بازتاب زندگی عشایر کهگیلویه و بویراحمد در دهه ۷۰ /بروز مدرنیته در زندگی عشایر
حسن غفاری عکاس مستند اجتماعی،مجموعه‌ای از عکس‌هایش را که بازتاب زندگی مردم عشایر کهگیلویه و بویراحمد در دهه ۷۰ است، در موزه عکسخانه شهر روی دیوار برده است.
به گزارش خبرنگار هنرهای تجسمی فارس، حسن غفاری عکاس مردم‌نگار،مجموعه‌ای از عکس‌هایش را با عنوان «کهگیلویه و بویراحمد: دههٔ هفتاد» عصر امروز یکشنبه 5 آبان‌ماه 92 در موزه عکسخانه شهر به نمایش عموم می‌گذارد.
غفاری در گفت‌وگو با خبرنگار هنرهای تجسمی فارس درباره این نمایشگاه توضیح داد: این عکس‌ها مربوط به دهه70 است که به صورت سیاه و سفید و فیلم نگاتیو، آداب و رسوم و زندگی مردم عشایر کهگیلویه و بویراحمد را به تصویر می‌کشد.
او درباره ضرورت نمایش عکس‌های مردم‌نگارانه به خصوص با موضوع عشایر ایران توضیح داد: ما همیشه در حال آموزش هستیم و علم رو به فزونی و نو شدن است که در رویکردهای فرهنگی و هنری هم تأثیرگذار است و خواسته‌های ما از یک اثر فرهنگی و هنری نیز در دوره‌های مختلف فرق می‌کند از سوی دیگر نگاه من نیز در عرصه عکاسی مستنداجتماعی با گرایش مردم نگاری، فرهنگی است و می‌خواهم ببنیم آیا راهی که با درهم آمیختن دانش علوم اجتماعی در عکاسی باز شده، درست پایه‌ریزی شده است و همچنین منتظرم که عکس ها بعد از دهه‌ها از سوی منتقدان و کارشناسان دیده شود و درباره آن بحث و گفت‌وگو صورت گیرد تا شاید راهگشای مسیری در آینده باشد.
غفاری با اشاره به روند سریع جهانی شدن و تغییرات بسیاری که در فضای فرهنگی کشورمان شاهدیم گفت: دنیا در حال تغییر است و ما نیز در حال گذار از سنت به مدرنیته هستیم که این موضوع به خصوص در شهرها، روستاهای دورافتاده و در میان عشایر ایران بیشتر مشاهده می‌شود.
غفاری با اشاره به عکس‌های این نمایشگاه گفت: این عکس‌ها بیشتر در فضاهای سنتی عشایر کهگیلویه ثبت شده است که هنوز فضاهای مدرنیته در آن دیده نمی‌شود اما در عکس‌های بعدی من که در دهه 80 از این منطقه عکاسی کرده‌ام، دوران گذار و نشانه‌ها بروز مدرنیته و جهانی شدن قابل دیدن است که این نشانه‌های مدرنیت در عکس‌های سال‌های 90 به اوج خود رسیده است.
غفاری همچنین با بیان این که آثار این نمایشگاه رویکرد فرهنگی و بار آموزشی دارد گفت: دوست دارم فعالیت‌های عام‌المنفعه من در حوزه عکاسی مستنداجتماعی با گرایش مردم‌نگاری ادامه یابد و عکس‌هایی که از من به یادگار می‌ماند، در آینده بتواند یک منبع تصویری از موقعیت زمانی و مکانی را بازتاب دهد و یکی از راههای مفید زیستن هر عکاس هم می‌تواند این باشد که عکاس زمانه خودش باشد.
غفاری با بیان این که بیشتر فعالیت‌هایش در حوزه عکاسی از عشایر و روستاهاست گفت: فعالیت‌های من بدون هیچ گونه حمایت دولتی و صرفاً به دلیل علایق شخصی من است که می تواند مورد استفاده بخش‌های مختلف قرار گیرد.
غفاری درباره «کى‌عطا طاهرى بویراحمدى» که نمایشگاه خود را به او تقدیم کرده است توضیح داد: ایشان از نویسندگان و پژوهشگران فرهنگ بومی و سنتی منطقه کهگیلویه و بویراحمد هستند که کتاب‌های بسیاری نوشته و در زمینه فرهنگی منطقه بسیار تأثیرگذار بوده‌اند وبه پاسداشت فعالان فرهنگی در این منطقه نمایشگاه آثارم را به ایشان تقدیم کردم.
غفاری درباره امکان نمایش عکس‌های دهه‌های مختلف از فرهنگ در حال تغییر عشایر منطقه کهگیلویه و بویراحمد و فراهم کردم فضای مقایسه روند تغییر در این منطقه گفت: برپایی این نمایشگاه‌ها بسیار هزینه‌بر است و این نمایشگاه نیز در حال حاضر بدون حمایت دولتی و تنها با حمایت یک بخش خصوصی «شرکت نیکو نگرش» برپا شده است.
