راهپیمایی عید فطر سال 57

هم‌زمان با فرا رسیدن عید سعید فطر، در روز 13 شهریور سال 1357، در چهار نقطه تهران نماز عید فطر برگزار شد: تپه‌های قیطریه در شمال، خیابان پیروزی(فرح آباد ژاله) در شرق، بزرگراه محمد علی جناح در غرب و نازی آباد در جنوب. بعد از اقامه نماز، نمازگزاران در حرکتی از پیش طراحی شده، اقدام به راهپیمایی به طرف مرکز شهر کردند. رهبری این تظاهرات را روحانیت مبارز تهران به عهده داشت. از نکات حائز اهمیتی که تا آن تاریخ بی‌سابقه بود، حضور چشمگیر زنانی بود که با چادر مشکی در میان راهپیمایان و اغلب پیشاپیش مردان در حرکت بودند. این تظاهرات بسیار مسالمت‌آمیز برگزار شد و سربازان مستقر در بین راه، با شاخه‌های گل و بوسه‌های مردم روبرو شدند. راهپیمایی مخصوص تهران نبود و در شهرهای دیگر نیز انجام شد. نخستین واکنش دولت شریف ‌امامی در برابر این راهپیمایی، صدور اطلاعیه‌ای مبنی بر جلوگیری از هرگونه اجتماعات و تظاهرات بدون مجوز از سوی دولت بود. اما راهپیمایی روز عید فطر موجب تزریق نیرویی به ملت شده بود که روزهای بعد نیز به مبارزه ادامه دهند. چنانچه در روز 16 شهریور نیز راهپیمایی عظیمی به راه انداختند و دولت و شاه مجبور شدند از آخرین حربه‌ خود در روز 17 شهریور استفاده کنند: کشتار مردم.

موسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی