08 دی 1392
چرا حاج ملاهادی سبزواری پیشنهاد وزارت ناصرالدین‌شاه را نپذیرفت؟
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، پرفسور سیدحسن امین، مسئول ماهنامه حافظ که کتاب دیوان اشعار حاج ملاهادی سبزواری (اسرار) به اهتمام وی گردآوری و تصحیح شده، در این مراسم گفت: در حال حاضر کتاب‌های متعددی چاپ کرده‌ام که یکی از آنها دیوان اشعار حاج ملاهادی سبزواری است. اول اینکه حاج ملاهادی سبزواری حکیم است و دوم اینکه شاعر است و سوم اینکه حکیم شاعر متخلص به «اسرار» و صاحب فلسفه و حکمت است.
سیدحسن امین ادامه داد: بر این دیوان مقدمه‌ای بالغ بر 200 صفحه نوشتم. معمولا برای اطلاع از موثق‌ترین موضوعات علمی و ادبی باید به بهترین منابع رجوع کرد. اگر جلد نهم دایرة‌المعارف را ببینید، متوجه می شوید که حرف سین و سبزوار تداعی‌کننده حاج ملاهادی سبزواری است.
این نویسنده پس نقل قصه‌ای از ناصرالدین شاه در رابطه با ملاهادی سبزواری پرداخت و عنوان کرد: ملاهادی سبزواری فیلسوف و دانشمندی بود که دانشمندان از مراکز مختلف برای استفاده از محضرش به سبزوار آمده بودند و ناصرالدین شاه به وی پیشنهاد کرد که وزیر اوقاف او شود، اما ملاهادی قبول نکرد، چون احتیاج را شرط انجام یک کار می‌دانست. حکیم سبزواری دارای آثار بزرگی است و آخرین فیلسوف بومی ایران است.
سیدحسن امین تشریح کرد: باید بدانیم چرا از جهت فلسفه و علم در سطح جهان متوقف شدیم. ناصرالدین شاه که برای زیارت مشهد می‌رفت به شخصیت‌های اهل طریقت و هنر اهمیت می داد و به عکاس‌باشی خودش یادآوری می‌کرد که عکس وی را بگیرند. حاجی تا زمانی که شاه دستور گرفتن عکس به وسیله ناصرالدین شاه صادر نشده بود، عکس نینداخته بود. حاج ملاهادی گفته بود که ما اعراض را قابل انتقال نمی‌دانستیم و معتقد بودیم تنها جوهر انسانیت قابلیت انتقال داشت و شما با هنری که داشتید، چهره‌ام را به دیگران منتقل کردید.
وی افزود: این نشان می‌دهد که فیلسوف آن عصر از علم وتکنولوژی زمان خودش عقب بود. تا 50 سال پیش عده‌ای حتی سواد خواندن و نوشتن نداشتند و باسوادان افرادی بودند که فلسفه می‌دانستند و حاج ملاهادی یکی از این عزیزان بود. بنابراین از لحاظ علم و صنعت از همتایان خودمان در آن زمان عقب افتاده بودیم. در سطح ملی ممکن است عده ای از روشنفکران عقب ماندگی ایران را عوامل دیگر بدانند، اما واقعیت این که باید قبول مسئولیت کنیم.
این استاد برجسته توضیح داد: دلیل عمده اینکه کشوری مثل ایران عقب ماند و نتوانست پس از صفویه جاهای دیگری را تسخیر کند، این بود که به دنبال پیشرفت کشورهای دیگر نبود. زبان فارسی در هندوستان جزء زبان رسمی و درباری بود و کتاب«سرّ اکبر» را دارا شکوه از سانسکریت به فارسی ترجمه کرد. دلیل جایگزین شدن انگلیسی به جای فارسی استعمار انگلیس بود. استعمار انگلیس برای هند پدیده‌های مثبتی هم داشت که باعث پیشرفت علم و دانش در این کشور شد.به همین دلیل زبان فارسی در هند تدریس نمی‌شود و همه انگلیسی می‌دانند.
سیدحسن امین افزود: پس از دوره صفویه شخصیت‌های شاخصی که بتوانند نام ایران را زنده نگه دارند، نداشتیم و بیشتر می‌توانیم درباره تاریخ و فلسفه ملاهادی صحبت کنیم.
این نویسنده یادآوری کرد: برای داشتن آینده مطلوب باید امروز خودمان را نقد کنیم و هنگامی می‌توانیم با سرافرازی در جهان از ایران صحبت کنیم که بگوییم آثاری تولید می‌کنیم که در دیگر کشورها برای خود بازار دارند. فایده استفاده از تولیدات ما به وسیله کشورهای دیگر این است که در درجه اول اقتصاد و شرایط اقتصادی بهتر می‌شود و در درجه دوم زبان ملی ما گسترش پیدا می‌کند. اگر بتوانیم چیزی بسازیم و به جهان ارائه کنیم، اختراع برای ما ثبت و درآمدزایی ایجاد می‌شود. حاج ملاهادی حکیم، فیلسوف و شاعر بود، اما از زمانه خودش عقب بود.
سیدحسن امین مصحح و تدوین‌کننده کتاب دیوان اشعار حاج ملاهادی سبزواری تأکید کرد: این دیوان را با زحمت فراوان چاپ کردم که از طریق انتشارات بعثت می توانستید تهیه کنید. تا به حال بیش از یک میلیون جلد کتاب هدیه کردم و امیدوارم همه بتوانیم لذت خدمت فرهنگی را حس کنیم. اولین کتابی که از من منتشر شد در سال 1363 بود و حدود 60 جلد کتاب نوشته‌ام. آخرین کتابم درباره تاریخچه بحرین و چگونگی جدا شدن آن است که بدون غرض آن را توضیح دادم و انتشارات دایرة المعارف ایرانشناسی آن را منتشر کرده است.
این استاد برجسته عنوان کرد: هرکجا بروید آثار هنر و تمدن ایرانی دیده می‌شود که یک نمونه آن از تاج‌محل هند است و ما می‌توانیم با گشاده‌دستی فرهنگمان را به کشورهای دیگر منتقل کنیم.
سیدحسن امین سپس از ناصر هوشمند وزیری مجسمه‌ساز برجسته کشور که روی سن بود، تشکر کرد و افزود: برایم بسیار معنا دارد که ایشان با هزینه شخصی و با دست خودشان از چهره‌ام قالب‌گیری کردند و مجسمه‌ام را ساختند و به دانشکده علمی کاربردی آوردند و امیدوارم لیاقت این مجسمه را داشته باشم.
در پایان این مراسم دو جلد کتاب سیدحسن امین«بحرین، پاره‌ای از ایران» و «دیوان اشعار ملاهادی سبزواری» با دست قدرت‌الله انتظامی استاد موسیقی و برادر عزت‌الله انتظامی به ناصرهوشمند وزیری اهدا شد.
تسنیم،