تاریخچه نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران

نخستین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران بعد از پیروزی  انقلاب اسلامی  درفاصله روزهای 18 تا 26 اردیبهشت سال 1366 یعنی زمانی که هنوز جنگ تحمیلی به پایان نرسیده بود، با دشواری‌های فراوان در تهران برگزار شد. مکانی که آن زمان، برای برگزاری اولین دوره‌ی نمایشگاه کتاب تهران در نظر گرفته شد، محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران در شمال بزرگراه چمران بود.  ساخت این  نمایشگاه از ۱۳۳۸ آغاز شد و در سال ۱۳۴۶ اولین نمایشگاه بین المللی ایران  تحت عنوان «نمایشگاه آسیایی» درآن برگزار شده بود.

اولین نمایشگاه  بین المللی کتاب تهران با حضور حضرت آیت الله خامنه ای رئیس جمهور وقت ایران در  18 آبان ماه 1366 با مشارکت 32 کشور جهان  افتتاح شد. این نمایشگاه درشرایطی  درمحوطه بسیار بزرگ و زیبای نمایشگاه  بین المللی تهران کارخود را آغاز کرد که  به گفته صباح زنگنه رئیس وقت نمایشگاه ،  200 ناشر داخلی  با  8 هزار عنوان کتاب و 196 ناشرخارجی با 26 هزارعنوان کتاب، در برگزاری موفق آن  شرکت فعال داشتند .

 به گفته صاحب نظران فرهنگی این بزرگترین رویداد بین المللی فرهنگی ایران تا آن زمان محسوب می شد.  زیرا عرضه  34 هزار عنوان کتاب آن هم در شرایط جنگ تحمیلی عراق علیه ایران ، نشان دهنده توجه به فرهنگ کتاب خوانی حتی در شرایط جنگی در ایران بود . ضمن آنکه پیام روشنی به  دشمن بعثی منتقل می کرد که با وجود گذشت هفت سال جنگ علیه مردم ایران ، آنها با روحیه عالی همچنانکه در جبهه جنگ حضور داشتند، در جبهه تلاش فرهنگی و نهضت کتاب خوانی نیز حضور فعال خود را به نمایش گذاشتند. عنوان این نمایشگاه «فرهنگ و تمدن اسلامی» نام گرفت. چرا که بیش از دو هزار عنوان کتاب مرجع درباره فرهنگ و تمدن اسلامی در این نمایشگاه عرضه شد.

 البته بجز سال 1367 که بدلیل مشکلات عدیده ، این نمایشگاه برگزار نشد، از سال 1368 تاکنون بصورت مرتب نمایشگاه بین المللی کتاب در تهران برگزار شده است. با این تفاوت که در اردیبهشت سال 1386 به دلیل مشکلات ترافیکی محل برگزاری نمایشگاه کتاب، و نیز نیاز به تعمیرات اساسی برای سالن های نمایشگاه ، تصمیم گرفته شد که  محل نمایشگاه به مصلای تهران منتقل شود. محل کنونی نمایشگاه  کتاب  یعنی مصلای تهران در اراضی عباس آباد قرار دارد که به دلیل برخورداری از ایستگاه مترو  و دسترسی های آسان تر به بزرگراه های مجاور نمایشگاه تا حدود بسیار زیادی از مشکلات را کم کرده است.

منابع:

1- سایت نمایشگاه بین المللی کتاب تهران     http://www.tibf.ir/fa

2- سلطانی، پوری، دانشنامه کتابداری و اطلاع رسانی، فروردین راستین. - تهران: فرهنگ معاصر، ۱۳۷۹. ص. ۴۲۲.

3- شفیعی ، فاطمه ،  "تاریخچه نمایشگاه تهران" ، سایت تبیان    http://www.tebyan.net/newindex.aspx?pid=207226