خلیلی عراقی؛ اسطوره صنعت ایران

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، مهندس محسن خلیلی عراقی، یکی از فعالان صنعتی تاریخ معاصر ایران، در سال 1308 در خانواده‌ای صنعت‌پیشه در تهران متولد شد. وی تحصیلات ابتدایی را در مدرسه شاهپور تجریش و دوره دوم متوسطه را در دبیرستان ایرانشهر و البرز ادامه داد. در سال ۱۳۲۸ وارد دانشکده فنی دانشگاه تهران شد و در رشته مهندسی الکترومکانیک به تحصیل پرداخت.

در همین ایام به عضویت انجمن اسلامی درآمد. نهضت ملی شدن نفت، امیدهای فراوانی را در دل وی برانگیخت، بنابراین فعالانه تا سال ۱۳۳۲ که فارغ‌التحصیل شد در دانشگاه تهران در خدمت اندیشه‌های ملی‌گرایانه به فعالیت پرداخت، اما ناکامی جنبش ملی شدن نفت، ضربه‌ای بر آرزوهای آرمان‌خواهانه او وارد کرد. 

او پس از فارغ‌التحصیلی در سال ۱۳۳۲ به همراه پدرش، محمود خلیلی عراقی که خود از صنعتگران بنام و بنیانگذار برق نوین کشور بود، برای یک سفر مطالعاتی به اروپا و آمریکا رفت و پس از بازگشت به وطن، در سال ۱۳۳۲ صنعت گاز مایع و تولید لوازم گازسوز را به همراه پدر در ایران بنیان نهاد که زمینه‌ساز توسعه گاز طبیعی در کشور شد.

وی با استفاده از رفع انحصار فعالیت در امور نفت و گاز برای مردم ایران در اثر ملی شدن صنعت نفت، در خدمت پدر خود فعالیت جدید استفاده از گاز مایع در کشور را آغاز کرد.

فعالیت‌های مهم در عرصه نفت و گاز
تهیه و تدوین کتب و سیستم‌های آموزشی برای دست‌اندرکاران صنعت گاز مایع، مشارکت در پایه‌ریزی فعالیت صنعت گاز مایع در کشور، کمک به ایجاد مبنایی برای تدوین استانداردهای گاز مایع، پایه‌گذاری ساخت لوازم گازسوز در کشور، ایجاد خوداتکایی در فعالیت صنعتی ـ خدماتی گاز مایع، بنیانگذاری ساخت تجهیزات نقل و انتقال مخازن ذخیره‌سازی و تجهیزات تحت فشار مربوطه، بنیانگذاری فعالیت‌های فنی و مهندسی صنعت گاز مایع و بنیانگذاری پژوهشکده صنعتگر، از جمله مهم‌ترین فعالیت‌های علمی و تحقیقاتی این چهره ماندگار کشور است. 

سمت‌های اجرایی 
از جمله

تاسیس ده‌ها موسسه صنعتی و فعالیت مستمر برای رشد و توسعه آن‌ها همراه با اندیشه‌ورزی، بیانگر عشق او به مردم این سرزمین است.

سوابق اجرایی خلیلی عراقی می‌توان به موسس و رییس هیات مدیره سندیکای توزیع‌کنندگان گاز مایع ایران، عضو هیات‌ مدیره سندیکای لوازم خانگی، موسس و رییس هیات‌ مدیره شورای سازندگان وسایل گازسوز، موسس و رییس هیات ‌مدیره کنفدراسیون صنعت ایران، عضو هیات‌ مدیره و دبیرکل کانون عالی کارفرمایان ایران،  رییس هیات‌ مدیره اتاق ایران ـ بلژیک، عضو هیات رییسه و خزانه‌دار اتاق ایران ـ کانادا، رییس هیات ‌مدیره و مدیرعامل شرکت بوتان و رییس هیات‌مدیره بانک کارآفرین، اشاره کرد.

نقش فعال اسطوره صنعت در فعالیت‌های اقتصادی‌-‌اجتماعی
این چهره ماندگار در اشاعه فرهنگ صنعتی و کارآفرینی با تشویق و راهنمایی سرمایه‌گذاران در صنعت، ایجاد، تامین و توسعه تشکل‌های اقتصادی‌-‌صنعتی با آرزوی معتقد ساختن بخش خصوصی صنعت کشور به کلان‌نگری در ابعاد مختلف اقتصادی، ترویج فرهنگ توسعه پایدار در بین صنعتگران کشور، تلاش پیگیر در کمک به بسترسازی برای صنعتگران کشور به ‌امید ارتقا کیفیت و کمیت تولیدات صنعتی و جهان و تعامل و همکاری با تشکل‌های اقتصادی کشور، نقشی پررنگ داشته است. 

