17 اسفند 1399
تخریب مسجد برای نصب مجسمه رضاخان!
مسجد به معنای محل سجده و مکان پیشانی نهادن بر خاک در محضر پروردگار متعال و در اصطلاح خانهای برای سجده به درگاه خداست و فرد با سجده در برابر عظمت الهی، به جنگ با شیاطین درونی و بیرونی میرود و مسجد، مشهد خونین بهترین بندگان خداست.1
در تاریخ صدر اسلام اولین مسجد با دستور رسول اکرم (ص) و توسط مسلمین در مدینه ساخته شد. و بسیاری از کارها و اعمال سیاسی و عبادی مسلمین در آن انجام میگرفت،2 نماز یکی از فریضههای اصلی مسلمانان در پنج وقت به جماعت برگزار میشود و همبستگی مردم در پنج وقت در مسجد، امکان تبادل اخبار، مباحثات علمی و اخذ تصمیمهای اجتماعی و سیاسی و ... را فراهم میسازد، لذا مسجد به وسعت یک مکتب جامع، رسالت جهانی مییابد و به مرتبة خانة خدا در روی زمین میرسد: «انبیوتی فیالارض المساجد.»
اما مخالفت با این پایگاه اساسی مسلمین، سابقهای دیرینه دارد. شگردهای بسیاری برای به انزوا کشاندن مسجد به کار گرفته شده است. دشمنان دین، مسجد را که محل قضاوت، عبادت، تجهیز مجاهدان اسلام، مدرسهی علم و تحصیل، محل انجام امور سیاسی، و رتق و فتق امور مسلمانان بود، تنها به جایگاه گذاردن نماز مبدل کردند، و این همان ترفند دشمنان اسلام بود، که آن را در طول تاریخ در جهان اسلام و ایران به کار گرفتند.
مبارزه استعمارگران با اعتقادات و باورهای مذهبی و دور نمودن مردم از تعالیم الهی و بندگی باریتعالی سابقهی دیرینه دارد و در جهان اسلام این پدیده از شدت وحّدت بیشتری برخوردار است زیرا مسلمانان به راحتی از باورها و مناسک مذهبی خود دست نمیکشیدند و ایمان به خدا بنیان مرصوصی برای ایستادگی و پایداری در مقابل جور ظالمان و مکر شیطانصفتان محسوب میشد. به همین دلیل ستمپیشگان و مستکبران بینالمللی و اروپایی و امریکایی راه استمرار و چیرگی بر مسلمانان را در دور نمودن جهان اسلام از باورهای مذهبی یافته و سیاستهای دور و درازی برای بیگانه کردن مسلمانان از نماز و سایر مسائل عبادی و در پیش گرفتن راه انحراف و سرپیچی از اوامر الهی و خو گرفتن با نواهی خداوند متعال را طراحی و به اجرا گذاشتند و به تدریج موفق به گسترش چتر استعمار و بردگی و به بند کشیدن مسلمین شدند، به همین جهت است که تشکیلات فراماسونری ـ پیشقراولان استعمار و استکبار در قرون جدید ـ دشمنی دیرینهای با اسلام و قرآن داشته و رسماً از برپایی اذان و به جای آوردن نماز توسط مسلمین در مساجد به شدت عصبانی بوده و آن را سدی در مقابل زیادخواهیهای خود میدانند.3
دکتر حیدرعلی کرمن، استاد اعظم فراماسونری در نشریة داخلی «محل وحدت» به اهمیت مسجد و این که سدی در برابر توطئههای آنهاست، اشاره میکند:
«صدای اذان که از ردیف مساجد بلند میشود مگر غیر از صدای الصلوة است که میگوید من زندهام و نمردهام و نخواهم مرد؛ این بانک تخدیرکنندة افکار و اذهان روشنفکران، برای ما به منزلة فریادی است که روشنگری ما را به ما یادآوری و اخطار میکند.»4
لذا، در تحلیل حوادث سدهی اخیر میتوان رگههای متعددی از این باور را پیدا نمود که با تأسی به آن استبدادپیشهگان و عوامل فراماسون آنها در جهان اسلام و کشورهای مسلمان مثل ایران با به کرسی نشان عوامل نفوذی خود دست به اقدامات گوناگون در قتل و مرگ تعداد زیادی از مسلمانان در مساجد زدهاند. در تاریخ معاصر عوامل علاءالدوله به مردم متحصن در مسجد یورش بردند و آنها را به رگبار مسلسل بستند و تعدادی را شهید کردند. سردار مکرم بستنشینان حرم شاهچراغ (احمدبن موسی (ع) را به گلوله بست و آصفالدوله شاهسون با دستور رضاشاه به پناهندگان حرم امام رضا (ع) هجوم برد و خاطرهی تلخ این کشتارها را در یادها زنده نمود.
