11 بهمن 1400
ارتش، شاه و انقلاب/ بخش چهارم
دروغی به نام صادرات نظامی حکومت پهلوی
کشورهایی که صاحب صنایع نظامی هستند، تولیدات و محصولات خود را با هدف ارائه برای فروش و با هدف کاهش قیمت و کسب درآمد، در رزمایشها مورد استفاده قرار داده یا در نمایشگاههای مختلف آنها را در مقابل دید و نظر عموم قرار میدهند. اطلاعات تخصصی صنایع مورد نظر نیز به صورت بروشور در اختیار عموم مردم قرار میگیرد. در همین ارتباط، میتوان به اظهارات ارتشبد طوفانیان معاون وزیر جنگ و رئیس خریدهای تسلیحاتی وزارت جنگ استناد نمود. یادشده در مصاحبهای که سال 1364 در امریکا انجام داده است، از ساخت تفنگ ژ 3، مسلسل M J، گلوله توپ 155 میلیمتری و خمپاره اندازهای 81 و 120 میلیمتری، به عنوان محصولات کارخانههای سازمان صنایع نظامی نام میبرد.[1]
با بررسی سوابق حکومت پهلوی دوم، هیچ قرینه یا سندی که مرتبط با محقق شدن یکی از موارد پیش گفته در آن دوران باشد، دیده نمیشود. لیکن، اسنادی در وزارت جنگ حکومت پهلوی وجود دارد که مؤید معاملات تسلیحاتی ایران با سایر کشورها میباشد. از جمله کشورهایی که حکومت پهلوی با آنها تجارت تسلیحاتی داشته و محصولات تولیدی وزارت جنگ را به آنها میفروخته است، میتوان به کشورهای مصر[2]، چاد[3] و گابن[4] اشاره نمود. از مطالعه این اسناد مطروحه فوق نیز نتایج زیر حاصل میگردد:
1) قویترین سلاحهای فروخته شده یا اهداء گردیده، شامل تیربار ژ 3 و خمپاره انداز 81 میلیمتری است که اولی با نظارت آلمانیها ساخته میشد و دومی، جزو سلاحهای اهدایی از سوی ارتش امریکا بودهاست.
2) تقریباً بیش از 75 درصد سلاحهای مورد بحث، ساخت ایران نبوده و در قالب کمکهای بلاعوض به ایران واگذار شده است. نکته حائز اهمیت آنکه، دولت شاهنشاهی ایران بدون کسب مجوز از مستشاران امریکایی، اجازه واگذاری یا فروش این تفنگهای دستی و کالیبر پائین را هم نداشته است. این مهم را شخص شاه، به تیمسارهایش گوشزد مینماید.
3) قسمتی از اقلام نظامی فروخته شده شامل بیل، کلنگ، چادر، قمقمه و دیگر وسایل انفرادی بوده است.
4) حسب ظاهر، وزارت جنگ حکومت پهلوی اشراف دقیقی بر وضعیت داخلی نیروها نداشتهاست چرا که در مقطع بررسی اقلام و تسلیحات مورد درخواست کشور سومالی متوجه آمار کسری یگانهای تابعه ارتش شاهنشاهی میگردند. به عبارتی دیگر، محدود تولیدات وزارت جنگ، تکاپوی نیروهای ارتش و سایر قوای انتظامی را نیز نمینموده است.[5]
به طور حتم و بدون هیچگونه تردیدی، اگر وزارت جنگ و صنایع نظامی رژیم پهلوی تولیدات قابل عرضه دیگری در حوزه صنعت نظامی داشتند، در این لیستهای فروش یا کمک بلاعوض، گنجانده میشدند. بنابراین کاملاً مشخص و واضح است که بضاعتی بیشتر از این نداشتند.
در این ارتباط و برای آنکه حق مطلب به وضوح ادعا شده باشد، خوب است که بدانیم براساس قرائن و مستندات موجود و بهواسطه اعلام سایت «Alternate wars» واردات نظامی ایران از کشورهای «آمریکا، کانادا، اوکراین، انگستان، فرانسه، اتحاد جماهیر شوروی سابق، ایتالیا، هلند، آلمان، اوکراین، ژاپن و پاکستان» انجام می گردیده است. البته لازم است که به مجموع این کشورها، نام چند کشور دیگر به نامهای «اسرائیل، آفریقای جنوبی، شیلی، مصر، چکسلواکی، یوگسلاوی و رومانی» را هم اضافه نمود.[6]
با عنایت به توضیحات مطروحه و اسناد منتشره، این سؤال اساسی مطرح است، تحت شرایطی که صنعت نظامی رژیم شاهنشاهی تولید خاصی نداشته و صادرات صنایع نظامی ما به کشورهای مختلف را اقلامی همچون بیل و کلنگ، اقلام استفاده شده و که نهای که در قالب کمکهای ارتش امریکا به ایران واگذار شده بود که واگذاری آنها به سایر کشورها، پس از کسب مجوز از مستشاران نظامی امریکا میسر میگردید؛ یا تفنگ و تیرباری که تحت نظارت مستقیم آلمانیها ساخته شده، همراه با چند نوع مهمات و فشنگ سلاحهای سبک که آنها نیز با اِعمال مدیریت دیگر بیگانگان ساخته میشدند تشکیل میداد، چگونه پادشاه و ژنرالهای ارتش شاهنشاهی میتوانستند مدعی داشتن «پنجمین ارتش»[7] جهان باشند؟ پادشاه ایران در سال 1337، از کارخانه هواپیماسازی نظامی در کشور چکسلواکی بازدید مینماید، حال سؤال اینجاست؛ تولیدات نظامی ما در سال 1357 مشمول چه مصادیقی میگردید!؟؟
[1]. دکتر ضیاء صدقی، مصاحبه با ارتشبد حسن طوفانیان پیرامون خاطراتش، آمریکا، واشنگتن دی سی، جلسه دهم: 19/2/1364.
[2]. ضمیمه شماره 1: قراردادهای نظامی ایران با دولت عربی مصر.
[3]. ضمیمه شماره 2:اقلام و تجهیزات نظامی ارسالی به چاد.
[4]. ضمیمه شماره 3: جنگ افزار و مهمات ارسالی به گابن.
[5]. ضمیمه شماره 4: کسری تفنگ ژ 3 در بین یگانهای ارتش - 1355.
[6]. ضمیمه شماره 5: آمار بعضی از خریدهای نظامی ایران در حکومت پهلوی.
[7]. تلاش برای القای این نکته که ارتش ایران پنجمین ارتش قدرتمند جهان است، یکی از موضوعاتی بود که شاه با تخصیص بخش عمدهای از بودجه سالانه، پیگیری میکرد. نقل قولی است از ژنرال آیزنهاور از فرماندهان ارتش و رئیس جمهور آمریکا که در رابطه با علاقه شاه به تجهیز ارتش، میگوید: «او گمان میکند که به تسلیحات نظامی بیشتری برای نمایش نیاز دارد.»