رحلت آیت الله کرباسچی

روز نهم خرداد 1382 آیت الله شیخ محمد صادق کرباسچی در سن 91 سالگی به علت کهولت سن دارفانی را وداع گفت.
محمدصادق کرباسچی معروف به «تهرانی»، در سال ۱۲۹۱ در شهر تهران به دنیا آمد. اجدادش از تجار بزرگ تبریز بودند که در دوره‌ قاجار به تهران عزیمت کرده و در این شهر ساکن و از بزرگان بازار تهران شده بودند. پدر او ابوالقاسم کرباسچی از بازاریان خوشنام و متدین تهران بود.
او خواندن و نوشتن را در مکتب خانه ‌های زادگاهش فراگرفت و سپس به مدرسه‌ محمدیه‌ تهران رفت و به تحصیل دروس دینی روی آورد و بخشی از مقدمات دروس دینی را در آن مدرسه آموخت. سپس به بازار تهران رفت و به کسب و کار مشغول شد. در پانزده سالگی دوباره به تحصیل دروس دینی روی آورد و به این منظور مجدداً وارد مدرسه‌ محمدیه‌ تهران شد.
 مدتی بعد به مدرسه‌ مروی تهران رفت و مقدمات دروس دینی را در آن حوزه‌ علمیه، نزد شیخ علی صمدی رشتی فراگرفت. مدتی هم در درس ملامحسن از مدرسان آن حوزه حاضر شد. سپس جهت تکمیل تحصیلات دینی به حوزه‌ علمیه‌ مشهد مقدس رفت و ادبیات را در آن حوزه نزد شیخ حبیب‌الله گلپایگانی آموخت. در ۱۳۱۲ش به قم رفت و وارد حوزه‌ علمیه‌ جدیدالتأسیس آن شهر شد و به تکمیل تحصیلات دینی پرداخت.
 در آن حوزه‌ علمیه، ابتدا در درس سطح آقا سیدحسن فاضل حاضر شد و مدتی هم از درس سطح میرزا محمدعلی ادیب بهره‌مند گردید. سپس در درس خارج فقه و اصول آیت‌الله العظمی شیخ عبدالکریم حائری یزدی حاضر شد. پس از فوت آن مرجع، از درس خارج فقه و اصول آیات عظام: خوانساری، صدر و حجت بهره‌ برد و در اخلاق از مریدان آیت‌الله «میرزا جواد آقای ملکی» و حاج شیخ «عباس تهرانی» بود. او در بدو ورود به حوزه‌ علمیه‌ی قم، با امام خمینی آشنا شد. در آن روزها، امام با وجود آنکه سی سال بیشتر نداشتند، اخلاق تدریس می‌کردند. با شروع نهضت ۱۵ خرداد، وی به جمع یاران حضرت امام خمینی پیوست و از اصحاب بیت ایشان بود. در حادثه‌ قیام پانزده خرداد ۱۳۴۲ در قم بود و در قیام مردم مشارکت داشت. او پس از تبعید امام خمینی همچنان در بیت ایشان به فعالیت‌های خود ادامه داد. در ۱۳۴۷ش امام خمینی با صدور حکمی ایشان را به وکالت خود منصوب کردند و وی را مجاز اخذ مطلق وجوه شرعیه از قبیل سهم مبارک امام(ع) و سهم سادات عظام و سایر وجوه نمودند و قید کردند که مؤمنین اگر می‌خواهند به امام وجوه برسانند، به ایشان تسلیم نمایند که مورد قبول است و هر کدام قبض امام را بخواهند، پس از ایصال به ایشان و اطلاع امام قبض رسید دریافت می‌کردند.
