ریاست اسدالله علم بر بنیادهای مالی شاه

اسدالله علم، با اعتمادی که طی سالیان گذشته از سوی شاه کسب کرده بود در ششم مهر 1340/1961م توسط شاه به سرپرستی بنیاد پهلوی تعیین شد. این بنیاد که در سال 1337ش/1958م با نظر شاه تأسیس شده بود، هدفش انجام امور عام المنفعه و بشر دوستانه و ... اعلام شده بود.   از دیگر سازمانهای مالی که در سال 1340ش/1961م و به دستور شاه تأسیس شد، موقوفات خاندان پهلوی بود. خاندان پهلوی از زمان سلطنت رضاشاه، املاک بسیار وسیعی را در سراسر کشور، و از طرق مختلف به چنگ آورده بود. ازجمله مصادره اموال و املاک افراد مغضوب، ضبط اموال مجهول المالک، خرید املاک از مالکان عمده با قیمت های بسیار نازل.
رضا شاه در آستانه خروجش از کشور در سال 1320ش/1941م طی سندی واحد، تمام مایملک خود را به فرزند و جانشینش محمدرضا پهلوی منتقل کرده بود. در طی حکومت محمدرضا شاه به تدریج سازمانهایی جهت اداره این املاک تأسیس شد؛ نظیر اداره املاک و مستغلات پهلوی، بنیاد پهلوی، و موقوفات پهلوی که اداره همه آنها تحت سرپرستی اسدالله علم بود و از این طریق بود که علم توانست صاحب میلیون ها تومان ثروت بادآورده شود.
آخرین سازمان مالی که شاه دراوایل دهه 1340ش/1940م تأسیس کرد، بنیاد موقوفات خاندان  پهلوی  بود. شاه، سرپرستی این سازمان را به اسدالله علم واگذار کرد. متن انتصاب اسدالله علم از سوی شاه به نیابت سرپرستی موقوفات خاندان پهلوی بدین شرح است:
جناب اسدالله علم ـ به موجب این فرمان به سمت نیابت تولیت موقوفات خاندان پهلوی منصوب میشوید و مقرر میداریم برای ثبت وقفنامه آن تشریفات قانونی را انجام داده در یکی از دفاتر رسمی مطابق سواد فرمان مورخ دوازدهم مهرماه 1340 و فهرست توشیح شده پیوست به آن اقدام نمایید. مؤسسه خیریه بنیاد پهلوی مأمور اجرا و انجام امور اداری این موقوفات خواهد بود.
به تاریخ 12 مهر 1340 ـ محمدرضا پهلوی.

املاک وقفشدهای که به سازمان موقوفات بنیاد پهلوی واگذار شد شامل سهام شش بانک و شرکت، سهام خاندان سلطنت در شرکت ملی نفت، 23 دستگاه مهمانخانه و هتل در سراسر کشور، سهام یازده کارخانه و هفت پرورشگاه بود، که مالکیت آنها در اختیار شاه قرار داشت.  
اسدالله علم، سرپرستی بنیاد پهلوی و دیگر موقوفات این خاندان را تا تاریخ 4 مرداد 1341/1942م برعهده داشت، در این زمان به دلیل انتصابش به سمت نخستوزیری، استعفا داد و مسئولیت موقوفات خاندان پهلوی به عهده جعفر شریفامامی قرار گرفت.

پی نوشت:

1.    . کارنامه بنیاد پهلوی، چاپ بهمن، 1346¡ ص .7
2.    . مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، سند 101ـ22ـ2ـ794ـ ع، همچنین سند 100ـ22ـ2ـ794ـ ع.