ویترینی درخشان از افتخارات
دریافت لوح‌تقدیر از معاون رییس‌جمهور و رییس سازمان برنامه و بودجه، لوح‌تقدیر از حوزه فرهنگی وزارت نفت، لوح‌تقدیر از جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران، لوح‌تقدیر از انجمن مهندسان مکانیک ایران، لوح‌تقدیر از مجمع آموزشی ناشنوایان نیمروز، لوح‌تقدیر پیشکسوت صنعت از ریاست‌جمهوری در سال ۱۳۸۱، لوح‌تقدیر از جشنواره قهرمانان صنعت ایران، لوح‌تقدیر از وزیر صنایع به مناسبت همایش بزرگداشت روز صنعت و معدن سال ۱۳۸۴، لوح‌تقدیر از سازمان برنامه و بودجه و لوح‌تقدیر از انجمن مدیران صنایع، در ویترین افتخارات علمی وی دیده می‌شود. 

خلیلی طی ۸۳ سال زندگی و کسب‌ و‌ کار، تلاشی خستگی‌ناپذیر در تقویت بخش خصوصی، ایجاد و توسعه تشکل‌های صنعتی و حرفه‌ای، ترویج دانش و مهارت‌ها و فرهنگ کارِ جمعی برای مشارکت در تعیین سرنوشت و توسعه و پیشرفت کشور کرد. 

عشق به ایران، کم‌نظیرش کرد
او با هدف توسعه صنعتی ایران، از پیشتازان تشکل‌گرایی و نهادگرایی حرفه‌ای در تاریخ معاصر ایران محسوب می‌شود.

«زندگینامه و خدمات علمی، فرهنگی و اقتصادی مهندس محسن خلیلی» عنوان کتابی است که به همت انجمن آثار و مفاخر فرهنگی گردآوری شده است. این اثر مجموعه فعالیت‌های شخصی و علمی این چهره ماندگار فنی را دربردارد.

تاسیس ده‌ها موسسه صنعتی و فعالیت مستمر برای رشد و توسعه آن‌ها همراه با اندیشه‌ورزی، بیانگر عشق او به مردم این سرزمین است.

عشق به ایران، وفاداری به اخلاق حرفه‌ای و تحرک فوق‌العاده‌اش از او شخصیتی کم‌نظیر و مثال‌زدنی ساخته است. علاقه وافر او به آموزش و پرورش مدیران و همکاران، نشان از عمق تفکر او در توسعه منابع انسانی و شکل‌گیری این سرمایه در کنار سرمایه‌های اجتماعی دارد. 

وی در مقام عمل، توسعه اجتماعی را نیز تنها در یک اقتصاد توسعه‌یافته قابل تحقق می‌داند و راه توسعه اقتصادی را تنها تمرکز و وفاق برای توسعه بنگاه‌های اقتصادی بخش خصوصی می‌‌داند. 

«یاد باران» روایتگر اوست
کتاب «یاد باران» مجموعه نظرات نزدیک به یکصد نفر از چهره‌های شاخص صنعتی، اجتماعی و فرهنگی درباره خلیلی و فعالیت‌های او است.

به عقیده خلیلی، اگرچه هر یک از افراد یک مجموعه از نظر فرهنگ، استعداد و برخی باورها با یکدیگر متفاوت هستند اما ارزش‌های محوری و اصول اخلاقی مشترک باعث می‌شود که تفاوت‌ها و تضادها به نیرویی برای پیشرفت و نیل به هدف تبدیل شود. 

وی بر این اعتقاد است که رفاه عامه مردم فقط از راه افزایش و تراکم ثروت کشور‌ که در اثر کار و تلاش حاصل شده باشد،‌ امکانپذیر است و اگر سرمایه‌ای در دسترس است باید صرف هدف‌ها و برنامه‌هایی شود که در آن کار و تولید جریان داشته باشد. 

«کار» به معنای «بودن»
انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، به مناسبت سال تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه ایرانی و در راستای پاسداشت و تجلیل از مفاخر جامعه کار و تولید و تحقق منویات مقام معظم رهبری، مراسم بزرگداشت محسن خلیلی را روز شنبه 18 آذرماه 1391 با همکاری موسسه کار و تامین اجتماعی در تالار شهید مطهری انجمن برگزار کرد. 

«زندگینامه و خدمات علمی، فرهنگی و اقتصادی مهندس محسن خلیلی» عنوان کتابی است که به همت انجمن آثار و مفاخر فرهنگی گردآوری شده است. این اثر مجموعه فعالیت‌های شخصی و علمی این چهره ماندگار فنی را دربردارد.

کلام پایانی
خلیلی در این مراسم چنین بیان کرد: «در تمامی طول حیات، پیوسته بالاترین ادعایم این بوده که من اسبی از ارابه توسعه صنعتی کشورم . لذا افتخار امروز به خدمات من است نه شخص من. خدماتی که حاصل عمری تلاش بوده است. من خودم را در مفهوم «کار» معنا می‌کنم . «کار» در معنای «ساختن» و «خلق کردن». برای من کار به معنای «بودن» و دلیل «بودن» است.»