رضاخان میرپنج نیز یکی از سرسپردگان دستگاه استعمارپیر بود که با مساعی و کودتای 1299 به قدرت رسید تا اهداف مستکبران جهانی را در ایران جامه عمل بپوشاند. سیاست دینزدایی و ضدیت با اسلام؛ مظاهر مسلمانی؛ برپایی نماز و عمل به دستورات سعادتبخش قرآن و اسلام سرلوحه اقدامات او قرار گرفت. به نوعی که مسجد رفتن و دعا کردن را از اعمال مضحک تلقی مینمود.
سپهبد احمد امیراحمدی درباره ضدیت رضاخان با مسجد مینویسد:
«روزی در ماه رمضان سردار رفعت به رضاخان گفت که دیشب با سپهبد به مسجد رفتیم، نماز خواندیم و برای شما دعا کردیم. شاه متغیر شده گفت: کدام مسجد؟ من حالا میفهمم که اشکال کار در کجاست!؟ من آخوندبازی را میخواهم از بین ببرم. گفتهام که فرشها را جمع کنید و میز و صندلی بچینند، ولی سپهبد ارتش میرود و جانماز پهن میکند و روی زمین، پهلوی آخوندها مینشیند این پیرسگ هم میگوید رفتیم و اعلیحضرت را دعا کردیم، چرا رفتید؟»5
پس از رضاخان پسرش با شدت بیشتری این روند را پیگرفت تا هر چه بیشتر باعث شکاف بین مردم و مسجد گردد و با فراهم کردن وسایل عیش و نوش و بیبندوباری جوانان ایران اسلامی را از فرایض نجاتبخش و سعادتطلبی دور نماید ولی با حرکت تاریخساز مجاهدی از سلالهی نبیاکرم (ص) و حضرت امیر (ع) در 15 خرداد 1342 بعد از 15 سال مبارزه و تبعید در نهایت، شجرهی طیبهی انقلاب اسلامی در ایران اسلامی به بار نشست، نظام اسلامی و اندیشههای الهی حاکم گردید و مسجد بهعنوان پایگاه اصلی اسلام و نظام مقدس جمهوری اسلامی جایگاه سابق را به دست آورد. در ادامه چند سند از تخریب مسجدی در خرمآباد به بهانه نصب مجسمه رضاخان از بایگانی دربار پهلوی میآید.
نمره : 743 ضمیمه 1 ورقه
مقام محترم ریاست ارکان حرب کل قشون و دامت شوکته
تعقیب معروضه 874 محترماً به عرض میرساند با تاکیداتی که راجع به خاتمه مجسمه بندگان اعلیحضرت قدر قدرت و قوی شوکت همایون شاهنشاهی ارواحنافداه به عمل آمده و محمدعلیخان گوران مجسمه ساز در کنترات نامه خود قید کرده بود که در آخر اردیبهشت ماه هذهالسنه در کرمانشاهان خاتمه داده و اطلاع دهد که وسایل حمل آن به خرمآباد فراهم گردد و اینک پس از مدت شش ماه که از قرارداد مشارالیه منقضی گردیده مجدداً به فرمانده فوج مستقل منصور تأکید شد که بازدید نموده و خاتمه آن را اطلاع دهد سواد راپورت 8671 فرمانده فوج مزبور را جهت استحضار خاطر محترم لفاً تقدیم میدارد ضمناً یک ماه دیگر مهلت به مشارالیه داده شد که چنانچه تا آخر مدت تکمیل و تحویل ندهد وجه پرداختی مسترد گردد.
فرمانده تیپ مستقل گارد سپه
سرتیپ تاجبخش
قوای غرب و جنوب غربی
نمره 192 محرمانه مستقیم 1 تیر ماه
مقام ریاست محترم ارکان حرب کل قشون دامت شوکته
عطف به 1871 چنانچه مجسمه بندگان اعلیحضرت همایونی ارواحنافداه در دوازده برج نصب گردد چون مقابل بنای مزبور خیابانی که مجسمه به میدان شاهپور گردید موانع از قبیل مسجد جامع خواهد داشت لذا در سال گذشت مقرر گردید که مسجد را خراب و در عوض در پشت مسجد فعلی محلی که خرابه است اختصاص به ساختمان مسجد با مصالح فعلی آن داده شود اینک چنانچه تصمیم آنی خواهید فرمود مراتب را مهر به ابلاغ فرمایند که تا اقدامات اساسی به عمل آن بود
فرمانده تیپ مستقل استان
سرتیپ محمدامین تاجبخش
ارکان حزب کل قشون
خلاصه راپرت سپهبد احمد آقاخان
بهترین محل برای نصب مجسمه بندگان اعلیحضرت همایون شاهنشاهی ارواحنافداه در شهر خرمآباد همان دوازده برجی است و برای امتداد دادن خیابان شاهپور به طوری که در جلو دوازده برجی بگذرد مسجدی که در خط میسر آن واقع شده است باید خراب شود در این خصوص هم با اهالی مذاکرات شده قرار است در نقطه دیگری از شهر با کمک اهالی مسجد جدیدی بنای نمایند علیهذا هر طور امر و اصله علیه شاهانه ارواحنافداه علاقه گردید به تیپ استان دستور اجرا صادر گردد.
