06 فروردین 1395

خلعتبری از روابط رژیم شاه با صهیونیستها می‌گوید


خلعتبری از روابط رژیم شاه با صهیونیستها می‌گوید

در فروردین 1358 عباسعلی خلعتبری وزیر امور خارجه رژیم شاه در جریان محاکمه خود در دادگاه انقلاب اسلامی در زمینه روابط رژیم شاه با اسرائیل اظهار داشت :
حکومت، که عملاً و در معنی، اسرائیل را حمایت می کرد، روابط وسیع اقتصادی با آن رژیم داشت، نفت مورد نیاز اسرائیل را تحویل می داد. کالای اسرائیل به سوی ایران سرازیر بود و تبادل اطلاعات انجام می گرفت؛ ساواک و موساد همکاری گستردهای را داشتند. روابط ایران با اسرائیل روابط سیاسی رسمی «دوژوره» نبود بلکه روابط به اصطلاح «دوفاکتو» برقرار بود؛ بدین ترتیب بدون داشتن روابط سیاسی رسمی، دو دولت عملاً روابط داشتند، ولی نه از طریق سفیر. دولت ایران موافقت کرده بود که آژانس یهود که یک سازمان یهودی جهانی است و فعالیت عمده اش مهاجرت دادن یهودیان به اسرائیل می باشد در تهران دفتر نمایندگی باز کند و دولت اسرائیل پذیرفت که دولت سوئیس حافظ منافع ایران در اسرائیل باشد و در سفارت سوئیس دفتر حفاظت منافع ایران تأسیس شود. آن دفتر که در شروع کار در رأس آن یک کارمند سوئیسی قرار داشت چون به تدریج کارش زیاد شد و یا یهودیان ایرانی که به اسرائیل مهاجرت نموده بودند مراجعات زیادی می نمودند و همچنین با توسعه ای که روابط دستگاههای مختلف ایرانی با اسرائیل یافته بود و مخصوصاً توسعه بازرگانی و اینکه کارها به زبان فارسی باید انجام می گرفت دولت سوئیس تقاضا نمود یک مأمور ایرانی در آن دفتر حفاظت گذارده شود که سفارت سوئیس او را به عنوان یک دیپلمات سوئیسی به وزارت خارجه اسرائیل معرفی نماید. این کار انجام شد، ولی توسعه روابط، آن دفتر را به صورت یک نمایندگی کوچک درآورد که در رأس آن مأموری با مقام رایزن تعیین می گردید. نام آن نمایندگی در وزارت امور خارجه «برن 3» می باشد (به مناسبت نام پایتخت سوئیس و اینکه برن سفارت ایران در سوئیس می باشد).
خلعتبری گفت در وزارت امور خارجه کارهای مربوط به اسرائیل در اداره هشتم سیاسی انجام می شد و مدیرکل سیاسی آسیا و آفریقا نظارت بر آن داشت. این کارها تنها مربوط به مسائل و مشکلات یهودیان ایرانی مهاجر و روابط آنها با خانواده شان که در ایران مانده اند نمی شد، بلکه جنبه های بازرگانی و فرهنگی و پزشکی و همکاری در بعضی کارهای امنیتی و نظارتی نیز داشت. ولی این همکاریها در وزارت امور خارجه منعکس نمی شد. اصولاً آنچه از روابط ایران و اسرائیل در وزارت خارجه دیده می شد سهم بسیار کوچکی از روابط موجود بود؛ زیرا نمی بایستی از روابط «دوفاکتو» تجاوز نماید و موجب ایراد و گله و رنجش کشورهای دوست که با اسرائیل در حالت جنگ بودند گردد. ملاقات هایی در سالهای گذشته دست داد ولی در این دو سال اخیر تجدید نگردید بدین ترتیب بود که وزارت خارجه اسرائیل  هیأتی را برای مذاکرات کلی به تهران می فرستاد و در دو جلسه با هیأتی از وزارت امور خارجه به مذاکره و تبادل نظر می پرداختند. از طرف ایران هم ریاست هیأت به عهده معاون سیاسی وزارت امور خارجه بود. این رفت و آمدها که با اجازه قبلی شاه انجام می گرفت از نظر سری ماندن توسط ساواک ترتیب داده می شد تا نه در فرودگاه و نه در هتل محل سکونت کسی به آن پی نبرد.


تاریخ سیاسی معاصر ایران، دکتر سیدجلالالدین مدنی، دفتر انتشارات اسلامی، جلد دوم، صص 228 و 229