وی افزود: این نمایشگاه عکاسی هنری نیست که خریدار و مجموعه‌دار سراغ آن بیاید بلکه با رویکرد فرهنگی برپا شده است و در راستای فعالیت‌های عام‌المنفعه است که می‌تواند مورد حمایت بخش دولتی قرار گیرد چرا که به فرهنگ و آداب و رسوم مردم این کشور پرداخته است.
به گزارش فارس، در این نمایشگاه 30 قطعه عکس 60 در 40 و چهل قطعه عکس 21 در 16 به صورت سیاه و سفید و اسکن نگاتیوهاى دههٔ هفتاد خورشیدی از استان کهگیلویه و بویراحمد به نمایش درمی‌آید.
افشین شاهرودی در یادداشتی با عنوان «عکاسی؛ حافظهٔ تاریخ» برای این نمایشگاه نوشته است: «در سال 1876 جان تامپسون با کتاب «زندگی خیابانی در لندن» پا در مسیری در عکاسی گذاشت که امروزه پس از گذشت یک و نیم قرن طیف بسیار وسیعی از عکاسان همواره آن را دنبال می‌کنند. آن کتاب که متن آن را آدلف اسمیت نوشته بود مجموعه عکس‌هایی بود از زندگی روزمره و عادی مردم لندن در عادی‌ترین شرایط موجود. شاید هیچ هنری به قدر عکاسی -که از آن به عنوان حافظه تاریخ یاد می‌شود- نمی‌توانست در آن موقعیت از عهدهٔ این کار به درستی برآید. امروزه عکاسان زیادی در سراسر دنیا به مردم‌نگاری اشتغال دارند. شاخه‌ای از عکاسی مستند که سعی دارد بی‌پیرایه و به دور از تخیل‌پردازی‌های هنری، با صحت و امانتداری زندگی مردم را ثبت و ضبط نموده و شرایط موجود را مستند کند.
امروزه ما از طریق عکس، با فرهنگ، آداب و رسوم، پوشش و شرایط زندگی پیشینیان آشنا می‌شویم. عکاسی، مستقیما ما را به دل تاریخ برده است. هیچ چیز در تاریخ یک و نیم قرن اخیر جهان نیست که عکاسی آن را برای آیندگان ثبت و ضبط نکرده باشد. ما موظفیم که از نسل خود گزارشی به تاریخ بدهیم. امروز حسن غفاری با دوربین خود که آن را در خدمت ثبت تصویری زندگی عشایر ایران قرار داده سمبل انسان مسئولی است که این وظیفهٔ هنرمندانه را به عنوان عکاس در قالب پروژهٔ عکاسی وسیعی که سال‌هاست بدان اشتغال دارد یعنی عکاسی از عشایر ایران به عهده گرفته و امانتدارانه پیش می‌برد. عکس‌های او در آینده به مانند حافظه‌ای سرشار، اسناد غیرقابل انکاری از زندگی اقوامی است که امروزه در این سرزمین در کنار ما زندگی می‌کنند و در دنیای سیاست‌زدهٔ امروز معلوم نیست در دهه‌های آینده چه سرنوشتی را از سر خواهند گذراند.»
حسن غفاری متولد 1348 در شهرستان بویراحمد (یاسوج) و دانش‌آموختهٔ مقطع کار‌شناسی ارشد عکاسی در دانشگاه هنر تهران است. وی در زمینهٔ عکاسی مستند اجتماعی به ویژه عکاسی از عشایر ایران فعالیت می‌کند و تاکنون نمایشگاه‌های عکس انفرادی و گروهی بسیاری برپا کرده است. بیش از 30 جایزه از مسابقات و جشنواره‌های داخلی کسب کرده و برند‌هٔ عناوینی چون جایزهٔ اول نخستین جشنوارهٔ هنرهای تجسمی فجر، برگزیدهٔ دهمین دوسالانهٔ عکس ایران در بخش پرتره، برگزیدهٔ ششمین جشن خانهٔ سینما برای عکس‌های فیلم «ارتفاع پست» بوده است. وی همچنین در سال 1998 لوح تقدیر کمیسیون ملی یونسکو را برای مسابقهٔ عکس مرکز فرهنگی آسیایی یونسکو در ژاپن به دست آورده است. داوری چندین مسابقه عکاسی، تدریس عکاسی محیطی در آموزشگاه سایت عکاسی و برپایی کارگاه‌ها و اردوهای آموزشی عکاسی در سراسر کشور از دیگر فعالیت‌های حسن غفاری در زمینهٔ عکاسی به شمار می‌رود. وی که دبیری بخش عکس پنجمین جشنواره تجسمی فجر را برعهده داشت امسال و برای ششمین دوره جشنواره تجسمی فجر نیز این مسئولیت را در اختیار دارد.
نمایشگاه عکس ««کهگیلویه و بویراحمد: دههٔ هفتاد» امروز یکشنبه 5 آبان‌ماه ساعت 15 در موزه عکسخانه شهر واقع در میدان هفت تیر، خیابان بهار شیراز، بوستان بهار شیراز گشایش خواهد یافت و تا 18 آبان‌ماه از ساعت 9 تا 17 و پنجشنبه‌ها از 9 تا 13 دایر است.
فارس