کشف تلگراف فرمانده تیپ مستقل گارد سپه خرمآباد نمره وارده 266 م
تاریخ اصل 2/2/1310
تاریخ وصول 2/4/1310
تاریخ کشف 3/2/1310
مقام محترم ریاست منظم ارکان حرب کل قشون دامت شوکته معطوفاً به امریه کتبی
نمره 9380 مرموزات محترماً به عرض میرساند طبق راپورت فرمانده فوج مستقل منصور ساختمان مجسمه بندگان اعلیحضرت قدر قدرت همایون شاهنشاهی ارواحنافداه به اتمام رسیده و برای کرایه حمل آن از کرمانشاه به خرمآباد یکصد تومان مخارج برآورد نمودهاند مستدعی است قدغن فرمایند اداره محترم مالیه کل قشون اعتبار آن را حواله فرمایند. ساعت 9 صبح 2/2/10 نمره 305 فرمانده تیپ مستقل گارد سپه سرتیپ
محمدامین تاجبخش
نمره: 1140 تاریخ
ضمیمه عکس مجسمه مبارک ملوکانه ارواحنافداه
مقام محترم ریاست معظم ارکان حرب کل قشون دامت شوکته
عطف به ابلاغیه تلگرافی مورخه 4/2/10 محترماً معروض میدارد: بالاخره در نتیجه عملیات یک سال و نیمه محمد علیخان گوران مجسمه بندگان اعلیحضرت شاهنشاهی ارواحنافداه خاتمه و به خرمآباد حمل گردید. لیکن نظر به اینکه مجسمه مزبور را برخلاف مجسمههایی که بدست صنعتگران قابل معاصر ساخته می شود. به رنگ براق رنگآمیزی کردهاند. علیهذا در صورتی که تصویب فرمایند و مجدداً با یک ورقه رنگ خیلی مات رنگآمیزی شود به عقیده بنده بهتر و بیشتر جالب توجه خواهد شد. ضمناً توجه خاطر مبارک را نیز به راپرت نمره (9119) مورخه 31/6/9 معطوف و ثانیاً استحضار خاطر محترم را فراهم مینمایاند که متعاقباً در امتداد مسجد مزبور واقع شدهاند از طرف بلدیه خراب در نتیجه خیابان شاهپور هم بدون مانع تا دوازده برج امتداد پیدا نماید ـ در این خصوص نیز متمنی است دستور فرمایند و ... مزبور به اداره حکومتی لرستان صادر و ضمناً اجازه نصب مجسمه بندگان اعلیحضرت شاهنشاهی ارواحناه فداه را نیز ابلاغ فرمایند.
فرمانده تیپ مستقل گارد سپه
سرتیپ محمدعلی تاجبخش
ارکان حرب کل قشون
نظریه اینجانب همان است که سابقاً دستور دادهام بدین ترتیب بر زیبایی شهر افزوده میشود و بنای دوازده برجی هم که از آثار تاریخی قدیم است حفظ خواهد شد. سپهبد امیراحمدی
پینوشتها:
_____________________
1ـ المیزان، سیدمحمدحسین طباطبایی، ج 9، بنیاد فکری و علمی علامه طباطبایی تهران 1376، ص 303
2ـ تاریخ صدر اسلام عصر نبوت، دکتر غلامحسین زرگرینژاد، انتشارات سمت تهران، چاپ چهارم، 1385، ص 339.
3ـ نقش مساجد و دانشگاهها در پیروزی انقلاب اسلامی ـ گروهی از نویسندگان، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، تهران، چاپ اول، 1383، ص 15 و 16.
4ـ همان، ص 16 و 17.
5ـ خاطرات نخستین سپهبد ایران (احمد امیراحمدی) به کوشش غلامحسین زرگرینژاد و سیروس سعدوندیان، مؤسسة پژوهشی مطالعات فرهنگی، تهران 1373، ص 408 و 409.
برگرفته از کتاب از قاجار به پهلوی ( اسناد وزارت خارجه آمریکا در سال های 1309-1298 ) نوشته دکتر محمدقلی مجد ( مترجمین: سیدرضا مرزانی، مصطفی امیری ) منتشره از سوی مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی