره دانشجویان ایرانی بوده است، در سمیناری که برای مأموران ساواک در اروپا برپا شده بود شرکت کرده است.

افشای همکاری بین سفارت ایران و مقامات مؤسسات آموزشی انگلیس، اعتراض وسیعی را در محافل مختلف دانشجویی انگلیس به دنبال داشت. نشریه National Student که از طرف اتحادیه سازمان‌های دانشجویان انگلستان چاپ می‌شود، در صفحه اول شماره فوریه ۱۹۷۸، شدیداً به فعالیت‌های سفارت ایران برای جمع‌آوری اطلاعات در مورد دانشجویان ایرانی حمله کرده و به همکاری برخی از مقامات دانشگاهی[انگلیس] در جمع‌آوری این اطلاعات و ارسال آن به سفارت اعتراض نمود. این نشریه نوشت:«چرا کالج‌ها به این آسانی اطلاعات در اختیار[سفارت] می‌گذارند...اطلاعاتی که مسأله مرگ و زندگی را برای دانشجویان مطرح می‌کند؟ و آیا تاکنون چه رژیم‌های خفقان‌زای دیگری که دانشجویان کشورش در انگلیس تحصیل می‌کنند، از این گونه همکاری‌ها برخوردار بوده است.»