 همچنین امام در همان حکم، اعلام کردند که ایشان وکیل هستند در دست‌گردان نمودن وجوه شرعیه و امهال به مقدار صلاح، و اخذ وجوه و ایصال به امام و نیز هر کس به امام بدهکاری داشت، مجاز بود به ایشان بپردازد و مورد قبول بود. امام همچنین در نامه‌هایی به یاران خود بر آنان تأکید می‌کرد که از طریق وی اقدام به پرداخت سهم امام نمایند. در یکی از نامه‌ها آمده بود «مواردی که برای شما حساب دقیقاً معلوم نیست و محتاج به گذشت مدتی است، آنچه یقیناً ربح دادید تخمیس کنید و مورد شک را مجازید تعویق بیندازید تا حساب روشن شود. سهم سادات را همان نحو که اجازه گرفته‌اید، مجازید. در سهم مبارک امام(ع)، به غیر وکیل اینجانب، جناب آقای حاج شیخ محمدصادق تهرانی، به کسی دیگر نپردازید، مورد قبول نیست»
 به خاطر اعتمادی که امام به ایشان داشت، همواره تحت نظر مأموران رژیم بود. در اثر تداوم این اقدامات و رتق و فتق امور مالی امام، در قم در فهرست وعاظ و روحانیون طرفدار امام خمینی قرار گرفته بود. در ۱۳۵۲ش به خاطر این‌گونه فعالیت‌ها و نیز تحریک طلاب علوم دینی و متعصبین مذهبی از طرف ساواک به عنوان یکی از روحانیون و عناصر اخلالگر و ناراحت شهر قم معرفی شد و براساس رأی کمیسیون امنیت اجتماعی شهر قم، به مدت سه سال به تبعید در شهر نرماشیر کرمان محکوم شد. پس از آن یاران امام خمینی و کسانی که مقلد امام بودند تصمیم گرفتند تا نماینده‌ امام خمینی(ره) مخفی فعالیت نماید.
 او در مدت تبعید نیز همچنان به فعالیت‌های سیاسی خود ادامه می‌داد تا اینکه یک سال بعد براساس رأی کمیسیون امنیت اجتماعی قم، تبعیدگاه او از نرماشیر کرمان به شهر فومن استان گیلان تغییر یافت. دو سال از مدت محکومیت او گذشته بود که مورد عفو قرار گرفت و به قم بازگشت. پس از تبعید آیت‌الله پسندیده به اصفهان، به عنوان تنها وکیل مالی امام در قم مطرح شد و در بیت امام خمینی در قم جلوس کرد و امور مالی و اخذ وجوهات را عهده‌دار گردید و به اعتراف ساواک، بهتر و بیشتر از آیت‌الله پسندیده مشغول فعالیت و جمع‌آوری سهم امام شد.
 به خاطر این فعالیت‌ها، در همان سال براساس رأی کمیسیون امنیت اجتماعی شهر قم، به سه سال اقامت اجباری در شهر انارک یزد محکوم شد. او ابتدا تعهد داد که از دخالت در امور بیت امام خمینی خودداری نماید، ولی مدتی بعد با این استدلال که از طرف امام خمینی مجاز به دریافت این‌گونه وجوه هستم، شرعاً نمی‌توانم قبول نکنم. به همین خاطر ساواک نتوانست اقدامی در ممانعت او از دریافت وجوه شرعی بنماید.
او تا زمان پیروزی انقلاب اسلامی نماینده‌ تام‌الاختیار مالی امام خمینی (ره) در قم بود و در همین رابطه، سال‌ها در منزل خود تحت نظر بود. پس از بازگشت امام خمینی به وطن نیز به عنوان نماینده‌ ایشان در امور مالی به انجام وظیفه پرداخت و امام بارها این نمایندگی را تأیید کرد. وی مدتی هم تولیت و امامت جماعت مسجد جامع قم و مدرسه‌ رضویه را برعهده داشت. تا اینکه عصر جمعه، ۹ خرداد ۱۳۸۲ در بیمارستان کامکار قم درگذشت.
پیکر او پس از تشییع در قم، در حرم حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد. وی پدر غلامحسین کرباسچی، شهردار اسبق تهران بود.