ارتشبد غلامرضا ازهاری
غلامرضا ازهاری در سال 1288ش. در شیراز متولد شد. پس از طی تحصیلات ابتدایی و متوسطه در سال 1312 به دانشکده افسری راه یافت. یک سال بعد با درجه ستوان دومی وارد ارتش شاهنشاهی شد و در1316 با ارتقا به درجه سرهنگی به معاونت فرماندهی دژبان مرکز منصوب شد. ازهاری در 1328 برای گذراندن یک دوره آموزش عالی به آمریکا اعزام شد پس از بازگشت در سال 1330 دوره یک ساله فرماندهی ستاد را در دانشگاه جنگ طی کرد و به درجه سرتیپی ارتقا یافت.
دو سال بعد مجدداً برای طی دوره کوتاه مدت عالی ستاد به امریکا رفت او در سال 1336 به فرماندهی گردان 11 پیاده نظام و در 1338 به فرماندهی دانشکده جنگ منصوب شد. پس از چندی در 1341 به ستاد فرماندهی نیروی زمینی منتقل شد و سال بعد به فرماندهی ارتش یکم ارتقا یافت. ازهاری در سال 1345 نماینده نظامی ایران در گروه نمایندگان پیمان نظامی سنتو بود، به مدت دو سال از 1348 تا 1350 جانشین رئیس ستاد بزرگ ارتشتاران شد و از 1350 به مدت شش سال با درجه ارتشبدی به ریاست این ستاد منصوب شد.
مراسم سلام در کاخ نیاوران مراسم سلام رسمی در کاخ نیاوران
با شکست دولتهای متعدد در مقابله با انقلاب، محمدرضا شاه تصمیم گرفت با انتصاب یک نظامی به ریاست دولت جریان انقلاب را متوقف کند به همین منظور ارتشبد غلامرضا ازهاری را برگزید نخست وزیر جدید در 15 آبان 1357 منصوب شد و همان روز کابینه نظامی خود را معرفی کرد. در این دولت غلامعلی اویسی به سرپرستی وزارت کار و امور اجتماعی، سپهبد امیرحسین ربیعی به سرپرستی وزارت مسکن و شهرسازی و ارتشبد قره باغی به وزارت کشور منصوب شدند از اقدامات دولت نظامی ازهاری دستیگری نویسندگان جرائد و مطبوعات، بازداشت دولتمردانی چون ارتشبد نعمت الله نصیری منوچهر آزمون، عبدالعظیم ولیان، داریوش همایون غلامرضا نیک پی، امیرعباس هویدا بود.
ازهاری از سرگرد انصاری وابسته نظامی ایران در پاکستان دعوت کرد تا برای بازجویی از افراد فوق به ایران بازگردد. او همچنین برای سرکوب انقلاب در شهرستانها چند نظامی را به استانداری خراسان، کرمانشاه و آذربایجان غربی منصوب کرد ولی این تلاش ها مثمر ثمر نبود.
ملاقات محمدرضا پهلوی و امرای ارتش ارتشبد ازهاری به هنگام اعطای نشان همکاری ارتش به عبدالعظیم ولیان
ازهاری چون دیگر رجال پهلوی انقلاب را باور نداشت چنانچه در 15 آذر 1357 در مجلس سنا اظهار داشت که سر و صدای شبهای تهران واقعی نیست بلکه صدای نوار است این اظهار او را مردم در تظاهرات بعدی با این شعار پاسخ دادند:
« ازهاری بیچاره بازم بگو نواره، نوار که پا نداره ». بی ثمر ماندن تلاشهای دولت نظامی منجر به تمایل ازهاری برای برکناری از این پست حساس شد و سرانجام با این عنوان که سکته کرده و بیمار است از نخست وزیری کناره گرفت و بلافاصله کشور را ترک و به امریکا رفت. او در واشنگتن اقامت کرد و با هژبر یزدانی در تاسیس بانکی در کاستاریکا همکاری نمود ، ولی فعالیت سیاسی نداشت . غلامرضا ازهاری در آبان1380 در ایالات متحده امریکا درگذشت.
ارتشبد ازهاری به اتفاق دو تن از مقامات ارتش امریکا
او در طول خدمت نظامی مدالهای متعددی مانند نشان درجه یک و دو همایون، نشان لیاقت، افتخار، خدمت، کوشش، ورزش، سپاس، پاس و بیست و هشت مرداد و یک نشان از سنتو دریافت کرد.
از ازهاری نزدیک به 200 برگ سند در زمینه نظامی و خانوادگی در موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران موجود است که راهگشای محققان و مورخان می باشد.
موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران