بررسی کتاب " تمامیت ارضی در دوران پهلوی : ابوموسی ، تنب بزرگ و کوچک"

گروه مطالعات خلیج فارس مرکز مطالعات و بررسی های استراتژیک خاورمیانه در روز سه شنبه هیجدهم آذر ماه 1393 طی نشست علمی با شرکت اساتید و پژوهشگران و کارشناسان حوزه خلیج فارس و تاریخ معاصر ایران  و نمایندگان موسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی به عنوان ناشر اثر ارزشمند ، کتاب " تمامیت ارضی دردوران پهلوی : ابوموسی ، تنب بزرگ و کوچک" را بررسی و به علاقه مندان تاریخ معاصر معرفی کرد.

در ابتدا این نشست خانم مروتی دبیر گروه خلیج فارس ضمن بیان اهمیت کتاب تمامیت ارضی در دوران پهلوی تاکید کرد این جلسه به معرفی کتاب اختصاص دارد و در جلسه بعدی کتاب توسط کارشناسان و صاحب نظران حوزه خلیج فارس و تاریخ معاصر ایران نقد و بررسی خواهد شد.

درادامه این نشست آقای محمد علی قاجارپژوهشگر ارشد تاریخ معاصر ایران به عنوان نویسنده کتاب ، توضیحات مشروحی در باره دلایل و انگیزه های خود برای تالیف چنین کتاب مهمی بر اساس اسناد برجای مانده از ساواک به شرکت کنندگان در این نشست ارائه کرد.

اقای قاجار در بخشی از سخنان خود ضمن تشکر از مسئولین محترم موسسه  مطالعات و پژوهش های سیاسی برای فراهم ساختن امکان دسترسی به چنین گنجیه اسنادی که شامل چهار هزار سند می شود ، بر این نکته تاکید کرد که اگر نبود راهنمائی ها و تشویق های موسسه این کتاب هرگز تالیف نمی شد.

آقای قاجار با بیان اینکه نخستین بار است که از نگاه اسناد امنیتی، موضوع جزایر ایرانی خلیج فارس از لحاظ تاریخی و سند پژوهی مورد توجه قرارمی گیرد ، توضیح داد که این کتاب از جهت در دسترس قرار دادن اسناد دست اول برای روشن شدن اذهان عمومی در باره حاکمیت بی قید وشرط ایران بر جزایر سه گانه ابوموسی و تنب بزرگ وکوچک،مورد توجه ویژه پژوهشگران تاریخ معاصر ایران قرارگرفته است.

در ادامه جلسه اساتید و کارشناسان پرسش های خود را در باره اعتبار سنجی کتاب ارائه کردند در پاسخ به سئوالی در باره اینکه چرا تصویر اسناد همراه با کتاب منتشر نشده است آقای قاجار توضیح داد:

« به جهت ملاحظات منافع ملی ایران  و اینکه این موضوع با گذشت بیش از چهل سال هنوز موضوع روز و مناقشه برانگیزی است ، ترجیح داده شد اصل اسناد فعلا منتشر نشود. »

آقای شمس آبادی مسئول انتشارات موسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی نیز در باره دلایل چاپ نشدن اصل اسناد گفت:

« اول آنکه چاپ همه اسنادهمراه با کتاب بنابرملاحظات منافع ملی امکان پذیرنبود. ضمن آنکه درصورت  چنین کاری برحجم کتاب افزوده می شد ودرنتیجه  قیمت روی جلد افزایش چشم گیری پیدا می کرد .

دوم آنکه به دلیل اعتماد عمومی جامعه علمی کشور به پژوهشگران معتمدی چون آقای محمد علی قاجار نویسنده کتاب ، پذیرش اینکه اسناد ارائه شده در کتاب واقعی و خدشه ناپذیر است ، کار دشواری نیست ضمن آنکه درموارد مشابه نیز درسایر کشورها اسناد امنیتی که در زمان خود سری یا بکلی سری بودند براحتی انتشار عمومی پیدا نمی کنند.  

سوم آنکه از زمان چاپ این کتاب در سال 1392 تاکنون به دلیل نوع مطالب مطرح شده در اسناد ارائه شده هیچ پژوهشگر منصفی درباره صحت آن تشکیک نکرده زیرا مطالب ارائه شده بقدری با جزئیات ذکر شده اند  که امکان جعل آنها درعمل وجود ندارد . ضمن آنکه طرف مقابل نیز تا کنون حتی در یک مورد نیز ادعای خلافی را مطرح نکرده است.

در پایان جلسه اکثر شرکت کنندگان در نشست ضمن استقبال از چاپ چنین کتاب روشنگر،  در زمینه سوابق تاریخی موجود در باره حاکمیت غیر قابل تردید ایران بر جزایر ایرانی  خلیج فارس ، خواهان ترجمه این کتاب به زبان های عربی و انگلیسی شدند.