02 اردیبهشت 1400

ابتکار : تکان دهنده ترین اسناد، مربوط به فرقان بود


مهدی علوی

 معصومه ابتکار (از فعالان اشغال سفارت آمریکا) در کتاب «تسخیر» می نویسد:
«در هر ساختمان مرکزی سفارت، ده‎‎ها سند سری و فوق سری مربوط به سلطنت‎طلبانی یافتیم که در ترور شهروندان عادی و مأموران کمیته‎ها دست داشتند. تکان دهنده‎ترین اسناد درباره گروهی سیاسی به نام فرقان بود. فرقان گروه کوچکی متشکل از نوجوانانی بود که حتی از ابتدایی‎ترین شناخت درباره اسلام بی‎بهره بودند، چه رسد به بینش لازم درباره مسایل معاصر. رهبران این گروه به اعضا آموخته بودند که قتل شخصیت‎های مذهبی موقعیت‎ آن‎ها را بهبود می‎بخشد. با همین تفکر آیت‎الله مطهری و آیت‎الله مفتح توسط آن‎ها به شهادت رسیدند. مردم معتقد بودند که گروه فرقان را عناصر خارجی حمایت و هدایت می‎کنند. اسنادی که در سفارت به دست آمد، درستی گمان مردم را ثابت کرد. این اسناد نشان می‎داد آمریکا از طریق اشخاص ثالث با گروه فرقان تماس گرفته بود.»
با وجود این، مدل انتخاب‎های ترور فرقان بسیار در خور توجه است. به‎نظر نمی‎رسد در زمان دستگیری عوامل فرقان توجه و تحقیقات کافی در ارتباط با پیوندهای خارجی آن‎ها به صورت گرفته باشد.
افشای ارتباط سفارت آمریکا با گروه فرقان
در پی اشغال سفارت آمریکا توسط دانش‎جویان پیرو خط امام در تاریخ 12 اسفند 1358 سند زیر که دلالت کافی بر ارتباط وثیق دستگاه سیاست خارجی آمریکا با این گروه دارد افشا شد:
«محرمانه
از سفارت آمریکا در تهران
به وزارت امور خارجه و فوری
یکی از دوستان قدیمی دفتر سیاسی، که یک طلبه قدیمی است و سال گذشته مرکز بحث‎های ایدئولوژیک برای شاگردانش بود، یک دید خلاصه‎ای از فرقان داد.
یازده نفر از شاگردان قدیمی این شخص عضو گروه فرقان در تهران هستند که تعداد اعضای گروه فرقان چهل الی پنجاه نفر می‎باشد. آن‎ها ترکیبی از چپ‎گراها و راست‎گراها هستند اگرچه بیشتر آن‎ها نامتعادل هستند. به‎جز بعضی از افراطیون، اغلب، اصول اسلامی را قبول دارند و احساس می‎کنند که ترور راهی است که آن‎ها از دست روحانیونی که با نظرات آن‎ها هماهنگی ندارند خلاص شوند. یکی از اعضای فرقان افتخار می‎کرد که آن‎ها در نظر دارند خرابکاری را با ترور هفته‎ای یک روحانی شروع کنند و تا رسیدن به موفقیت ادامه دهند. اشکال در این است که در این‎که موفقیت چه می‎تواند باشد به توافق نرسیدند. منبع بیان داشت اعضای گروه فرقان که با آن‎ها در تماس است توجه‎شان را به اهداف داخلی معطوف کرده‎اند.»
پیوند و ارتباط گروه فرقان با سفارت آمریکا از طریق «ویکتور تام‎ست» برقرار می‎شد که در جریان گروگان‎گیری جزو سه نفری بود که به وزارت امور خارجه پناهنده شدند. تا این‎که دادستانی انقلاب اسلامی طی نامه‎ای به وزارت امور خارجه می‎خواهد که نام‎برده را جهت بازجویی برای روشن شدن وضعیت ارتباط سفارت آمریکا و سیا با گروه فرقان در اختیار دادستانی قرار دهند، اما وزیر خارجه وقت، صادق قطب‎زاده، (تام‎ست را که در هنگام اشغال سفارت در وزارت امور خارجه به سر می‎برد) از تحویل او به دادستانی امتناع کرد. ویکتور تام‎ست از فعالان جاسوسی در ایران بود و در این زمان یکی از حلقه‎های ارتباط سیا و آمریکا با گروه فرقان به‎شمار می‎رفت.


هفته نامه پنجره 1388