
13 مهر 1404
قضاوت رسانههای غربی درباره کوزیچکین چه بود؟
روز جمعه،۳۰ مهر ۱۳۶۱ وزارت کشور بریتانیا اعلام کرد که ولادیمیر کوزیچکین، نایب کنسول ۳۵ساله سفارت شوروی در تهران، به بریتانیا وارد و به او پناهندگی داده شده است. این در حالی است که اتومبیل کوزیچکین خرداد ۱۳۶۱ در حوالی تهران پیدا شده بود و آبزرور این فرضیه را مطرح کرد که کوزیچکین در این فاصله در آمریکا بوده و سیا اطلاعات او را اخذ میکرده است.
خبرگزاری رویتر در ۳۰ مهرماه ۱۳۶۱ در خبری پیرامون او نوشت: ولادیمیر کوزیچکین اعرافات ویرانگرانهای را به سرویس اطلاعاتی انگلیس داده است. او هویت صدها تن از مأموران ک.گ.ب در خاورمیانه و برخی در انگلیس را معلوم ساخته و پرتوی تازه و مهیج بر مبارزه در درون کرملین برای جانشینی برژنف، رئیس جمهور بیمار شوروی افکنده است. این خبرگزاری علت پناهندگی این جاسوس ۳۵ ساله را، به دام عشق یک جاسوسه زیبای انگلیسی مصری الاصل افتادن، اعلام کرده است.
ولادیمیر کوزیچکین که پس از فرار از سفارت شوروی در تهران، ۱۲ خرداد ۱۳۶۱ از طریق مرز ترکیه خارج و به غرب پناهنده شد، با انتشار اطلاعات و چاپ کتابی به قلم خود هیاهوی بسیاری برپا کرد. او از اعضاء اداره مقیمین غیرقانونی وابسته به اداره کل یکم ک گ ب بود. او زبان فارسی را در دانشگاه مسکو نزد حبیب اله فروغیان آموخته بود. فروغیان از افسران فعال در حزب توده بود که پس از اعلام خودمختاری آذربایجان در ۲۱ آذر ۱۳۲۴ توسط فرقه دموکرات در تبریز، در میاندوآب فرمانده گردان تانک شده بود و سال بعد، هنگام شکست این شورش، به شوروی گریخته بود.
خبرگزاری آلمان هنگام اعلام خبر فرار ولادیمیر آناتولیویچ کوزیچکین به لندن نوشت: «این دیپلمات شوروی که از تهران به لندان گریخته، گرچه رسما معاون کنسولی بود اما در واقع برای یک بخش ویژه ک.گ.ب در ایران فعالیت میکرد. این بخش فعالیتهای خارجی شوروی را کنترل میکرد.»
این موضوع در دیگر رسانهها بارها مورد توجه قرار گرفت. به عنوان نمونه در یکی از بولتنهای ویژه خبرگزاری ایرنا در سال ۱۳۶۲ از رسانههای خارجی چنین نقل کرده است: «برخی منابع دیپلماتیک ادعا کردند اسراری که کوزیچکین از سیاستهای خاورمیانهای کرملین فاش ساخت، سبب تسریع پیروزی آمریکاییها و اسرائیل در جنگ لبنان بوده است. به هر حال اطلاعات و گزارشات فوق نمایشگر نوعی توافق نانوشته میان قدرتهای شرق و غرب در مورد عدم افشای جاسوسان دو طرف است یعنی رضایتی دوجانبه در مورد اینکه کدام یک میتواند دیگری را مغلوب سازد. اما پس از آنکه اخیراً لندن وابسته نظامی شوروی را به جرم جاسوسی اخراج کرد روسها نیز در مقابل وابسته نظامی بریتانیا در مسکو را از خاک آن کشور اخراج کردند. اعضای سرویسهای جاسوسی "ناتو" اعلام کردند که اخراج وابسته نظامی لندن از مسکو بزرگترین ضربه به سرویسهای جاسوسی ناتو پس از جنگ جهانی دوم بوده است. زیرا اطلاعاتی که وی انتقال میداده است در مقابل اطلاعات منتقل شده توسط جاسوس کرملین در لندن بسیار با ارزش بوده است.»